You are here

SIFATLARA DAYALI KİŞİLİK TESTİ (SDKT): GEÇERLİK GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

PERSONALITY TEST OF ADJECTIVES (PTA): A VALIDITY AND RELIABILITY STUDY

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
The aim of this study is to test the validity and reliability of “Personality Test of Adjectives” which is developed in accordance with the Five Factor Personality Theory. Validity of the questionnaire was assessed by Confirmatory Factor Analysis, whereas the reliability was identified with Cronbach's Alpha and Split Half consistency coefficients. The study was carried out on 590 students those are studying in Yıldız Technical University and Marmara University during 2015‐2016 academic year. 13 item of the original questionnaire, whose factor weights are found to be low and error covariances associated with the other latent variables, was excluded from the investigation. As a result of the validity test, it is found that all the dimensions except Neuroticism show significant relationship with PTA. Neuroticism on the other hand, shows negative‐significant relationship with PTA. The reason of this situation is believed to be due to the morbid trait of Neuroticism. It is found that t values for the releationships between observed and second level latent variables (dimensions) vary within 5.93 and 12.75. It is also discovered that seven different complience indexes support the 5‐factor structure of the model. Cronbach's Alpha and Split Half consistency coefficients were computed as 0.85 and 0.83 respectively, indicating a high level of reliability.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmanın amacı, Beş Faktörlü Kişilik kuramı doğrultusunda geliştirilen “Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi” nin geçerlilik ve güvenilirlik çalışmasını yapmaktır. Ölçeğin geçerliliği Doğrulayacı Faktör Analizine, güvenilirliği ise Cronbach Alpha ve Split Half iç tutarlılık katsayılarına göre değerlendirilmiştir. Araştırma, 2015‐2016 eğitim yılında YTÜ ile MÜ Eğitim Fakültelerinde öğrenim görmekte olan toplam 529 öğretmen adayı üzerinde yürütülmüştür. Orjinali 40 madde olan ölçeğin 13 maddesi, faktör yüklerinin düşük olması ve örtük değişkenlerle hata kovaryanslarının ilişkili olması sebebiyle incelemeden çıkarılmıştır. Gerçerlilik analizi sonucunda, Nevrotiklik dışındaki diğer dört boyutun üst düzey gizil değişken olan SDKT ile yüksek ve birbirine yakın oranlarda anlamlı ilişki gösterdiği, Nevrotiklik gizil değişkeninin ise diğer boyutların aksine SDKT ile negatif‐anlamlı bir ilişki gösterdiği gözlenmiştir. Bu durumun, Nevrotiklik boyutun normal olmayan, hastalıklı bir kişilik özelliği olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. İkinci düzey gizil değişkenler ile gözlenen değişkenleri arasındaki ilişkilere yönelik t‐değerlerinin 5.93 ile 12.75 arasında değiştiği, ayrıca yedi adet farklı Uyum İndeksinin modelin 5 faktörlü yapısını kuramsal olarak desteklediği belirlenmiştir. Güvenirliğe yönelik hesaplanan Cronbach Alpha ve Split Half değerlerinin sırasıyla 0.85 ve 0.83 olduğu belirlenmiş, bu durum veri toplama aracının yüksek düzeyde güvenirliğe sahip olduğu şeklinde yorumlanmıştır.
118
131

REFERENCES

References: 

