You are here

İlköğretimde Vatandaşlık Eğitimi: Karşılaştırmalı Kuramsal Bir Çalışma

Citizenship Education on Elementary Level: A Theoretical Comparative Study

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
This study aims at a theoretical comparison of elementary social studies education in Turkey and in the US, on the citizenship education level, based on the literature. For this purpose, citizenship education learning areas in both countries are compared on gains, skills, content, and values. This research shows that social studies education in Turkey include citizenship education topics such as democracy, individual rights, duty and responsibilities whereas citizenship skills are not much accommodated. In the US on the other hand, besides citizenship knowledge such as democracy, individual rights, duties, and responsibilities, citizenship education topics such as diversity, legal issues, and citizenship skills are often emphasized
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmanın amacı Türkiye ve ABD’deki ilköğretim sosyal bilgiler eğitimini vatandaşlık eğitimi açısından literatüre dayalı olarak kuramsal bir karşılaştırmasını yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda her iki ülkenin vatandaşlık eğitimi öğrenme alanları, kazanım, beceri, içerik ve değerler açısından karşılaştırılmıştır. Bu çalışmanın sonunda Türkiye’de sosyal bilgiler eğitiminde, demokrasi, bireysel haklar, görev ve sorumluluklar gibi vatandaşlık eğitimi konularına daha çok değinildiği bunun aksine vatandaşlık becerilerine pek yer verilmediği tespit edilmiştir. ABD’de ise sosyal bilgiler eğitiminde demokrasi, bireysel haklar, görev ve sorumluluklar gibi vatandaşlık bilgilerinin yanında ABD ideal demokratik modeli çerçevesinde çok kültürlülük, hukukla ilintili konular ve vatandaşlık becerileri gibi vatandaşlık eğitimi konularının sıkça vurgulandığı tespit edilmiştir.
795-821

REFERENCES

References: 

Akbaşlı, S. (2009). Sosyal bilgilerde değerler öğretimi. İçinde, R. Turan, A. M. Sünbül
ve H. Akdağ (Eds.), Sosyalbilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar – I. (34-84)
Ankara: Pegem Akademi.
Akdağ, H. ve Taşkaya S. M. (2011). Vatandaşlık ve insan hakları eğitiminin sosyal
bilgiler öğretimindeki önemi. İçinde, R. Turan, ve Kadir Ulusoy (Eds.), Sosyal
Bilgilerin Temelleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Ata, B. (2007). Sosyal bilgiler öğretim programi. (Ed: Cemil Öztürk): Hayat Bilgisi ve
Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
Merey, Karatekin & Kuş GEFAD / GUJGEF 32(3): 795-821 (2012) 815
Abderson, C., Avery, P. G., Pederson, P. V., Smith, E. S., & Sullivan, J. L. (1997).
Divergent perspectives on citizenship education: A Q-method study and survey
of social studies teachers perspectives. American Educational Research
Journal, 34, 333-364.
Alkın, S. (2008). İngiltere ve Türkiye’de ilköğretim programlarında vatandaşlık
eğitiminin karşılaştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara
Üniversitesi, Ankara.
Bacon, P., Bencloski, J., Buggey, J., Cunha, S., Fournier, E., Frank, R., Hardwick, S.,
Lanegran, D., Kaminski, J. P., Mancke, E., Manson, G., Meyer, M., Miyares, I.,
McKibben, C., Raboteau, A., & Strong, W. A. (2005). Primary school social
studies United States textbook 4, İnside Michael J. Berson (Ed.). Newyork:
Harcourt School.
Banks, A. J. (2001). Citizenship education and diversity: Implications for teacher
education. Journal of Teacher Education, 52(5),
Bjorklun, E.C. (1995). Teaching about personel injury law: Activities for the classroom.
The social studies, 86, 78-84.
Barr, R., Barth, J. L., & Shermis, S. (1978). The nature of social studies. Palm Springs:
ETC.
Barth, J. ve Demirtaş. A. (1997). İlköğretim sosyal bilgiler öğretimi.Ankara:
YÖK/Dünya Bankası.
Cengiz, D. (2003). Sosyal Bilimler ve sosyal bilgiler kavramları, sosyal bilgiler konu
alanı ders kitabı inceleme kılavuzu. Ankara: Gündüz Eğitim, s. 31-41.
