You are here

POZİTİF HUKUK İLE İSLAM HUKUKU ARASINDA MENŞE VE ORGANİK KAYNAK AÇISINDAN BİR MUKAYESE

A Comparison Between Positive Law and Islamic Law in Terms of Origin and Organic Resource

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
There are always discussions about the creative source of law and the origin of law on legal history . However, there are close relationships between opinions regarding the origin of law, creative source of law and law- state In this article, after we will discuss briefly relationship between law and state and different views on the origin of law, we will consider to the different meanings of the source concept and to the sociological resource and to the creative source of law in the positive law and Islamic law. Essentially, we will try to compare between Islamic law and positive law from these respects.
Abstract (Original Language): 
Hukuk tarihinde hukukun menşei/kökeni ve hukukun yaratıcı kaynağı hep tartışma konusu olmuştur. Hukuk-devlet ilişkisi ile hukukun kökeni hakkındaki görüşler ve hukukun yaratıcı kaynağı arasında yakın bir ilişki bulunmaktadır. Bu makalede hukuk-devlet ilişkisi ve hukukun kökeni hakkındaki görüşlere kısaca değindikten sonra, hukukta kaynak kavramının taşıdığı değişik anlamlara ve pozitif hukuk ile İslam hukukunda sosyolojik kaynak (menşe anlamında kaynak) ile hukukun yaratıcı/ organik kaynağı konusuna temas edeceğiz. Özelikle de bu açılardan İslam hukuku ile pozitif hukuk arasında bir mukayese yapmaya çalışacağız.
203-226

REFERENCES

References: 