Bacanlı, H.; İlhan,T. ve Aslan S. (2009). Beş faktör kuramına dayalı bir kişilik ölçeğinin geliştirilmesi: sıfatlara
dayalı kişilik testi (SDKT). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 261‐279.
Baymur, F. (1993) Genel psikoloji. İnkılâp Kitapevi, İstanbul, 1993.
Bitlisli, Ö. G. F., Dinç, M., Çetinceli, Ö. G. E., ve Kaygısız, Ü. (2013). “Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile Akademik
Güdülenme İlişkisi: Süleyman Demirel Üniversitesi Isparta Meslek Yüksekokulu Öğrencilerine Yönelik Bir
Araştırma”, Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 18(2): 459‐
480.
Bono, Joyce E.; Boles, Terry L.; Dudge, Timothy A. and Lauver, Kristy J. (2002). The role of personality in task
and relationship conflict. Journal of Personality, 70 (3), 1311‐1344.
Bruck, Carly S. and Allen, Tammy D. (2003). The relationship between big five personality traits, negative
affectivity, type a behavior, and work–family conflict. Journal of Vocational Behavior, 63, 457–472.
Costa, P.T., Busch, Catherine M.; Zonderman, Alan B. ve McCrea, Robert R. (1986). Correlations of MMPI factor
scales with measures of the five factor model of personality. Journal of personality Assessment, 50 (4), 640‐650.
Costa, P.T., and Mccare, R.R. (1995): “Domains and Facets: Hiyerarchical Personality Assessment Using the
Revised NEO Personality Inventory”, Journal of Personality Assessment, 64(1): 21‐50.
Doğan, T. (2013). Beş faktör kişilik özellikleri ve öznel iyi oluş. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14 (1), 56‐64.
Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi
Journal of Research in Education and Teaching
Mayıs 2016 Cilt:5 Sayı:2 Makale No: 14 ISSN: 2146‐9199
130
Durna, U. (2005). A ve B Tipi kişilik yapılarını ve bu kişilik yapılarını etkileyen faktörlerle ilgili bir araştırma,
İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19 (1), 276‐ 290.
Erdemir, Ferah (2000). Üniversite Öğrencilerinde Yalnızlık Düzeyi ve Bazı Sosyo‐Demokratifik Etmenlerin Yaşam
Doyumuyla İlişkisi. VI. Ulusal Psikoloji Kongresi. Koç Üniversitesi, 19 ‐22 Haziran, 2000.
Erikson, E. H. (1984). İnsanın Sekiz Çağı, (Çev: B. Üstün ‐ V. Şar), Ankara: Birey ve Toplum Yayıncılık.
Goldberg, Lewis R. (1992). The development of markers for the big‐five factor structure. Psychological
Assessment, 4 (1), 26‐42.
Greenberg, J. (1999). Managing behavior in organizations. (2. Basım), ABD: Prentice Hall New Jersey.
Güleç, Cengiz (2006). Psikiyatrinin A‐B‐C’si. İstanbul: Say Yayınları.
Gülgöz, S. (2002). Five‐factor model and NEO‐PI‐R in Turkey. A. J. Marsella (Series Ed.), R. R. McCrae ve J, Allik
(Eds.), The Five-Factor Model Across Cultures, p.1‐23.
Howard P.J. ve Jane M. Howard (1998), The Big Five Quickstart an Introduction To The Five Factor Model of
Personality For Human Resource Professionals.
Karaman, N. G., Doğan, T., ve Coban, A. E. (2010). “A Study to Adapt the Big Five Inventory to Turkish”,
Procedia‐Social and Behavioral Sciences, 2(2): 2357‐2359.
McAdams, DP. and Olson, BD. (2010). Personality development: continuity and change over the life course.
Annu Rev Psycho, 61, 517‐542.
McCrae, Robert R. and Costa, Paul T. (2006), A five‐factor theory perspective on traits and culture, Psychologie
Française, 51, 227‐244.
Merdan, E. (2013). Beş faktör kişilik kuramı ile iş değerleri ilişkisinin incelenmesi: bankacılık sektöründe bir
araştırma, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, sayı 7.
Mete, Cengiz (2006). İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Kişilik Özellikleri İle İş Tatminleri Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
İstanbul.
Morsünbül, Ü. (2014). Hızlı büyük beşli kişilik testi Türkçe versiyonu geçerlilik ve güvenirlik çalışması, Düşünen
Adam, The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 27, 316‐322.
Somer, O. (1998). Türkçe’de kişilik özelliği tanımlayan sıfatların yapısı ve beş faktör modeli. Türk Psikoloji
Dergisi, 13(42), 17‐32.
Somer, O. ve Goldberg, L. R. (1999). Personality processes and individual differences. Journal of Personality and
Social Psychology, 76(3), 431‐450.
Somer, O.; Korkmaz , M. ve Tatar, A. (2001). Kuramdan uygulamaya beş faktör kişilik modeli ve beş faktör kişilik
envanteri (5FKE). İzmir: Ege Üniversitesi.
Somer, O.; Korkmaz, M.ve Tatar, A. (2002). Beş faktör kişilik envanteri’nin geliştirilmesi–I: ölçek ve alt ölçeklerin
oluşturulması. Türk Psikoloji Dergisi, 17 (49), 21–33.
Stevens, Charles. D. and Ash, Ronald A. (2001). Selecting employees for fit: personality and preferred
managerial style, Journal of Managerial Issues, 13, (4), 500‐517.
Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi
Journal of Research in Education and Teaching
Mayıs 2016 Cilt:5 Sayı:2 Makale No: 14 ISSN: 2146‐9199
131
Şimşek Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş‐temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
Tabak, A., Basim, H. N., Tatar, İ., & Çetin, F. (2010). İzlenim yönetimi taktiklerinde beş faktör kişilik özelliklerinin
rolü: savunma sanayiinde bir araştırma. Ege Akademik Bakis, 10(2), 539.
Tatar, A., Bildik, T., Saltukoğlu, G., & Dinçel, M. G. (2014). Klinik Olmayan Örneklemde Beş Faktör Kişilik
Envanteri Belirti Tarama Amaçlı Kullanılabilir mi?: Ön Çalışma. FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri
Dergisi, (4), 181‐199.
Tatlılıoğlu, K. (2014). Üniversite öğrencilerinin beş faktör kişilik kuramı’na göre kişilik özellikleri alt boyutlarının
bazı değişkenlere göre incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi, 2014(XVII).
Tomrukçu, B. (2008). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile İş Değerleri Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme,
yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
Veccohio, R.P. (1988). Organizational Behavior. ABD: The Dryden Press International Edition.
Yürür, S. (2009). Yöneticilerin çatışma yönetim tarzları ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin analizine yönelik
bir araştırma. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10 (1), 23‐42.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com