Chapin, J. R. (2009). Elementary social studies a practical guide. New Jersey: Perason
Education.
Chapin J. R & Messick R. G. (2002). Elementary social studies (A practical guide).
New Jersey: A Person Education Company.
Center for Civic Education. (1994). National standarts for civics and goverment
Calabasas, CA: Author.
Çayır, K. ve Gürkaynak, İ. (2008). The state of citizenship education in Turkey: Past
and present. Journal of Social Science Education, 6(2), 50-58.
Doğan, İ. (2005). Modern toplumda vatandaşlık demokrasi ve insan haklarının kültürel
temelleri.Ankara: Pegem.
Doğanay A. (2011). Değerler eğitimi, sosyal bilgiler öğretimi ve demokratik vatandaşlık
eğitimi. Cemil Öztürk (Ed.), Ankara: Pegem Akademi.
Davis, J. E.,& Fernlund, P. M. (1995). Civics: If not, why not? The Social Studies, 86,
56-59.
Drisco, J. (1993). The responsibilities of schools in civic education. Journal of
Education, 175, 105-119.
İlköğretimde Vatandaşlık Eğitimi… 816
Engle, S. H.,& Ochoa, A. S. (1988). Education for democratic citizenship: Decision
making in the social studies. New York: Teachers College.
Ersoy, A. F. (2007). Sosyal bilgiler dersinde öğretmenlerin etkili vatandaşlık eğitimi
uygulamalarına ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış doktoratezi). Anadolu
Üniversitesi, Eskişehir.
Field, S.L. (1997). Teaching young citizens (Special issues). Social Studies and the
Young Learner, 10(1), 354.
Gözütok, F. D. ve Alkın S. 2008 Human rights and citizenship education in elementary
education curricula. World Applied Sciences Journal, 4(2), 225-232.
Gözütok, F.D. (2003). Hukuk ilintili yurttaşlık eğitimi. Türkiye Barolar Birliği’nin
Düzenlediği Hukuk Öğretimi ve Hukukçunun Eğitimi Konulu Uluslararası
Toplantıda sunulan bildiri. Ocak 9-11. Ankara.
Hoge, J. D., Field, S. L., Foster, S. J. & Nickell, P. (2004). Real- world investigations
for social studies (Inquiries for middle and high school students based on the ten
NCSS standars.New Jersey: Pearson Education.
Hahn, C. L. (1998). Becoming political comparative respectives on citizenship
education. Albany: Sate of New York.
Hicks, K.,& Austin, J. (1994). Experiencing the legal system: Fairy-tale trails for fifth
grades. The social studies, 85, 39-44.
Kan, Ç. (2009). Değişen değerler ve küresel vatandaşlık eğitimi. Kastamonu Eğitim
Dergisi, 17(3), 895-904.
Keleşoğlu, S. (2008). Demokrat yurttaşlık niteliklerinin kazandırılması açısından 7-8
sınıf vatandaşlık ve insan hakları eğitimi dersi programı (2000) ile 6-7. Sınıf
sosyal bilgiler dersi programının (2005) karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kerr, D. (1999). Citizenship education:Ainternational comparison. London:
QCA/NFER.
Kerr, D. (2003). Citizenship: Local, National and International (Ed: Liam Gearon).
Learning to teach citizenship in the secondary school.New York: Routledge
Falmer.
Karaman Kepenekçi, Y. (2005). A study of effectiveness of human rights education in
Turkey. Journal of Peace Education, 2(1), 39-55.
Karaman Kepenekçi, Y. (2002). İnsan hakları eğitimine genel bir bakış, Çoluk Çocuk
Dergisi, 20, 25
Karatekin, K., Merey, Z., Sönmez, Ö. F. ve Kuş, Z. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen
adaylarının insan hakları eğitimine yönelik tutumları. Turkish Studies,
International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or
Turkic, 7(4), 2193 – 2207.
Merey, Karatekin & Kuş GEFAD / GUJGEF 32(3): 795-821 (2012) 817
Kaymakçı, S., Sönmez, Ö. F. ve Merey, Z. (2009). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının
vatandaşlık bilgisi öğretiminde kullanılan bazı kavramları anlama düzeyini,
Uluslararası Avrupa Birliği, Demokrasi, Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi
Sempozyumu, Uşak Üniversitesi Avrupa Birliği Araştırma ve Uygulama
Merkezi, 28-30 Mayıs, 2009.
