Eskişehir - Çatacık Yöresi Sarıçamlarında (Pinus sylvestris L.) Tohum Verimi

Bu çalışma ile Eskişehir-Çatacık yöresi sarıçamlarında farklı bonitet ve yaşlarda, aralama uygulanmış veya uygulanmamış toplam 15 deneme alanında, 6 yıl süre ile (1974-1979) tohum verimi ve kalitesinin saptanması amaçlanmıştır. Böylece, aynı yöre ve deneme alanlarında, daha önce üç yıl için (1971-1973) saptanmış olan sarıçam tohum verimi kalite ve kantitesi ile tohum yılları, bu çalışma sonucu 1974-1979 yıllarıyla birlikte 9 yıllık (1971-1979) periyodu kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Tohum veriminin saptanması için Sündiken Dağları'nın kizey aklanında saf, aynı yaşlı ve normal kuruluştaki sarıçam populasyonlarından 15 deneme alanı seçilmiştir. Deneme alanları 50mx50m (0,25 hektar) boyutlarında olup, orta yaşlı ve yaşlı deneme alanlarına 20'şer adet, genç deneme alanlarına ise 30'ar adet tohum kapan yerleştirilmiştir. Tohum kapanların ağız genişliği 1/10 m dir. Araştırma sonuçlarına göre, genel olarak iyi bonitet sarıçam populasyonlarının tohum verimi daha fazla bulunmuştur. Aynı bonitet sınıfında en fazla tohum orta yaş populasyonlardan elde edilmiştir. Silvikültürel işlemler (aralama) tohum verimini bir miktar artırmıştır. Tohum veriminin yıllara göre azalıp çoğalması, genel olarak tüm deneme alanlarında aynı yönde olmuştur. Çatacık yöresinde zengin tohum yılları 2-3 yılda bir, zengin ve orta tohum yılları birlikte dikkate alındığında peşpeşe veya 2 yılda bir oluşmaktadır. Boş tohum oranları bazı istisnalar dışında yaşlı meşcerelerde ve zayıf bonitetlerde daha fazla bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, Çatacık yöresinde üstün nitelikli doğal sarıçam populasyonları 40-45 yaşlarından sonra tohum meşceresi olarak seçilebilir. Hatta gereken hallerde, tohum sağlamada, 180-200 yaşlarındaki populasyonlardan da faydalanmak olanaklıdır.