You are here

XIX. YÜZYILDA ORTAYA ÇIKAN MISIR MESELESİ VE KADI KIRAN OLAYI (1833)

MATTER OF EGYPT THAT EMERGED IN THE XIX. CENTURY and THE INCIDENT OF KADI KIRAN (1833)

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS_295
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In parallel especially with the developments in the West, the Ottoman Empire got into a downturn in terms of politics, military and economy in the XIX. century. During this process when the central authority was shattered, the revolt of the Egyptian governor Mehmet Ali Paşa of Kavala became a milestone in the Ottoman history. This condition also became effective upon the West to increase their interferences against the Ottoman. Mehmet Ali Paşa of Kavala was a strong personality, who made various reforms and performed political activities during the process when he carried out his duty in Egypt. Indeed, the Ottoman Empire which could not quash the Rum revolt that broke out in 1821 was able to quash it with his assistance. However, Mehmet Ali Paşa demanded a number of things from the empire after these achievements and when the promised demands were not fulfilled, he revolted. This incident became an international matter, which also involved Europe and Russia within a short time. It is observed that there were some problems and rigors in the country during the period when the Ottoman Empire dealt with the revolt of Mehmet Ali Paşa. While the Ottoman Empire was dealing with the Matter of Egypt, a revolt broke out in the Central Anatolia. The ringleader of this qualm was a man named Kıran Mehmet. He revolted against the empire with some of his supporters. He became effective in the region by causing a qualm in the Central Anatolia between 1826-1833. Kadı Kıran Mehmet, who took advantage of the empire's authority weakness especially during the Matter of Egypt, rebelled in order to perform more pillage with his supporters. Kadı Kıran Mehmet and his supporters were arrested and the qualm was defused as a result of the eager chase of the empire in 1833.
Abstract (Original Language): 
XIX. Yüzyıl'da Osmanlı Devleti siyasî, askerî ve ekonomik yönlerden özellikle de Batıdaki gelişmelere paralel olarak sıkıntılı bir süreç içine girmiştir. Merkezî otoritenin de sarsıldığı bu süreçte, Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa isyanı Osmanlı tarihinde bir dönüm noktası olmuştur. Bu durum Batı'nın Osmanlı'ya karşı olan müdahalelerinin de artmasında etkili olmuştur. Kavalalı Mehmet Ali Paşa, Mısır'da görev yaptığı süreçte çeşitli reformlar yapmış ve siyasî faaliyetlerde bulunarak güçlenmiş bir şahsiyettir. Hatta 1821'de çıkan Rum isyanını bastıramayan Osmanlı Devleti ondan yardım alarak bu isyanı bastırabilmiştir. Ancak Kavalalı bu başarılarından sonra devletten bir takım taleplerde bulunmuş, kendisine vaad edilen istekleri gerçekleşmeyince isyan etmiştir. Bu olay kısa zaman içerisinde Avrupa ve Rusya'nın da içine girdiği uluslararası bir sorun haline gelmiştir. Osmanlı Devleti'nin Mehmet Ali Paşa'nın isyanı ile uğraştığı dönemde ülke içerisinde de bir takım sıkıntıların, huzursuzlukların olduğu görülmektedir. Osmanlı Devleti'nin Mısır Meselesi ile uğraştığı sırada İç Anadolu bölgesinde bir isyan ortaya çıkmıştır. Bu huzursuzluğun elebaşısı konumunda olan Kadı Kıran Mehmet adındaki bir şahıstır. Başına topladığı bir takım kişilerle devlete karşı isyan etmiştir. İç Anadolu bölgesinde 1826-1833 yılları arasında huzursuzluk çıkararak bölgede etkili olmuştur. Özellikle Mısır Meselesinin olduğu dönemde devletin içine düştüğü otorite zayıflığını fırsat bilen Kadı Kıran Mehmet, etrafına topladığı bir takım kişilerle daha çok yağmacılık yapmak için isyan çıkartmıştır. Devletin sıkı takibi sonucunda 1833 tarihinde Kadı Kıran Mehmet'in kendisi ve adamları yakalanarak bu huzursuzluk etkisiz bir hale getirilmiştir.
219-232

