You are here

Home » Content

KUR’ÂN’DA İNSAN PSİKOLOJİSİ: ELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM

HUMAN PSYCHOLOGY IN THE QUR’AN: A CRITICAL APPROACH

Journal Name:

  • The Journal of Academic Social Science Studies

Publication Year:

  • 2013
DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS_514

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The Qur’ân is the final link of God’s address to the humankind which aims to orientate the reprobate humankind. The main goal of the Qur’an is to form the relationship between human and God in pursuance of His wish and wisdom. In doing so, the Qur’ân uses some elements like parables, cultural elements, literary inimitability (i’câz) and directing the humankind to think about God’s blessings and might. The Qur’ân’s addressing to the humankind leads some researchers to claim that the Qur’an introduces, examines and analyzes every aspect of humanbeing and that this is very natural in terms of its goals. Although the Qur’an talks about some aspects and qualifications of humanbeing, to us, it does not introduce, examine and analyze every aspect of it on the one hand, the aim of its talking about humanbeing is totally different on the other hand. The view that the Qur’an has almost the same content as the modern science of psychology does, is addressed by some researchers very commonly and the verses are understood and interpreted in accordance with this view incorrectly and by breaking their contexts. To us, all these struggles mean to walk on the wrong way, eventhough they have a good intention.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
İnsan Allah tarafından yaratılmıştır. Diğer tüm yaratıkları olduğu gibi insanı da en iyi bilen Allah’tır. Fakat Allah’ın insanı doğal olarak çok iyi bilmesi, ilahi kitaplarda/vahiylerde onu bütün yönleriyle ele aldığı, tanıttığı yahut incelediği anlamına gelmez. İlahi kitapların insanı bütün yönleriyle tanıtma veya inceleme gibi bir gayeleri yoktur. Bu, insan için böyle olduğu gibi kâinat için de böyledir. Allah, elçilerine gönderdiği vahiylerde kâinatı da bütün yönleriyle tanıtmak yahut incelemek gayesinde değildir. Kur’ân, yaratıcısı ile ilişkilerinde kopma ve bozulma meydana gelmiş insanoğlunu tekrar ‚doğru yol‛a döndürmek maksadıyla Allah’ın insana yönelttiği hitabının son halkasını oluşturur. Kur’ân’ın temel ve esas gayesi Allah-insan ilişkisini Allah’ın istediği ve hikmete de uygun olan şekle sokmaktır. Bunu yaparken Kur’ân meseller, kıssalar, kültürel unsurlar, edebî i’caz, insanı Allah’ın nimetleri ve kudreti hakkında düşünmeye sevk etme gibi bazı unsurları kullanır. İnsan Kur’ân’ın muhatabı olması, bazı araştırmacıları Kur’ân’ın insanı her yönüyle ele alıp kendisine tanıttığı hatta onu incelediği, bunun da Kur’ân açısından çok tabii bir şey olduğu fikrine götürmektedir. Kur’ân’ın insanın bazı özelliklerinden bahsettiği doğru olmakla birlikte, kanaatimizce hem bu bahsedişin gayesi farklıdır hem de Kur’ân insanı bütün psikolojik yönleriyle ele alıp incelememektedir. Kur’ân’ın modern Psikoloji bilimiyle neredeyse aynı muhtevaya sahip bir kitap olduğu düşüncesi bazı araştırmacılar tarafından çok yaygın bir şekilde dile getirilmekte ve âyetler bu düşüncelere uygun bir şekilde ve fakat bağlamlarından koparılarak yanlış bir metodla anlaşılıp yorumlanmaktadır. Bütün bu çabalar bize göre –iyi niyetli olmakla beraberbüyük oranda yanlış yolda ilerlemek anlamına gelmektedir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastrmx_79201_6_pp_1511-1541.pdf
  • 1
1511-1541
  • Turkish

REFERENCES

References: 

