You are here

FEN VE TEKNOLOJİ DERS KITAPLARINDA “MADDE VE DEĞİŞİM” ÖĞRENME ALANINDAKI BAZI KAVRAMLARIN VE ÖRNEKLENDİRMELERİN İNCELENMESİ

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
One of the main issues in science education is concept teaching, since effective science education develops students’ creativity, concepts knowledge and conceptual systems and research skills an effective. In this context, textbooks are a basic source viewing on a regular and planned basis the information contained in education programs, correctly and clearly transfers to the students, directs and trains the student to the course goals. The reasons of misconception obstructing the learning of students are based on different sources. The reasons of misconception obstructing the learning of students are based on different sources. Teaching of the wrong concept in course book, the concept may lead to the formation of defects, as can be the source of the misconceptions. In this study it is aimed to study in the Science and Technology course books of 2010-2011 academic year in terms of “Matter and Change” concepts and given examples. Whether there is an effect of course books in misconceptions, which are possible results of misunderstood “Matter and Change” concepts, is also included as an aim of the study. As a result of the study, it was seen that Science and Technology course books have several conceptional errors, contradictions between concepts and improper choice of examples. Selected examples can be incorrect and reinforce the concept.
Abstract (Original Language): 
İlköğretim fen eğitiminde temel konulardan birisi kavram öğretimidir. Çünkü etkili bir fen öğretimi, öğrencilerin yaratıcılıklarının, kavramlar ve kavramsal sistemlerle ilgili araştırma becerilerini geliştirebilmelerini sağlar Bu bağlamda ders kitapları, öğretim programlarında yer alan konulara ait bilgileri planlı ve düzenli bir şekilde inceleyen, doğru ve net olarak öğrencilere aktaran öğrenciyi dersin hedefleri doğrultusunda yönlendiren ve eğiten temel bir kaynaktır. Öğrencilerin öğrenmelerini zorlaştıran kavram yanılgılarının nedenleri farklı kaynaklara dayanmaktadır. Ders kitaplarındaki yanlış kavram öğretimi kavram yanılgılarına sebep olabileceği gibi kavram yanılgılarının kaynağı da olabilmektedir. Bu çalışmada 2010-2011 eğitim-öğretim yılında kullanılan Fen ve Teknoloji kitaplarında “Madde ve Değişim” öğrenme alanındaki bazı kavramların ve örneklendirmelerin incelenmesi amaçlanmıştır. Öğrencilerin yanlış öğrenilmiş kavramlarının olası sonucu olan kavram yanılgılarında ders kitaplarının etkisinin olup olmadığı da çalışmanın amacı içerisindedir. İnceleme sonucunda Fen ve Teknoloji kitaplarında “Madde ve Değişim” öğrenme alanındaki bazı konularda yanlış ifade edilmiş kavramlar, kavramlar arasında tutarsızlıklar ve yanlış seçilmiş örnekler belirlenmiştir.
61-83

REFERENCES

References: 

Agalday, M., Akçam, H.K., İpek, İ., Kablan, F. (2010). İlköğretim Fen ve Teknoloji 4. Sınıf Ders Kitabı. MEB Devlet Kitapları, İstanbul. ISBN 978-975-11-3414-1.
Akgün, A., Gönen, S., Yılmaz, A. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının karışımların yapısı ve iletkenlik konusundaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1-8.
Akgün, A., & Aydın, M. (2009). Erime ve çözünme konusundaki kavram yanılgılarının ve bilgi eksikliklerinin giderilmesinde yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına dayalı grup çalışmalarının kullanılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 190-201.
Akyol, D. (2009). Fen alanlarında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin zihinlerindeki Bradley, J.D., & Mosimege, M.D. (1998). Misconceptions in acids and bases: a comparative study of student teachers with different chemistry backgrounds. South African Journal of Chemistry, 51(3), 137-150.
Briggs, H., & Holding, B. (1986). Aspects of secondary students’ understanding of elementary
ideas in chemistry: Full Report, CLISP, University of Leeds, UK.
Brown, T.L., Lemay, H.E., Bursten, B.E., Murphy, C.J., Woodward, P.M. (2012). Chemistry: The Central Science, (Twelfth edition). Pearson Prentice Hall Publishing, Printed in the United States of America. ISBN: 978-0-321-69672-4.
Canpolat, N., Pınarbaşı, T., Bayrakçeken, S., Geban, Ö. (2004). Kimyadaki bazı yaygın yanlış kavramlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 135-146.
Case, M.J., & Fraser, M.D. (1999). An investigation into chemical engineering students’ understanding of the mole and the use of concrete activities to promote conceptual change. International Journal of Science Education, 21(12), 1237-1249.
