You are here

XX. YÜZYILIN BAŞINDA GÖNÜLLÜ BİR TÜRKLEŞME ÖRNEĞİ OLARAK DAĞISTAN

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.12787/KARAM893

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Historically Turkic languages have served as lingua francas in Dagestan, which is a multilingual region. Kumyk, Azeri and Noghay had been influential in various parts of Dagestan at different proportions. Peculiarly the influence of Kumyk had been beyond the borders of Dagestan. In 1917, after the declaration of Northern Caucasia as an independent state, this practical situation as gained formality as the new republic declared Turkic as its official language. But after the abolishment of this republic by the Red Army, the Soviet administration had made great effort to dilute the influence of Turkic in the Caucasus. However local communist leaders in Dagestan had managed to keep Turkic as the language of education. Caucasic languages like Avar, Lezgi, Dargi etc has become both official and education languages as a result of language, education, nationalities and migration policies implemented after this date. As a result of these endeavors these languages has become languages of hundreds of thousands of people and the influence of Turkic in Dagestan has been diluted.
Abstract (Original Language): 
Tarihî olarak çok dilli bir bölge olan Dağıstan’da, ortak iletişim aracı olma özelliğini Türk lehçeleri görmüştür. Ülkede konuşulan Kumuk Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi ve Nogay Türkçesi, Dağıstan’ın farklı bölgelerinde değişik oranlarda etki sahibi olmuşlardır. Bilhassa Kumuk Türkçesinin etkisi Dağıstan sınırlarını aşmıştır. 1917 yılında Kuzey Kafkasya Cumhuriyetinin ilan edilmesi ile uygulamada var olan bu durum resmiyet kazanmıştır. Ancak bu cumhuriyetin Kızıl Ordu tarafından ortadan kaldırılmasından sonra Sovyet yöneticileri, Türkçenin Kafkasya’daki etkisini ortadan kaldırma çabası içinde olmuşlardır. Bu çabalara rağmen özellikle Dağıstan’da yerli komünist yöneticiler Türkçeyi 1930 yılına kadar eğitim dili olarak korumayı başarmışlardır. Bu tarihten sonra uygulamaya konulan dil, eğitim, milliyetler ve göç siyasetleri neticesinde Avarca, Lezgice, Dargıca vs. gibi Kafkas dilleri hem resmî diller hem de eğitim dilleri hâline gelmişlerdir. Bunun neticesinde günümüzde bu diller yüzbinlerce kişi tarafından kullanılır hâle gelmiş ve Türkçenin Dağıstan’daki etkisi zayıflatılmıştır.
151
166

REFERENCES

References: 

ABDURRAZAK Gokce Yukselen (2008). “The Linguistic Situation of Daghestan:
A Historical Perspective from the Point of View of Kumyk”, The
Presidium of Azerbaijan National Academy of Sciences – Azerbaijan &
Azerbaijanis, 102/9-12: 127-134.
AKINER Shirin (1983). Islamic Peoples of the Soviet Union, Londra, New
York, Sidney ve Melbourne: KPI.
ATASOY Emin (2011). Demografi, Jeopolitik ve Etnocoğrafya Işığında Rusya,
Bursa: MKM Yayıncılık.
BARTHOLD W. - A. Bennigsen (1986). “Dâghistan”, The Encyclopaedia of
Islam, c. 2, Leiden: Brill, s. 85a-89a.
BAYTUGAN B. (1971). “Kuzey Kafkasya”, Emel, 62: 7-24.
BENNIGSEN Alexandre (1967). “The Problems of Bilingualism and Assimilation
in the North Caucasus”, Central Asian Review, 15: 205-2011.
BENNIGSEN Alexandre – Chantal Lemercier-Quelquejay (1985). “Politics
and Linguistics in Dagestan”, Sociolinguistic Perspectives on Soviet
National Languages (der. Isabelle T. Kreindler), Berlin – New York –
Amsterdam: Mouton, s. 125-142.
BENNIGSEN Alexandre – S. Enders Wimbush (1985). Muslims of the Soviet
Empire. A Guide, Londra: C. Hurst & Company.
BOUDA K.(1955). “Language Problems in Caucasus”, Caucasian Review, 1:
122-127.
CRISP Simon (1985). “The Formation and Development of Literary Avar”,
Sociolinguistic Perspectives on Soviet National Languages (der. Isabelle
T. Kreindler), Berlin – New York – Amsterdam: Mouton, s. 143-162.
DEVLET Nadir (1997). “Kuzey Kafkasya’nın Dünü Bugünü”, Yeni Türkiye –
Türk Dünyası Özel Sayısı, II/16: 1924-1929.
DJABAGUİ Vassan-Ghiray (1955). The Soviet Nationality Policy and Genocide”,
Caucasian Review, 1: 71-80.
EREL Şerafeddin (1961). Dağıstan ve Dağıstanlılar, İstanbul: İstanbul Matbaası.
Gökçe Yükselen Abdurrazak Peler
166
GEİZULLİN G. (1956). “The Persecution of National – Religious Traditions of
the Moslems of the USSR”, Caucasian Review, 5: 69-70.
KARAÇAYLI Yılmaz Nevruz (1964). “Kuzey Kafkasya Birleşik Cumhuriyeti”,
Türk Kültürü, 21: 79-85.
KARCHA R. (1958). “The Status of Popular Education in the Northern
Caucasus”, Caucasian Review, 7: 110-124.
KREINDLER Isabelle T. (der.) (1985). Sociolinguistic Perspectives on Soviet
National Languages, Berlin – New York – Amsterdam: Mouton.
MİKAİLOV Ş. İ. (1955). “Literaturnye Yazıki Dagestana”, Voprosı Yazıkoznaniya,
6: 16-27.
ÖZSOY İsmail (1997). Dağıstan’ın Sosyo-Ekonomik Tarihi, İzmir: Kaynak
Yayınları.
PELER Gökçe Yükselen Abdurrazak (2013). “Kafkasya’da Türk Lehçelerinin
Fonksiyonları”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 36: 163-188.
SAMURSKİ N. (1925). Dagestan, Moskova: Gosizdat.
TAVKUL Ufuk (2002). Etnik Çatışmaların Gölgesinde Kafkasya, İstabul: Ötüken
Neşriyat.
TAVKUL Ufuk (2007). Kafkasya Gerçeği, İstanbul: Selenge Yayınları.
WARE Robert Bruce - Enver Kisriev (2001). “Ethnic Parity and Democratic
Pluralism in Dagestan: A Consociational Approach”, Europe – Asia Studies,
53: 105-131.
WIXMAN Ronald (1980). Language Aspects of Ethnic Patterns and Processes
in the North Caucasus, Chicago: University of Chicago.
WIXMAN Ronald (1984). The Peoples of the USSR. An Ethnographic Handbook,
New York: M. E. Sharpe.
Elektronik Kaynaklar
http://www.perepis2002.ru/index.html?id=11 (12.10.2014)
http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi161
2.htm (25.01.2015)

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com