Abdülazîz Buhârî (1414/1994). Keşfü’l-Esrâr (Usûlü’l-Pezdevî ile birlikte), Beyrut.
Adal, Erhan (1988). Hukukun Temel İlkeleri (2. bs.). İstanbul.
Ahmed b. Hanbel (tsz.). Müsned. Mısır.
Akgündüz, Ahmet (1990). Osmanlı Kanunnameleri I, İstanbul.
Âmidî, Seyfüddîn Ebü’l-Hasan Ali b. Ebî Ali (1985). el-İhkâm fi Usûli’l-Ahkâm. Beyrut.
Apaydın, H. Yunus (1999). “Siyasal Hayat”, İlmihal, II, İstanbul.
Aral, Vecdi (1985). Hukuk ve Hukuk Bilimi Üzerine. İstanbul.
Aral, Vecdi (1992). Hukuk Felsefesinin Temel Sorunları (2. bs.), İstanbul.
Arsebük, Esat (1946). “Kanun Karşısında Hukukun Rolü”, Ankara Üniversitesi Hukuk
Fakültesi Dergisi, c. III, sa. 2-3-4, İstanbul.
Ataay, Aytekin (1971). Medeni Hukukun Genel Teorisi. İstanbul.
Atar, Fahrettin (1993). Fıkıh Usûlü, İstanbul.
Ayengin, Tevhit (1999). Hukukta Köken Problemi Açısından Sosyal Realite Nass İlişkisi
(Basılmamış Doktora Tezi). Erzurum.
Ayiter, Ferit (1944). Yabancı Kanunlar ve Milli Hukuk, Medeni Kanunun XV. Yıldönümü
İçin. İstanbul.
Bardakoğlu, Ali (1994). “Delil” DİA, IX, İstanbul.
Bardakoğlu, Ali (1999). “Teorik Açıdan İslâm ve Demokrasi: Yasama”, İslâm ve Demokrasi
Kutlu Doğum Sempozyumu-1988, (2. bs.) Ankara.
Başgil, Ali Fuat (1956). “Hakkı ve Hukuku Devlet mi Yaratır ve Yapar?”, Tahir Taner’e
Armağan, İstanbul.
224 / Muammer VURAL EKEV AKADEMİ DERGİSİ
Başgil, Ali Fuat (1945). Esas Teşkilat Hukuku Dersleri, c. I, Fas. 1, yy.
Berki, Şakir (1973). “İslâm Hukukunun Ana Hatları II”, Ankara Üniversitei İlahiyat Fakültesi
Dergisi, XIX, Ankara.
Beyânûnî, Muhammed Ebü’l-feth (1998). “Hüküm”, DİA, XVIII, İstanbul.
Bilge, Necip, (1999). Hukuk Başlangıcı, (13. bs.). Ankara.
Bilmen, Ömer Nasuhi (1964). “Ahkâm-ı Şer’iyye ve Ahkâm-ı Fıkhiyye”, Yüksek İslâm
Enstitüsü Dergisi, Sayı: 2. İstanbul.
Bilmen, Ömer Nasuhi (tsz.). Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhıyye Kamusu, İstanbul.
Buhârî, Muhammed b. İsmâîl (1987). Sahîh. (nşr. Mustafâ el-Buğâ), Beyrut.
Büyük Haydar Efendi (1326). Usûl-i Fıkıh Dersleri, İstanbul.
Cürcânî, es-Seyyid eş-Şerîf (1357/1938). et-Ta‘rîfât, Mısır.
Çağıl, Orhan Münir (1966). Hukuka ve Hukuk İlmine Giriş (Hukuk Başlangıcı Dersleri)
I-II, (3. bs.). İstanbul.
Del Vecchio, Giorgio (1951). Hukuk Felsefesi Dersleri (çev. Sahir Erman), 8. bs., İstanbul.
Demir, Bayram (2001). İslam Ceza Hukukunda Kanunilik İlkesi (Basılmamış Doktora
Tezi), Erzurum.
Devâlîbî, Ma‘rûf (1985). İslâm’da Devlet ve İktidar (Çev. M. Said Hatiboğlu), İstanbul.
Dönmez, İbrahim Kâfi, (1981). İslâm Hukukunda Kaynak Kavramı ve VIII. Asır İslâm
Hukukçularının Kaynak Kavramı Üzerindeki Metodolojik Ayrılıkları (Basılmamış
Doktora Tezi), İstanbul.
Dönmezer, Sulhi-Erman, Sahir (1994). Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, İstanbul.
Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as (Tsz.). Sünen (nşr. Muhyiddîn Abdulhumeyd), Beyrut.
Ebû İshâk eş-Şîrâzî (1988). Şerhu’l-Lüm’a (nşr. Abdülmecîd et-Türkî), Beyrut.
Ebû Zehrâ, Muhammed (Tsz.). İslâm Hukuk Metodolojisi (Çev. Abdulkadir Şener), Ankara.
Ebû Zehrâ, Muhammed (Tsz.). Usûlü’l-Fıkh, İstanbul.
Ensârî, Muhammed b. Nizâmiddîn (Tsz.). Fevâtihu’r-Rahamût Şerhu Müsellemi’s-Sübût
(el-Mustasfâ ile birlikte), Beyrut.
Eren, Hasan ve diğ. (1988). Türkçe Sözlük, Ankara.
Gazzâlî, Huccetü’l-İslâm Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed (Tsz.). el-Müstasfâ min
‘İlmi’l-Usûl, Beyrut.
Gözler, Kemal (1998). Hukuka Giriş, Bursa.
Gözübenli, Beşir, (2003). “Ebû Hanîfe’nin İçtihat Sistematiğinde Norm Grupları”, İmâmı
Âzam Ebû Hanîfe ve Düşünce Sistemi, Bursa.
POZİTİF HUKUK İLE İSLAM HUKUKU ARASINDA MENŞE 225
VE ORGANİK KAYNAK AÇISINDAN BİR MUKAYESE
Gözübüyük, A. Şeref (1995). Yönetim Hukuku, 8. bs., Ankara.