Keskin, Y. ve Coşkun Keskin, S. (2011). Amerika Birleşik Devletleri. İçinde, Cemil
Öztürk, Handan deveci, E. Özlem Yiğit ve Hıdır Karaduman (Eds.), Farklı
Ülkelerin Sosyal Bilgiler Öğretim Programları, (73-103),Ankara: Pegem
Akademi Yayıncılık.
Keser, F. , Akar, H. Ve Yıldırım, A. (2011). The role of extracurricular activities in
active citizenship education, Journal of Curriculum Studies, 43(6), 809-837.
Kiral, B. ve Kiral, E. (2009). İlköğretim okullarında verilen insan hakları ve demokrasi
eğitiminin yeterliği üzerine öğrenci velilerinin görüşleri. International Congress
On Intercultural Dialogue and Education Human Beings, Society, Intercultural
Dialogue and Education at the Beginnings of the 21st Century, October 8-11, s,
24-36. 2009. Bursa.
Kuş, Z., Merey, Z. ve Karatekin, K. (2011). İlköğretim sosyal bilgiler ders kitaplarında
yer alan değerler üzerine nitel bir çalışma (Milli eğitim yayınları örneği).
Değerler Eğitimi Sempozyumunda sunulmuş bildiri, Eskişehir Osmangazi
Üniversitesi. Ekim 26–28, 2011, Eskişehir.
Lindquist, T.,& Selwyn, D. (2000). Social studies at the center integrating kids, content,
and literacy, Portsmouth, NH: Heinemann.
MEB. (2011). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 6-7 sınıflar öğretim programı ve
kılavuzu. Ankara: (Bu program taslağı 28 Eylül 2011 tarihinde Talim Terbiye
Kurulu’ndan gözden geçirilerek güncellenen taslağı alınmıştır.)
MEB. (2011). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 4-5 sınıflar öğretim programı ve kılavuzu.
Ankara: (Bu program taslağı 28 Eylül 2011 tarihinde Talim Terbiye Kurulu’ndan
gözden geçirilerek güncellenen taslağı alınmıştır.)
MEB, (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 6-7. sınıflar öğretim programı ve
kılavuzu. Ankara: MEB.
Merey, Z., Kuş, Z., ve Karatekin, K. (2012). Türkiye ve ABD ilköğretim sosyal bilgiler
öğretim programlarının değerler eğitimi açısından karşılaştırılması. Kuram
ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB). Değerler Eğitimi Sempozyumu
Ek Özel Sayısı - 12/2, Spring 2012.
Merey, Z. (2012). Türkiye ve ABD’deki sosyal bilgiler ders kitaplarında çocukların
katılım haklarına yer verilme düzeyinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış doktora
tezi).Gazi Üniversitesi, Ankara.
Merey, Z., Kaymakçı, S. ve Doğan, Y. (2009). 1998 ve 2006 eğitim fakülteleri lisans
programlarının vatandaşlıkve insan hakları eğitimi açısından karşılaştırılması,
İlköğretimde Vatandaşlık Eğitimi… 818
Uluslararası Avrupa Birliği, Demokrasi, Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi
Sempozyumunda yayınlanmış bildiri, Uşak Üniversitesi Avrupa Birliği Araştırma
ve Uygulama Merkezi, 28-30 Mayıs, 2009.
Naylor, D.,& Diem, R. A. (1987). Elementary and middle school social studies. New
York: Random House.
NCSS. (2010). National Council for the social studies. National curriculum standards
for social studies: A framework for teaching, learning, and assessment .
Washington, D.C.:NCSS.
NCSS. (2005). Curriculum Standards for Social Studies: I. Introduction. Washington
DC: NCSS.
NCSS. (1994). National Council for the social studies: Expectations of excellence,
National curriculum standards for social studies. Washington, D.C.: NCSS.
NCSS. (1993). The Social Studies Professional. Washington DC: NCSS.
Norton, J. (1992). The Sate v. The Big Bad Wolf: A study og justice system in the
elemnetary school. Social Studies and the Young Learner5(1), 5-9.