Chambers, S., & Andre, T. (1997). Gender, prior knowledge, interest, and experience in electricity and conceptual change text manipulations in learning about direct current. Journal of Research in Science Teaching, 34(2), 107-123.
Coll, R.K., & Taylor, N. (2001). Alternative conceptions of chemical bonding held by upper secondary and tertiary students. Research in Science and Technological Education,
19, 171–191.
Coştu, B. (2002). Ortaöğretimin farklı seviyelerindeki öğrencilerin buharlaşma, yoğunlaşma
ve kaynama kavramlarını anlama düzeylerine ilişkin bir çalışma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trabzon: K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü.
Cross, D., Maurin, M., Amouroux, R., Chastrette, M., Leber, J., & Fayol, M. (1986). Conceptions
of first-year university students’ of the constituents of matter and the notions of asids and bases. European Journal of Science Education, 8(3), 305-313.
Çakır, C. (2005). İlköğretim öğrencilerinin sahip oldukları kavram yanılgılarının belirlenmesi.
Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Çalık, M., Ayas, A., & Coll, R.K. (2007). Enhancing pre-service primary teachers’ conceptual
understanding of solution chemistry with conceptual change text. International Journal of Science and Mathematics Education, 5(1), 1-28
Çepni, S., Ayas, A., Akdeniz, A.R., Özmen, H., Yiğit, N., Ayvacı, H.Ş. (2010). Fen ve Teknoloji Öğretimi (Kuramdan Uygulamaya). Pegem Yayıncılık, Ankara.
Çiçek, Ş. (2008). Lise II Öğrencilerinin kimya dersinde başarıları ve tutumları üzerine bilim şenliklerinin etkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Demircioğlu, H., Ayas, A., & Demircioğlu, G. (2002). Sınıf öğretmen adaylarının kimya kavramlarını anlama düzeyleri ve karşılaşılan yanılgılar. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Özetleri, ODTÜ Eğitim Fakültesi, Ankara.
Demircioğlu, G., Özmen, H., & Ayas, A. (2001). Kimya öğretmen adaylarının asitler ve bazlarla ilgili yanlış anlamalarının belirlenmesi. Yeni Binyılın Başında Türkiye’de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Maltepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bildiriler Kitabı, 7-8 Eylül 2001, 451-457, İstanbul.
Demircioğlu, G., Özmen, H., & Demircioğlu, H. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fiziksel
ve kimyasal değişme kavramlarını anlama düzeyleri ve yanılgıları. Milli Eğitim Dergisi, 170, 260- 272.
Driver, R., & Easley, J. (1978). Pupils and paradigms: a review of the literature related to concept development in adolescent science students. Stud. Sci. Educ., 5, 61-84.
Ebenezer, J.V. (1992). Making chemistry learning more meaningful. Journal of Chemical Education, 69(6), 464-467.
Duverger, M. (1973). Sosyal Bilimlere Giriş: Metodoloji açısından. Çev.:Ünsal Oskay, Bilgi Yayınevi: Ankara.
Ebenezer, J.V., & Erickson, L.G. (1996). Chemistry students’ conception of solubility: a phenomenograpy. Science Education, 80(2), 181-201.
Ebenezer, J.V., & Fraser, M.D. (2001). First year chemical engineering students’ conception of energy in solution processes: phenomenographic categories for common knowledge construction. Science Education, 85, 509-535.
Ebenezer, J.V., & Gaskell, P.J. (1995). Relational conceptual change in solution chemistry. Science Education, 79(1), 1-17.
Erdem, E., Yılmaz, A., Atav, E., Gücüm, B. (2004). Öğrencilerin “Madde” konusunu anlama düzeyleri, kavram yanılgıları, fen bilgisi dersine karşı tutumları ve mantıksal düşünme düzeylerinin araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 74-82.
Eryılmaz, A., & Sürmeli, E. (2002). Üç-aşamalı sorularla öğrencilerin ısı ve sıcaklık konularındaki kavram yanılgılarının ölçülmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül 2002, Ankara.
Garnett, P., Garnett, P., & Hackling, M. (1995). Students’ alternative conceptions in chemistry:
A review of research and implications for teaching and learning. Studies in Science Education, 25, 69-95.
Geban, Ö., Ertepınar, H., Tansel, T. (1998). Asit-Baz konusu ve benzeşme yöntemi. K.T.Ü. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, 23-25 Eylül 1998, s:176-178, Trabzon.
Griffiths, A.K., & Preston K.R. (1992). Grade-12 students’ misconceptions relating to fundamental characteristics of atoms and molecules. Journal of Research in Science Teaching, 29(6), 611-628.
Harrison, A.G., & Treagust, D.F. (2000). Learning about atom, molecules, and chemical bonds: A case study of multiple-model use in grade 11 chemistry. Science Education, 84, 352-381.
