You are here

SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE DEĞERLER EĞİTİMİ: NİTEL BİR ARAŞTIRMA

VALUE EDUCATION IN SOCIAL STUDIES LESSON: A QUALITATIVE RESEARCH

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS_796
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The purpose of this study is to reveal the opinions of the class teachers about value education in social studies lesson. Data is gathered by focus group interviews as a qualitative research method. Criterion sampling; one of the methods of purposive sampling is applied. The participants are the teachers of 4th and 5th classes who work in the schools of the centric district of Afyonkarahisar during the educational year of 2011-2012. There are three focus groups; each one consisting of four teachers. Semi-structured interview form that contains six questions is used. The questions of the interview form were created by the researcher. The findings are analysed by content analysis; one of the qualitative data analysis techniques. The data is interpreted according to the following themes; (1) the definition of value education, (2) value education in social studies lesson,(3) the approaches, strategies, methods and techniques used in value education in social studies lesson, (4) the curriculum in value education in social studies lesson, (5) the resources in value education in social studies lesson, (6) the factors complicating value education in social studies lesson, (7) the factors facilitating value education in social studies lesson, (8) important values that are redounded by value education in social studies lesson. For the purpose of reflecting the opinions strikingly, the findings are strengthened with the direct excerpts of the opinions of the teachers.
Abstract (Original Language): 
Bu araştırmada, sınıf öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler dersinde değerlerin kazandırılması ile ilgili görüşlerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu araştırmada veriler odak grup görüşmeleri ile toplanmıştır. Örneklemede ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını ise, 2011-2012 eğitim öğretim yılında Afyonkarahisar merkez ilçeye bağlı ilköğretim okullarında görev yapmakta olan 4. ve 5. sınıf öğrencilerini okutan sınıf öğretmenleri oluşturmuştur. Odak grup görüşmeleri 4’er kişiden oluşan 3 grupla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, sınıf öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler dersinde değerler eğitimi hakkındaki görüşlerini belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan altı açık uçlu sorudan oluşan yarı-yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, nitel veri analizi tekniklerinden içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmada elde edilen veriler, (1) değerler eğitiminin tanımı, (2) Sosyal Bilgiler dersinde değerler eğitimi, (3) Sosyal Bilgiler dersinde değerler eğitiminde kullanılan yaklaşım, strateji, yöntem ve teknikler, (4) Sosyal Bilgiler dersinde değerler eğitiminde program, (5) Sosyal Bilgiler dersinde değerler eğitiminde kaynaklar, (6) Sosyal Bilgiler dersinde değerler eğitimini zorlaştıran etmenler, (7) Sosyal Bilgiler dersinde değerler eğitimini kolaylaştıran etmenler, (8) Sosyal Bilgiler dersinde değerler eğitimi ile kazandırılan önemli değerler temaları altında yorumlanmıştır. Odak grup görüşmesine katılan öğretmenlerin görüşlerini çarpıcı bir biçimde yansıtmak amacıyla, yapılan doğrudan alıntılarla da araştırmanın sonucunda elde edilen bulgular desteklenmiştir.
361-388

REFERENCES

References: 