Osler, A. & Starkey, H. (1996). Teacher Education and Human Rights. London: David
Fulton
Osler, A. (2011). Teacher interpretations of citizenship education: national identity,
cosmopolitan ideals, and political realities. J. Curriculum Studies, 43(1) 1-24.
Özmen, C. (2011). Sosyal bilgiler eğitiminde vatandaşlık aktarımı yaklaşımına ilişkin
öğretmen görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15),
435-455.
Öztürk, C. ve Otluoğlu, R. (2002). Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler ve yazılı
materyaller. Ankara. Pegem A.
Öztürk, C. (2011). Sosyal Bilgiler: Toplumsal Yaşama Disiplinlerarası Bir Bakış. Cemil
Öztürk (Editör).Sosyal Bilgiler Öğretimi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi, Ankara:
Pegem Akademi Yayıncılık.
Parker, W.,& Jarolimek, J. (1984). Citizenship and the critical role of the social studies.
Washington, DC: National Council for the Social Studies.
Patrick, J. J.,& Hoge, J. D. (1991). Teaching government, civics, and law. In J. P.
Shaver (Ed.), Handbook of research on social studies teaching and learning(pp.
427-436). New York: Macmillan.
Parker, W. C. (2009). Social studies in elementary education. Boston: Perason
Education.
Parker, W. C. (2005). Social studies in elementary education. Boston: Perason
Education.
Quıgley, C. N.,& Bahmueller, C.F. (Eds.). (1991). Civitas: A framework for civic
education. Calabasas, CA: Center for Civic Education.
Merey, Karatekin & Kuş GEFAD / GUJGEF 32(3): 795-821 (2012) 819
Quigley, C. N. (2000). Global trends in civic education. Center for Civic Education.
http://www.civiced.org/articles_indonesia.html adresinden 05.07.2006
tarihinde erişi sağlanmıştır.
Safran, M. (2011). Sosyal bilgiler öğretimine bakış, İçinde Bayram Tay ve Adem Öcal
(Eds.), Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi, Ankara: Pegem
Akademi Yayıncılık.
Savage, T. V.,& Armstrong D. G (2004). Effectıve Teaching in Elementary Social
Studies, Ohio: Upper Saddle River.
Seefeldt, C. (1997). Social studies for the preschool – primary child. New Jersey:
Prentice-Hall.
Smagorinsky, P. (1994). Bring the courtroom to the classroom: Develop civic
awareness with simulation activities. The social studies,85, 175-184.
Sönmez, Ö. F., Merey, Z. ve Kaymakçı, S. (2009). Vatandaşlık ve insan hakları eğitimi
alanında yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin değerlendirilmesi.
Uluslararası Avrupa Birliği, Demokrasi, Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi
Sempozyumu, Uşak Üniversitesi Avrupa Birliği Araştırma ve Uygulama Merkezi,
28- 30 Mayıs, 2009.
Sunal, C. S.,& Haas, M. E. (2005). Social studies for the elementary and middle grades:
A constructivist approach. Boston: Pearson Education.
Tay, B. (2011). Sosyal Bilgiler Öğretiminin Dünü Bugünü ve Yarını, İçinde Refik Turan
ve Kadir Ulusoy (Eds.), Sosyal Bilgilerin Temelleri. Ankara: Pegem Akademi.
Tarman, B. ve Acun, İ. (2010). Sosyal bilgiler eğitimi ve yeni bir sosyal bilgiler
hareketi. Journal of Social Studies Education Research, 1(1), 1-16.
Tezgel, R. (2008). Yeni ilköğretim programlarında insan hakları vatandaşlık ve kentlilik
eğitimi. Ankara: Araştırma.
Turner, T. N. (2004). Essential of elementary social studies. Boston: Perason Education,
İNC.
Van Cleaf, D. W. (1991). Action in elementary social studies. New Jersey: Parentice
Hall, Englewood Cliff.
Zarrillo, J. J. (2004). Teaching elementary social studies principles and applications.
New Jersey: Perason Merrill Parentice Hall.
Yılmaz, D. (2002). Üniversiteler için vatandaşlık bilgisi. Konya: Çizgi Kitabevi.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com