Harrison, A.G., & Treagust, D.F. (1996). Secondary students mental models of atoms and molecules: implications for teaching chemistry. Science Education, 80(5), 509-534,
Hesse, J.J., & Anderson, C.W. (1992). Students’ conceptions of chemical change. Journal of Research in Science Teaching, 29(3), 277-299.
Hewson, M.G., & Hewson, P.W. (1983). Effect of ınstruction using students’ prior knowledge
and conceptual change strategies on science learning. Journal of Research in Science Teaching, 20(8), 731-743.
Huddle, P.A., & Pillay, A.E. (1996). An in-depth study of misconceptions in stoichiometry and chemical equilibrium at a South African university. Journal of Research in Science Teaching, 33(1), 65-77.
Johnstone, A.H., Mac Donald, J.J., & Web, G. (1977). Chemical equlibrium and its conceptual
diffuculties. Education in Chemistry, 14(6), 169-171.
Jonassen, D.H. (1991). Objectivism vs. constructivism: Do we need a new paradigm? concerning genetics and natural selection. Journal of Research in Science Teaching, 25(9), 733–746.
Lee, O., Eichinger, D.C., Anderson, C.W., Berkheimer, G.D., & Blakeslee, T.D. (1993). Changing middle school students’ conceptions of matter and molecules. Journal of Research in Science Teaching, 30, 249-270.
Madge, J. (1965). The Tools of Science an Analytical Description of Social Science Techniques.
Anchor Books Doubleday and Company.
Maskan, A.K., Maskan, M.H., & Atabey, K. (2007). İlköğretim 4. Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Kitabının Değerlendirme Ölçütleri Yönünden İncelenmesi. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 22-32.
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2010). Fen ve Teknoloji Programı. Ankara: MEB Yayınları.
Morgil, F.İ., & Yılmaz, A. (1999). Lise X. Sınıf Kimya II Ders Kitaplarının Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri Açıcından Değerlendirilmesi, BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 26-40.
Morgil, İ., Yılmaz, A., Şen, O., Yavuz, S. (2002). Öğrencilerin asit-baz konusunda kavram yanılgıları ve farklı madde türlerinin kavram yanılgılarını saptama amacıyla kullanımı. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, 16-18 Eylül 2002.
Nakhleh, M.B., & Krajcik, J.S. (1994). Influence of levels of ınformation as presented by different technologies on student’ understanding of acid, base and pH concepts. Journal of Research in Science Teaching, 34(10), 1077-1096.
Nakhleh, M.B. (1992), Why some students don’t learn chemistry. Journal of Chemical Education, 69(3), 191-196.
Nicoll, G. (2001). A report of undergraduates’ bonding misconception. International Journal of Science Education, 23(7), 707-730.
Novick, S., & Nussbaum, J. (1981). Pupils’ understanding of the particulate nature of matter: a cross-age study. Science Education, 65(2), 187-196.
Othman, J., Treagust, D.F., & Chandrasegaran, A.L. (2008). An investigation into the relationship between students’ conceptions of the particulate nature of matter and their understanding of chemical bonding. International Journal of Science Education, 30(11), 1531-1550.
Oversby, J. (2000). Is it a weak acid or a weakly acidic solution?. School Science Review, 81(297), 89-91.
Özbek, N.K. (2010). İlköğretim Fen ve Teknoloji 5. Sınıf Ders Kitabı. Ada Yayıncılık, Ankara. ISBN 978-6604-32-8.
Özdoğan, T., Kara, M., Orbay, M., Gümüş, S. (1997). Modern Fizik IV. Pegem Yayıncılık, Ankara.
Özkaya, A.R., Üce, M., Şahin, M. (2000). Elektrokimyasal pillerle ilgili kavram yanılgılarının
öğretim sürecinde göz önünde bulundurulması. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi, 2000, 490-495.
Özmen, H., Karamustafaoğlu, S., Sevim, S., Ayas, A. (2002). Kimya öğretmen adaylarının temel kimya kavramlarını anlama seviyelerinin belirlenmesi. V.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi kongresi, 23-25 Eylül 1998, Ankara.
Papageorgiou, G., & Sakka, D. (2000). Primary school teachers’ views of fundamental cheTaber, C.R. (2001). The rising college premium in the eighties: Return to college or return to unobserved ability. Review of Economic Studies, 68(July), 665–691.
TDK (Türk Dil Kurumu). (2011). Büyük Sözlük. 25.06.2011 tarihinde aşağıdaki adresten alınmıştır. http://tdkterim.gov.tr/bts/.
Tekbıyık, A. (2006). Lise Fizik I Ders Kitabının Okunabilirliği ve Hedef Yaş Düzeyine Uygunluğu. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 441-446.
