You are here

KURULUŞ DÖNEMİ OSMANLI MİMARİSİNE AİT BİR HAMAM ÖRNEĞİ: SAKARYA-TARAKLI YUNUS PAŞA HAMAMI

A BATH SAMPLE BELONGS TO THE OTTOMAN ARCHITECTURE OF FOUNDATION PERIOD: SAKARYA-TARAKLI YUNUS PASHA BATH

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS_607

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Tarakli County, belongs to Sakarya province, is situated 65 km far from the province center. Its being one of the Ottoman’s first settlement place, and with its historical houses, bazaar, fountain and bath it seems as if it were a open-air museum, at the same time with its splendid natural beauties Tarakli draws domestic and foreign tourists’ attentions. Stated in the center of county, Yunus Pasha Bath is one the early time samples of the foundation period of Ottoman bath architecture. The construction is in the typology of Ottoman bath architecture’s ‚mid-domed transversal temperature and double celled bath.‛ The bath, not used today and remained below form its ground, doesn’t have a coldness part. Over this probably collapsed part a new building was built. The entrance to this rubble stone construction is provided through the later added duplex building situated in western part. On the bath, whose inner walls were covered with marbles at some restoration, there is no sign or inscription that shows its date of construction. With its so closeness to the Yunus Pasha Mosque at first glance it could be thought as a part of the mosque but, when examining its architectural specifications it is guessed that it is constructed earlier from the mosque nearly in the end of XIV century or in the first quarter of XV century. Having an important place in the Tarakli people’s social life Yunus Pasha Bath having the characteristics of the foundation period Ottoman architecture and its being Tarakli’s oldest construction belonging to today has a great significance.
Abstract (Original Language): 
Sakarya iline bağlı bir ilçe olan Taraklı, il merkezine 65 km. uzaklıkta bulunmaktadır. Osmanlı’nın ilk yerleşim yerlerinden biri olan ve günümüze Osmanlı şehir dokusunu oluşturan tarihi evleri, çarşısı, çeşmesi ve hamamıyla bir açık hava müzesi görünümünde olan Taraklı aynı zamanda eşine az rastlanır tabiat harikası güzellikleri ile yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir. İlçe merkezinde bulunan Yunus Paşa Hamamı kuruluş dönemi Osmanlı hamam mimarisin erken örneklerinden birisidir. Yapı plan olarak Osmanlı hamam mimarisinde “ortası kubbeli enine sıcaklık ve çifte halvetli hamam” tipolojisindedir. Günümüzde kullanılmayan ve zemininden bir hayli aşağıda kalan hamamın soğukluk kısmı bulunmamaktadır. Muhtemelen yıkılmış olan bu bölümün üzerine batı yöndeki yeni bir bina inşa edilmiştir. Moloz taşın kullanıldığı yapıda giriş batı yöne sonradan eklenen iki katlı yapının içinden sağlanmaktadır. İç duvarlar sonraki onarımlar sırasında mermer kaplamalarla kaplanmış olan hamamın üzerinde kitabesi veya inşa tarihini gösteren herhangi bir belge yoktur. Yunus Paşa Camii’ne yakınlığı nedeni ile ilk bakışta camiye bağlı bir yapı olarak düşünülürse de, mimari özellikleri incelendiğinde camiden daha eski olduğu ve hamam XIV. yüzyılın ikinci yarısı ile XV. yüzyılın ilk çeyreğinde yapılmış olduğu tahmin edilmektedir. Taraklı halkının sosyal yaşantısında önemli yeri olan Yunus Paşa Hamamı, Kuruluş dönemi Osmanlı mimarisinin özelliklerini taşıyor olması ve Taraklı’nın Osmanlıdan günümüze ulaşmış en eski yapısı olması bakımından önem arz etmektedir.
285-295

REFERENCES

References: 

ACUN, Hakkı, Sakarya İli Taraklı İlçesi ve Yunus Paşa Camii, Ankara, 1996.
ASLANAPA, Oktay, Osmanlı Devri Mimarisi, Ankara, 1986.
ASLANAPA, Oktay, Türk Sanatı, İstanbul, 1993.
AYVERDİ, E. Hakkı, Osmanlı Mimarisinde Çelebi ve II. Sultan Murad Devri 806-855 (1403-1451) II, İstanbul, 1973.
BAYRAKTAR, Sami, Samsun ve İlçelerinde Türk Mimari Eserleri, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Doktora Tezi), Erzurum, 2005.
ÇAKMAK, Canan, Tire Hamamları, Ankara, 2002.
ÇETİN, Yusuf, Sakarya’da Türk Mimari Esreleri, Adapazarı, 2008.
ERENDİL, Muzaffer, Türlü Yönleri İle Sakarya İli, İstanbul, 1982.
Evliya Çelebi Seyahatnamesi (Sadeleştiren: T.TEMELKURAN-N.AKTAŞ-M.ÇEVİK), İstanbul, 1984.
EYİCE, Semavi, ‚İznik’te Büyük Hamam ve Osmanlı Devri Hamamları Hakkında Bir Deneme‛ Tarih Dergisi, S.12/6, İstanbul 1961, s. 1-8.
GÜNDOĞDU, Hamza, ‚XIV. Yüzyıl Osmanlı Devrinde Geyve-Mudurnu Güzergâhı ve Samsa Çavuş Külliyesi‛, I. Sakarya ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu (22-23 Haziran 1998) Adapazarı, 1999, s. 221-226.
IŞIK, Adem, ‚Eskiçağ Tarihinde Sakarya ve Çevresi‛, Sakarya İli Tarihi, C.I, Sakarya, 2005, s. 49-55.
İŞSEVER, A. Naci, Taraklı, Ankara, 1994.
KONYALI, İ. Hakkı, Abideleri ve Kitabeleri ile Karaman Tarihi, İstanbul, 1967.
KURAN, Abdullah, Anadolu Medreseleri C. I, Ankara, 1969.
ÖNKAL, Hakkı, Anadolu Selçuklu Türbeleri, Ankara.
ÖZÜDOĞRU, Şerife, Göynük ve Taraklı ’da Türk Mimari Eserleri, Eskişehir, 1999.
ŞENTÜRK M. Hüdai, ‚Osmanlılar Döneminde Sakarya‛, Sakarya İli Tarihi, C.I, Sakarya, 2005, s. 174-191.
TEXİER, Charles, Küçük Asya, C.I, (Ter. A. SUAD), İstanbul, 1330.
TUNA, Fahri- AKÇAKOYUNLUOĞLU, Sedat (Edit.), Yedi Renk Yedi İklim Sakarya, Ankara, 2004.
ÜRER, Harun, İzmir Hamamları, Ankara, 2002.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com