ABDULBÂKÎ, M. F. (1996), el-Mu’cemu’l-Müfehres li Elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm, Kahire:
Dâru’l-Hadîs.
ALTUNTAŞ, H. - ŞAHİN, M. (2007), Kur’ân-ı Kerîm Meâli, Ankara: Diyanet İşleri
Başkanlığı.
ATEŞ, A. (2002), ‚Geçmişten Günümüze Bilimsel Tefsir Okulu‛, Din Bilimleri
Akademik Araştırma Dergisi [www.dinbilimleri.com], II/4.
ATEŞ, S. (1991), Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri, İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat.
AYDIN, H. (2005), Kur’ân’da İnsan Psikolojisi, İstanbul: Timaş.
BUDAK, S. (2009), Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
BUHÂRÎ, M. (1987), Sahîhu’l-Buhârî, (Thk. Mustafa Dîb el-Buğâ), Beyrut: Dâru İbn
Kesîr
BUYRUKÇU, R. (1997), ‚Kur’an’a Göre İnsanın Özellikleri ve Hz. Peygamberin
Eğitim Uygulamaları‛, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,
4, Isparta.
COŞKUN, İ. (1999), ‚Kur’ân Işığında İnkârın Psikolojik Sebepleri‛, Dicle Üniversitesi
İlahiyat Fakültesi Dergisi, I, Diyarbakır.
ÇİFTÇİ, A. (2001), Fazlur Rahman İle İslam’ı Yeniden Düşünmek, Ankara: Kitâbiyât.
ÇUHADAR, M. (1985), ‚Kur’ân-ı Kerîm’de İnsan‛, Erciyes Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi, 2, Kayseri.
DARTMA, B. (2005), Kur’ân ve Ekoloji, İstanbul: Rağbet Yayınları.
DERVEZE, M.İ. (1383), et-Tefsîru’l-Hadîs, Kahire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye.
1539
Nihat UZUN
EBÛ HAYYÂN EL-ENDELÜSÎ, M. (2001), Tefsîru’l-Bahri’l-Muhît, (Thk. Âdil Ahmed
Abdü’l-Mevcûd-Ali Muhammed Muavvız), Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
EBU’L-AZÂİM, C. M. (1994), el-Kur’ân ve’s-Sıhhatü’n-Nefsiyye, Kâhire.
EBU’S-SUÛD, M. (t.y.), İrşâdü’l-Akli’s-Selîm ilâ Mezâye’l-Kur’âni’l-Kerîm, Beyrut: Dâru
İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî.
EROĞLU, M. (vd) (1964), ‚Kur’ân-ı Kerîm’de İnsan‛, Yüksek İslam Enstitüsü Dergisi, II,
İstanbul.
ERTUĞRUL, R. (2004), Kur’ân’a Göre İnsanın Psiko-Sosyal Açıdan Değerlendirilmesi,
Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Ankara.
FAZLUR RAHMAN, (2005), Ana Konularıyla Kur’ân, Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
GÜLEN, M. F. (2010), Kur’ân’ın Altın İkliminde, İstanbul: Nil Yayınları.
HÂZİN, A. (1415), Lübâbü’t-Te’vîl fî Me’âni’t-Tenzîl, (Thk. Muhammed Ali Şâhin),
Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
İBN ÂŞÛR, M. (1997), et-Tahrîr ve’t-Tenvîr, Tûnus: Dâru Sahnûn.
İBN KESÎR, E. (1999), Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, (Thk. Sâmî b. Muhammed Selâme),
Kahire: Dâru Tayyibe li’n-Neşr ve’t-Tevzî’.
İBN TEYMİYE, T. (2005), Mecmû’u Fetâvâ, (Thk. Enver el-Bâz-Âmir el-Cezzâr), Mısır:
Dâru’l-Vefâ.
İBNÜ’L-CEVZÎ, C. (1984), Nüzhetü’l-A’yüni’n-Nevâzır fî İlmi’l-Vücûh ve’n-Nezâir, (Thk.
Muhammed Abdülkerim Kâzım er-Râdî), Beyrut: Müessesetü’r-Risâle.
KALIN, F. (2005), Felsefe ve Bilim Işığında Kur’ân’da Zaman Kavramı, İstanbul: Rağbet
Yayınları.
KARA, N. (2004), Kur’ân’da Beden Dili, İstanbul: Bilge Yayınları.
KARA, O. (2002), Kur’ân’da İnsan Tipleri, Basılmamış Doktora Tezi, Sakarya
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
KASAPOĞLU, A. (2008), ‚‚Gülme‛ Davranışıyla İlgili Âyetler Hakkında Psikolojik
Bir Değerlendirme‛, Hikmet Yurdu, I/2, Malatya.
KASAPOĞLU, A. (2005), ‚Kur’an’da Koşullandırma Yoluyla Öğrenme -Hayvanların
Koşullandırılması-‚, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi
[www.dinbilimleri.com], V/3.
KASAPOĞLU, A. (2011), ‚Kur’ân’ın Psikolojik Tefsiri‛, İnönü Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi, II/1.
Kur’ân’da İnsan Psikolojisi: Eleştirel Bir Yaklaşım 1540
KASAPOĞLU, A. (1997), Kur’ân’da İnsan Psikolojisi, İstanbul: Yalnızkurt Yayınları.