AKBAŞ, Oktay (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
BAYDAR, Pelin (2009). İlköğretim Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler Programında Belirlenen Değerlerin Kazanım Düzeyleri ve Bu Süreçte Yaşanılan Soruların Değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
BEİL, Brigitte (2003). İyi Çocuk, Zor Çocuk. Doğru Davranışlar Çocuklara Nasıl Kazandırılır?, Çev.: Cuma Yorulmaz, Arkadaş Yayınevi, Ankara.
BOSTROM, Kathleen Long, (1999). The Value Able Child, Teaching Values at Home and School, Addision Wesley Educational Publishers Inc. Illinois.
CAN, Özge (2008). Dördüncü ve Besinci Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitimi Uygulamalarına İlişkin Görüşleri, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
ÇENGELCİ, Tuğba (2010). İlköğretim Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitiminin Gerçekleştirilmesine İlişkin Bir Durum Çalışması, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir.
DOĞANAY, Ahmet (2010). “Değerler Eğitimi”, (Ed. Cemil Öztürk), Sosyal Bilgiler Öğretimi, Pegem Akademi, Ankara, s. 225–256.
EKİZ, Durmuş (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metotlarına Giriş, Anı Yayıncılık, Ankara.
386
Nuray KURTDEDE FİDAN
ERCAN, İlke (2001). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Ulusal ve Evrensel Değerler, On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale.
HALSTEAD J. Mark ve TAYLOR, Monica J., (2000). “Learning and Teaching about Values: A Review of Recent Research”. Cambridge Journal of Education. 30, 169-202.
KELLY, AV (2004). The Curriculum. Theory and Practice, Sage Publications, London.
KESKİN, Yusuf (2008). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Programlarında Değerler Eğitimi: Tarihsel Gelişim, 1998 ve 2004 Programlarının Etkililiğinin Araştırılması, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
KILCAN, Bahadır (2009). İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Değerler Öğretimine İlişkin Öğretmen Görüşleri (Kırşehir İli Örneği), Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde.
KIZILÇELİK, Sezgin ve ERJEM (1994).Yaşar. Açıklamalı Sosyoloji Terimler Sözlüğü, Atilla Kitapevi, Ankara.
KOLAÇ, Emine ve KARADAĞ, Ruhan (2012). “Türkçe Öğretmeni Adaylarının "Değer" Kavramına Yükledikleri Anlamlar ve Değer Sıralamaları”. İlköğretim Online, 11(3), 762-777, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr (ET: 01.01.2013)
KURTDEDE FİDAN, Nuray (2009). “Öğretmen Adaylarının Değer Öğretimine İlişkin Görüşleri”. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 2, (20), 1-18. http:// www.keg.aku.edu.tr (ET: 01.01.2013)
Milli Eğitim Bakanlığı. (2010). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4-5. sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu. Devlet Kitapları Müdürlüğü. Ankara.
MİLES, Matthew ve HUBERMAN, A. Michael (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
PATTON, Michael Quinn. (2002). Qualitative Research and Evaluation Methods, Third Edition. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
PAYKOÇ, Fersun. (1995). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Çağdaş Eğilimler, İlköğretim Okullarında Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Sorunları Türk Eğitim Derneği XIII. Toplantısı, TED Yayınları Ankara s. 46-69.
TOKDEMİR, Muhammet A. (2007). Tarih Öğretmenlerinin Değerler Ve Değer Eğitimi Hakkındaki Görüşleri. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trabzon.
Türk Dil Kurumu Sözlüğü http://tdk.gov.tr./TR/Genel/Sozbul.aspx? 2012
Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitimi: Nitel Bir Araştırma 387
YALAR, Taha (2010). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Değerler Eğitiminin Mevcut Durumunun Belirlenmesi Ve Öğretmenlere Yönelik Bir Program Modülü Geliştirme. Mersin Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Mersin.
YAZAR, Taha (2012). “Öğretmen Adaylarının Değerler Hakkındaki Görüşleri”, Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi / Cilt: 2, Sayı: 1.
YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 5. Baskı. Seçkin yayıncılık, Ankara.
YILDIRIM, Kasım (2009). “Values Education Experiences of Turkish Class Teachers: A Phenomeonological Approach”. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 35, 165-184.
YİĞİTTİR, Süleyman (2009). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 4 ve 5. Sınıf Değerlerinin Kazanılma Düzeyi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
YİĞİTTİR, Süleyman ve ÖCAL, Adem (2011) “Lise Tarih Öğretmenlerinin Değerler ve Değerler Eğitimi Konusundaki Görüşleri”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 13 (20) 117-124.
YÖRÜKOĞLU, Atalay (2003). Çocuk Ruh Sağlığı. Çocuğun Kişilik Gelişimi Eğitimi ve Ruhsal Sorunları. Özgür Yayınları, İstanbul.
WİTHERSPOON, Wade A. (2007). Character Education: Determining Barriers to Iplementation. George Fox Üniversitesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. ET: 10. 01 2013, ProQuest Dissertation & Theses veritabanı.
UÇAR, Senem (2009). Sosyal Bilgiler Programındaki Değerlerle İlgili Kazanımlara Yönelik Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com