REFERENCES

References: 

a-Arşiv Belgeleri
BOA; Hatt-ı Hümayun: 22836/ Dosya no: 467, Tarih: H.1249. BOA; Hatt-ı Hümayun: 22836-C/ Dosya no: 467, Tarih: H.1249. BOA; Hatt-ı Hümayun: 22838-B/ Dosya no: 467, Tarih: H.1249. BOA; Hatt-ı Hümayun: 22840/ Dosya no: 467, Tarih: H.1249. BOA; Hatt-ı Hümayun: 22840-D/ Dosya no: 467, Tarih: H.1249. BOA; Hatt-ı Hümayun: 22840-E/ Dosya no: 467, Tarih: H.1249. BOA; Hatt-ı Hümayun: 22845-F/ Dosya no: 467, Tarih: H.1249. BOA; Hatt-ı Hümayun: 22851-D/ Dosya no: 468, Tarih: H.1249. BOA; Hatt-ı Hümayun: 22851-F/ Dosya no: 467, Tarih: H.1249. BOA; Hatt-ı Hümayun: 22851-F/ Dosya no: 468, Tarih: H.1249. BOA; Hatt-ı Hümayun: 22852/ Dosya no: 468, Tarih: H.1249 BOA; Hatt-ı Hümayun: 22853/ Dosya no: 468, Tarih: H.1249 BOA; Hatt-ı Hümayun: 22853-A/ Dosya no: 468, Tarih: H.1249. BOA; Hatt-ı Hümayun: 22853-D/ Dosya no: 468, Tarih: H.1249. BOA; Hatt-ı Hümayun: 22853-F/ Dosya no: 468, Tarih: H.1249 BOA; Hatt-ı Hümayun: 22853-G/ Dosya no: 468, Tarih: H.1249. b- Araştırma ve Tetkik Eserler
Ahmet Lütfü Efendi; Vakanüvis Ahmet Lütfü Efendi Tarihi, CII-III- IV-V, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, İstanbul Aralık 1999.
Ahmet Rasim; Osmanlı Tarihi, C.IV, Hikmet Neşriyat, İstanbul, 2000.
AKÇURA, Yusuf; Osmanlı Devleti'nin Dağılma Devri (XVIII-XIX. Asırlarda), Maarif
Matbaası, İstanbul, 1940.
ALTINDAĞ, Şinasi; "Mehmet Ali Paşa", İA, C.VII, Ankara, 1945, s.566-579. ALTUNDAĞ, Şinasi; Kavalalı Mehmet Ali Paşa İsyanı, Mısır Meselesi (1831-1841),
1.Kısım, Ankara, 1988.
ARMAOĞLU, Fahir; 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789-1914) , Ankara, 2003.
BAYRAK, Meral;"Osmanlı Arşivleri Işığında Rum İsyanı Sırasında Avrupa Devletleri'nin Tutumu", Osmanlı, C. II, Ankara, 1999,s.71-83.
ÇADIRCI, Musa; Tanzimat'ın İlanı Sırasında Anadolu'da İç Güvenlik, s.49. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/20/40.pdf 29.03.3012.
ÇAĞATAY, Neşet; "Vehhabilik Madd.", İ.A. C. XIII, MEB Yay.,1997, s.262-269.
ÇETİN, Atilla; Kavalalı Mehmed Ali'nin Mısır Valiliği, İstanbul, 1998.
GÖKBİLGİN, M. Tayyip; "Navarin", İ.A., C.IX, Eskişehir, 1997, s. 127-135.
KARAL, E. Ziya; Fransa, Mısır ve Osmanlı Devleti, İstanbul, 1938.
231
Ahmet
GÜNDÜZ
KARAL, E. Ziya; Selim III' ün Hatt-ı Hümayunları; Ankara, 1999. KARAL, E. Ziya; Osmanlı Tarihi, C.V, Ankara, 1995.
KARAL, E.Ziya; Fransa, Mısır ve Osmanlı Devleti (1797-1802), Milli Mecmua Basımevi, İstanbul, İstanbul,1938.