Tezcan, H., & Salmaz, Ç. (2005). Atomun yapısının kavratılmasında ve yanlış kavramaların giderilmesinde bütünleştirici ve geleneksel öğretim yöntemlerinin etkileri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 41-54.
Tezcan, H., & Bilgin, E. (2004). Laboratuar yönteminin ve bazı faktörlerin öğrenci başarısına
etkileri. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 175-191.
Toplis, R. (1998). Ideas about acids and alkalis. School Science Review, 80(291), 67-70.
Treagust, D.F. (1988). Development and use of diagnostic tests to evaluate students’ misconceptions
in science. International Journal of Science Education, 10(2), 159-169.
Tunç, T., Agalday, M., Akçam, H.K., Çeltikli-Altunoğlu, Ü., Bağcı, N., Bakar, E., Başdağ, G., İnal, İpek, İ., Keleş, Ö., Gürsoy Köroğlu, N., Yörük, N. (2010). İlköğretim Fen ve Teknoloji 6. Sınıf Ders Kitabı. MEB Devlet Kitapları, Ankara.
Tunç, T., Bağcı, N., Yörük, N., Gürsoy-Köroğlu, N., Çeltikli-Altunoğlu, Ü., Başdağ, G., Keleş, Ö., İpek, İ. ve Bakar, E. (2010). İlköğretim Fen ve Teknoloji 7. Sınıf Ders Kitabı. MEB Devlet Kitapları, Ankara. ISBN 978-975-11-2941-3.
Tunç, T., Bakar, E., Başdağ, G., İpek, İ., Bağcı, N., Gürsoy-Köroğlu, N., Yörük, N. ve Keleş, Ö. (2010). İlköğretim Fen ve Teknoloji 8. Sınıf Ders Kitabı. MEB Devlet Kitapları, İstanbul. ISBN 978-975-11-3017-4.
Uğur, M., Nazlı, B., & Bostan, K. (2001). Gıda Hijyeni. Teknik Yayınevi.
URL. (2011). 02.09.2011 tarihinde aşağıdaki adresten alınmıştır. http://www.grafikerler.net/porselen-nedir-kullanim-alanlari-ve-seramikle...
Ünal, S. (2003). Lise-1 ve Lise-3 sınıf öğrencilerinin kimyasal bağlar konusundaki kavramları
anlama seviyelerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trabzon: K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü.
Ünal, S. (2007). Atom ve molekülleri bir arada tutan kuvvetler konularının öğretiminde yeni bir yaklaşım: BDÖ ve KDM’nin birlikte kullanımının kavramsal değişime etkisi. K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü,Yayınlanmamış Doktora Tezi, Trabzon.
Ünsal, Y., & Güneş, B. (2002). Bir Kitap İnceleme Çalışması Örneği Olarak M.E.B İlköğretim
4. Sınıf Fen Bilgisi Ders Kitabına Fizik Konuları Yönünden Eleştirel Bir Bakış. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 107-120.
Ünsal, Y., & Güneş B. (2003). Bir Kitap İnceleme Çalışması Örneği Olarak M.E.B İlköğretim
8. Sınıf Fen Bilgisi Ders Kitabına Fizik Konuları Yönünden Eleştirel Bir Bakış, Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(2), 387-394.
Ünsal, Y., & Güneş, B. (2004). Bir Kitap İnceleme Çalışması Örneği Olarak MEB Lise 1.Sınıf Fizik Ders Kitabına Eleştirel Bir Bakış. G.Ü, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3),305
Ürek, R.Ö., & Tarhan, L. (2005). Kovalent Bağlar konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde yapılandırmacılığa dayalı bir aktif öğrenme uygulaması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 168-177.Valanides, N. (2000). Primary student teachers’ understanding of the particulate nature of matter and transformations during dissolving. Chemistry Education: Research and Practice, 1(2), 249-262.
Vidyapati, T.J., & Seetharamappa, J. (1995). Higher secondary school students’ concepts of asids and bases. School Science Review, 77(278), 82-84.
Yağbasan, R., & Gülçiçek, Ç. (2003). Fen öğretiminde kavram yanılgıları karakteristiklerinin
tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 102-120
Yahşi, D. (2006). Farklı laboratuar yaklaşımlarının ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin asit-baz konularındaki kavramları anlamalarına ve kavram yanılgılarının giderilmesine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Yalın, H.İ. (1999). Öğretim Teknolojisi ve Materyal Geliştirme, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Yanpar, T., Hazer, B., & Arslan, A. (2006). 10. Sınıf çözünürlük konusunda oluşturmacı öğrenme yaklaşımına dayalı grup çalışmalarının kullanılması. İnönü üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 113-122.
Zoller, U. (1990). Students’ misunderstandings and misconceptions in college freshman chemistry (General and Organic). Journal of Research in Science Teaching, 27(10), 1053-1065.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com