MUHASEBE HUKUKUMUZUN ULUSLARARASI MUHASEBE STANDARTLARIMA UYUMUNDA ULAŞILAN DÜZEY VE ERTELENMİŞ VERGİLER

Türk Ticaret Kanunu ve vergi mevzuatı, 1980'li yılların sonlarına kadar muhasebe hukukumuzu yani muhasebe standartlarımızı oluşturmuş ve muhasebe uygulamamıza yön vermiştir. 1989 yılında yayımlanan Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Tebliği ile önce belirli ortaklıklarca düzenlenecek mali tablolara ilişkin ilke ve kurallar belirlenmiştir; bunu takiben 1992 yılı sonunda yayımlanan ve 1994 yılı başında yürürlüğe giren Maliye Bakanlığı Tebliği ile de tüm bilanço esasına tabi işletmelerin muhasebe standartları belirlenmiştir. Sözkonusu her iki tebliğ, genel hatları itibariyle Uluslararası Muhasebe Standartlarının (UMS) ülkemiz koşullarına uyarlanması niteliğinde olup, Türk muhasebe hukukunu oluşturmuştur. Her ne kadar yeni getirilen düzenle muhasebe standartlarımızın UMS ile uyumu sağlanarak, muhasebe hukukumuz çağdaşlaştırılmış ise de, vergi mevzuatı ve muhasebe geleneklerimiz nedeni ile bazı farklılıklar da sözkonusudur. Ülkemiz muhasebe standartları ile UMS arasındaki en önemli farklılıklar, enflasyon muhasebesi, konsolide mali tablolar, kur farkı zararlarının muhasebeleştirilmesi, ertelenmiş vergiler, finansâl kiralama gibi konularda toplanabilir. Unutulmamalıdır ki, yüksek düzeydeki enflasyon tek başına bilanço ve gelir tablosunu anlamsız bir duruma getirebilmektedir. Bu yazımızda genel olarak sözkonusu farklılıklara değinilmesi yanında anglo-sakson ve almanca yazınında ayrıntılı olarak ele alman ve uygutanan, ancak ülkemizde henüz çok yeni bir kavram olan "ertelenmiş vergiler" konusu ele alınacaktır.