KİREÇÇİ, Mehmet Akif; "Mehmet Ali Paşa Döneminde (1805-1848) Mısır'da Modernleşme Hareketleri", Türk Yurdu, C.XIX-XX, S.148-149, Aralık 1999-Ocak 2000,s.61-67.
KUNT, Metin-Sina Akşin; Türkiye Tarihi, III (Osmanlı Devleti 1600-1908), Cem Yay.
İstanbul,1997.
KURAN, Ercüment; Cezayir'in Fransızlar Tarafından işgali Karşısında Osmanlı Siyaseti (1827 1847), İstanbul, 1957.
KURŞUN, Zekeriya; Necid ve Aksa'da Osmanlı Hâkimiyeti, Ankara,1998.
KUTLUOĞLU, Muhammed Hanefi; "Mehmet Ali Paşa'nın Suriye Seferi Öncesi Bu Bölgeye Yönelik Politikası ve Seferin Geri Planını Oluşturan Unsurlar", Prof. Dr. M. Münir Aktepe'ye Armağan, Tarih Enstitüsü Dergisi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul, 1997,s.457-475.
MÜTEVELLİ, Ahmet Fuat; "Bazı Osmanlı Belgeler Işığı Altında Mısır'a Yapılan Fransız Saldırısına Karşı Osmanlı Devleti'nin Tutumu", 5.Milletlerarası Türkoloji
Kongresi, İstanbul, 1989,s.459-464.
ORTAYLI, İlber; İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, İstanbul, 2006.
PAKALIN, Mehmet Zeki; Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.I, MEB
Basımevi, İstanbul, 1946, s.420-423.
PAKALIN, Mehmet Zeki; Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.III, İstanbul,1993, s.177-178.
SAMUR, Sabahattin; İbrahim Paşa Yönetimi Altında Suriye, Kayseri, 1995.
SEZER, Hamiyet; "Mora İsyanı ve Yunanistan'ın Bağımsızlığı", Osmanlı, C. II, Ankara, 1999, s.87-92.
SOYSAL, İsmail; Fransız İhtilalı ve Türk-Fransız Diplomasi Münasebetleri (1789-1802),
Ankara, 1999.
TİMUR, Taner; Osmanlı Çalışmaları: İlkel Feodalizmden Yarı Sömürge Ekonomisine,
İmge Yayınevi, Ankara,1998.
TUKİN, Cemal; Boğazlar Meselesi, Pan Yay., İstanbul, 1999.
TUNCER, Hüner; 19. Yüzyılda Osmanlı-Avrupa İlişkileri (1814-1914), Ankara, 2000. TUNCER, Hüner; Doğu Sorunu ve Büyük Güçler, Ankara, 2003.
TÜRKMEN, Zekeriya; "Yunan İsyanını Takip Eden Dönemdeki Gelişmeler", Türkler, C.
XII, Ankara, 2002, s.859-867.
ÜNAL, Tahsin; Türk Siyasi Tarihi (1700-1958), İstanbul: Kamer Yayınları, 1998.
XIX.
Yüzyılda Ortaya Çıkan Mısır Meselesi ve Kadı Kıran Olayı (1833) 232
YALÇINKAYA M. Alaaddin; "III. Selim ve II. Mahmut Dönemleri Osmanlı Dış Politikası",
Türkler, C.XII, Ankara, 2002, s.629-655.
ZÜRİCHER, Eric Jan; Modernleşen Türkiye'nin Tarihi, (Çvr. Yasemin Saner Günen), İstanbul: İletişim Yayınları, 1999.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com