KASTALÂNÎ, A. (1323), İrşâdü’s-Sârî li Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, Mısır: el-Matbaatü’l-
Kübrâ el-Emîriyye.
KIRCA, C. (2005), Kur’ân ve Fen Bilimleri, İstanbul: Marifet Yayınları.
KIRCA, C. (1983), ‚Kur’ân’da Ruh Sağlığı‛, Diyanet İlmi Dergi, XIX/3, Ankara.
KURTUBÎ, E. (1964), el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân, (Thk. Ahmed el-Berdûnî-İbrâhim
Etfayyiş, Kâhire: Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye.
KUTUB, M. (1974), İslam’a Göre İnsan Psikolojisi, (Trc. Akif Nuri), İstanbul: Şamil
Yayınevi.
KUTUB, M. (1992), İnsan Psikolojisi Üzerine Etüdler, (Trc. Bekir Karlığa), İstanbul: İşaret
Yayınları.
MÂTURÎDÎ, E. (2005), Te’vîlâtu Ehli’s-Sünne, (Thk. Mecdî Bâslûm), Beyrut: Dâru’l-
Kütübi’l-İlmiyye.
MÂVERDÎ, E. (t.y.), en-Nüket ve’l-Uyûn, (Thk. es-Seyyid İbn Abdi’l-Maksûd b.
Abdirrahîm), Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
MECLİSÎ, M. (1983), Bihâru’l-Envâr, Beyrut: Müessesetü’l-Vefâ.
MUHAMMED, Y. (1994), ‚Bilginin İslâmîleştirilmesi: Bir Eleştiri‛, (Trc. Süleyman
Gündüz), İslâmî Sosyal Bilimler Dergisi, II/3.
MÜSLİM B. EL-HACCÂC, E. (t.y.), Sahîhu Müslim, (Thk. Muhammed Fuâd
Abdulbâkî), Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî.
NEHHÂS, E. (1409), Me’ânî’l-Kur’ân, (Thk. Muhammed Alî es-Sâbûnî), Mekke:
Câmi’atü Ümmi’l-Kurâ.
NEVEVÎ, E. (1392), Şerhu’n-Nevevî alâ Sahîhi Müslim, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-
Arabî.
OKUYAN, M. (1998), ‚Kur’ân’da Olumsuz İnsan Tipleri‛, Kur’ân Mesajı: İlmi
Araştırmalar Dergisi, I/10-11-12.
ÖZTÜRK, M. (2011), Kur’ân-ı Kerîm Meâli – Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri, İstanbul:
Düşün Yayınları.
PLOTNİK, R. (2009), Psikoloji’ye Giriş, (Trc. Tamer Geniş), İstanbul: Kaknüs Yayınları.
RÂGIB EL-İSFEHÂNÎ, E. (1412), el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân, (Thk. Safvân Adnân ed-
Dâvudî), Beyrut: Dâru’l-Kalem.
RÂZÎ, F. (2000), Mefâtîhu’l-Gayb, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
SAMUK, F. (2001), ‚Kur’ân ve Psikiyatri‛, Kur’ân ve Tefsir Araştırmaları-II içinde,
İstanbul: Ensar Neşriyat.
1541
Nihat UZUN
SÜBHÂNÎ, C. (2000), el-Hadîsü’n-Nebeviyyü Beyne’r-Rivâye ve’d-Dirâye, Beyrut: Dâru’l-
Edvâ li’t-Tıbâ’a ve’n-Neşr ve’t-Tevzî.
ŞANVER, M. (2001), ‚Dînî Tebliğ ve Eğitim Açısından Kur’ân’da İnsan Psikolojisi ve
Özellikleri‛, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10/1, Bursa.
TABERÎ, E. (2000), Câmi’u’l-Beyân fî Te’vîli’l-Kur’ân, (Thk. Ahmed Muhammed Şâkir),
Beyrut: Müessesetü’r-Risâle.
TABERSÎ, E. (1995), Mecme’u’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân, Beyrut: Müessesetü’l-A’lemî
li’l-Matbû’ât.
TÜTÜNCÜ, M. (1986), ‚Kur’ân ve Hadislerde İnsan Psikolojisi‛, Dokuz Eylül
Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, III, İzmir.
ÜNAL ÇİL, A. (2011), ‚Kur’an’da Zaman Kavramı‛, Kelam Araştırmaları Dergisi, IX/1.
YAKIT, İ. (2003), ‚Kur’ân’a Göre İnanç, Düşünce ve İfade Özgürlüğü‛, Türkiye’nin
Avrupa Birliği’ne Girişinin Din Boyutu (Sempozyum Metinleri) içinde, Ankara:
DİB Yayınları.
YALIN, V. (2005), Kur’ân-ı Kerîm’de İnsanın Özellikleri ve Eğitim Yoluyla
Şekillendirilmesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
ELMALILI MUHAMMED HAMDİ, Y. (1993), Hak Dini Kur’ân Dili, İstanbul: Bedir
Yayınları.
YILMAZ, A. (2003), ‚Kur’ân’a Göre İnkârın Psikolojik Tezâhürleri‛, Atatürk
Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20, Erzurum.
ZECCÂC, E. (1988), Me’âni’l-Kur’ân ve İ’râbuh, (Thk. Abdülcelil Abduh Şelebî), Beyrut:
Âlemü’l-Kütüb.
ZEMAHŞERÎ, M. (1407), el-Keşşâf, Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî.
ZÜLALOĞLU, F. (2012), Kur’ân’da İnsan, İstanbul: Ekin Yayınları.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com