Gözübüyük, A. Şeref (1973). Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları, 4. bs., Ankara.
Güngör, Erol (2000). İslâmın Bugünkü Meseleleri, İstanbul.
Güriz, Adnan (1996). Hukuk Başlangıcı, (5. bs.). Ankara.
Hâkim et-Tirmizî, Muhammed b Abdillah (1990). Nevâdirü’l-Usûl (nşr. Mustafa Abdilkadir
Ata), Beyrut.
Hallâf Abdülvehhâb (1984). ‘İlmu Usûli’l-Fıkh, İstanbul. (Hulâsatü Târîhi’t-Teşrî‘i’l-İslâmî,
(1376/1956). Mısır. ile birlikte)
Hallâf Abdülvehhâb (1985). İslâm Hukuk Felsefesi (İlmu Usuli’l-Fıkh) (Çev. Hüseyin
Atay), 2. bs., Ankara.
Hamidullah, Muhammed (1998). “Hristiyanlıkta ve İslâmda Anayasa”, İslâm Anayasa
Hukuku, İstanbul.
Hirş, Ernest (1996). Hukuk Felsefesi ve Hukuk Sosyolojisi Dersleri (Güncel dile uyarlayan:
Selçuk Baran Veziroğlu) (2. bs.). Ankara.
Hudarî, Muhammed (1389/1969). Usûlü’l-Fıkh, (6. bs.). Mısır.
Hudarî, Muhammed (1390/1970)Târihüt-Teşri’il-İslâmî. Mısır.
Işıktaç, Yasemin (1992). Hukukun Kaynağı Olarak Örf ve Âdet Hukuku. İstanbul.
İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd (Tsz.). Sünen, Thk. Muhammed Fuad Abdulbaki, Beyrut.
İnalcık, Halil (2001). “Kanun”, DİA, XXIV, İstanbul: TDV Yayınları.
İsnevî, Cemâlüddîn Abdurrahîm b. Hasan (1982). Nihâyetü’s-Sûl fî Şerhi Minhâci’l-Usûl
(Minhâcü’l-Usûl ve Süllemü’l-Vusûl ile birlikte). Beyrut.
Karafî, Şihâbüddîn Ebü’l-Abbâs Ahmed b. İdrîs (1347). Envâru’l-Bürûk fi Esrâri’l-Fürûk
(Tehzîbü’l-Fürûk ile birlikte). Mısır.
Karaman, Hayreddin (1996). “Fıkıh”, DİA, XIII, İstanbul: TDV Yayınları.
Karaman, Hayreddin (1991). Mukayeseli İslâm Hukuku, (3. bs.). İstanbul.
Köprülü, Bülent (1979). Medeni Hukuk(Genel Prensipler-Kişinin Hukuku), İstanbul.
Kunter, Nurullah (1989). Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul.
Molla Hüsrev (1966). Mir’âtü’l-Usûl fî Şerhi Mirkâti’l-Usûl. İstanbul.
M. Yusuf Musa (1973). Fıkh-i İslâm Tarihi (Çev. Ahmed Meylânî). İstanbul.
Nesefî, Ebü’l-Berekât Abdullah b. Ahmed (1986). Keşfü’l-Esrâr (Nûru’l-Envâr ve
Kameru’l-Ekmâr ile birlikte). İstanbul.
Oğuzman, M. Kemal (1985). Medeni Hukuk Dersleri (Giriş-Kaynaklar-Temel Kavramlar).
İstanbul.
226 / Muammer VURAL EKEV AKADEMİ DERGİSİ
Öktem, Niyazi (1995). Sosyoloji ve Felsefenin Verileriyle Devlet ve Hukuk Felsefesi
Akımları, (2. bs.). İstanbul.
Pezdevî, Fahru’l-İslâm (1414/1994). Usûlü’l-Pezdevî (Keşfü’l-Esrâr ile birlikte). Beyrut.
Said Ramazan (1988). İslam Hukuku (Çev. Bayram Can), yy.
Sargın, İzzet (2002). İslâm Hukuk Tarihinde Devlet ve Fonksiyonları (Basılmamış Doktora
Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
Serahsî, Şemsüddîn Ebû Bekr Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl (1984). Usûlü’s-Serahsî,
İstanbul.
Şa‘bân, Zekiyyüddîn (1990). İslâm Hukuk İlminin Esasları (Usûlü’l-fıkh), (Çev. İbrahim
Kafi Dönmez), Ankara.
Şâtıbî (1991). el-Muvâfakât fî Usûli’ş-Şerî‘a. Beyrut.
Şelebî, Muhammed Mustafâ (1988). Ta‘lîlü’l-Ahkâm, Beyrut.
Şafiî’ (1996). er-Risale (İslam Hukukunun Kaynakları), (Çev. Abdülkadir Şener-İbrahim Çalışkan).
Ankara.
Teziç, Erdoğan (1991). Anayasa Hukuku (2. bs.). İstanbul.
Tirmizî, Muhammed b. Îsâ (Tsz.). Sünen (Nşr. Ahmed Muhammed Şakir ve diğr.). Beyrut.
Türcan, Talip (2001). Devletin Egemenlik Unsuru ve Egemenlikten Kaynaklanan Yetkileri.
Ankara.
Udeh, Abdülkadir, (tsz.). İslâm ve Beşeri Kanunlar (Çev. Mustafa Nuhoğlu) (2. bs.). İstanbul.
Yaylalı, Davut (2003). “İslam Hukukunda Kaza-Diyânî Hüküm Ayırımı”, Dinî Araştırmalar,
c. V, sa: 15, Ocak-Nisan
Yörük, Abdülhak Kemal (1946). Hukuk Başlangıcı Dersleri. İstanbul: Tan Matbaası.
Zeydân Abdülkerîm (1982). Fıkıh Usulü (Trc. Ruhi Özcan). yy.
Zeydân, Abdülkerîm (tsz.). el-Vecîz fî Usûli’l-Fıkh. İstanbul.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com