You are here

HALİDE EDİB ADIVAR'IN ROMANLARINDA SOSYAL BİR MESELE OLARAK DİN / İSLAM

RELIGION / ISLAM AS A SOCIAL ISSUE IN HALİDE EDİP ADIVAR’S NOVELS

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In this study, we try to find out that what kind of understanding and approach towards “religion” Halide Edib Adıvar (1882-1964) put forward in her novels. As known, with the Rescript of Gülhane, Turkish society went into the effort of westernization in almost all areas of life and this effort has continued until today. In this process, all attempts for westernization and modernization brought about many changes and discussions, both material and spiritual. The values of the East and the West have caused conflicts in almost every segment of the society, especially among the intellectuals. The core of these conflicts is always known to be a conflict between religion and modernism. Intellectuals who think and write about our westernization process in general, especially with the Rescript of Gülhane, have come up with different approaches and ideas about the need for modernization and the attitude towards religious rules and institutions. It is well known that the main theme of many literary works produced in this process is the “East-West” conflict. As an intellectual and artist Halide Edib Adıvar is among the ones who are involved in various ideological, social, cultural changes and discussions during the Second Constitutional Period and Republican Period. In Halide Edib’s novels, “religion” has an important role in forming and preserving our national identity in the period of westernization and constant change of Turkish society. However, this understanding of religion comes out as a unique interpretation that is close to the “heterodox” understanding with its secular, loving, and reasoning orientations embracing every human being.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada Halide Edib Adıvar (1882-1964)'ın romanlarında nasıl bir “din” anlayışı ortaya koyduğu veya toplumsal ve kültürel hayat içinde “din”e karşı nasıl bir yaklaşım içinde bulunduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Bilindiği gibi Türk toplumu, Tanzimat (1939)’tan sonra hemen her alanda Batılılaşma çabası içine girmiş ve bu durum günümüze kadar da devam etmiştir. Bu süreç içerisinde bütün Avrupaîleşme ve modernleşme çabaları maddî ve manevî pek çok değişikliği ve tartışmaları beraberinde getirmiştir. Başta aydın kesim olmak üzere, toplumun hemen her tabakasında Doğu ile Batı'nın değerler dünyası çatışmalara sebep olmuştur. Bu çatışmaların odağı daima din-modernizm çatışması olduğu bilinen bir gerçektir. Özellikle Tanzimat'la birlikte genel olarak Batılılaşma serüvenimiz üzerine düşünen ve yazan aydınlar, modernleşme ihtiyacı ile dinî kural ve kurumlar karşısında nasıl bir tutum içinde olunması gerektiğine dair farklı yaklaşımlar ve fikirler içinde olmuşlardır. Bu süreç içinde ortaya konulan birçok edebî eserin ana teminin “Doğu – Batı” çatışması olduğu malumdur. Bir aydın ve sanatçı olarak Halide Edib Adıvar da II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde çeşitli ideolojik, toplumsal, kültürel değişim ve tartışmaların içinde eserleriyle yer alan sanatçılardandır. Halide Edib'in romanlarında, Batılılaşan ve sürekli değişen Türk toplumunda “din” millî kimliği oluşturan ve koruyan önemli bir işleve sahiptir. Ancak bu din anlayışı, her insanı kucaklayan, laik, sevgiye ve akla dayanan yönleriyle “heterodoks” anlayışa yakın duran özgün bir yorum olarak karşımıza çıkar.
FULL TEXT (PDF): 

REFERENCES

References: 

ADIVAR, Halide Edib (1973/a), Seviye Talip, Atlas Kitabevi, İstanbul.
ADIVAR, Halide Edib (1973/b), Yeni Turan, Atlas Kitabevi, İstanbul.
ADIVAR, Halide Edib (1982), Raik'in Annesi, Atlas Kitabevi, İstanbul.
ADIVAR, Halide Edib (2010/a), Zeyno'nun Oğlu, Can Yayınları, İstanbul.
ADIVAR, Halide Edib (2010/b), Sinekli Bakkal, Can Yayınları, İstanbul.
ADIVAR, Halide Edib (2011), Sevda Sokağı Komedyası, Can Yayınları,
İstanbul.
ADIVAR, Halide Edib (2015), Döner Ayna, Can Yayınları, İstanbul.
ADIVAR, Halide Edib (2016/a), Son Eseri, Can Yayınları, İstanbul.
ADIVAR, Halide Edib (2016/b), Kalp Ağrısı, Can Yayınları, İstanbul.
ADIVAR, Halide Edib (2016/c), Tatarcık, Can Yayınları, İstanbul.
ADIVAR, Halide Edib (2016/d), Sonsuz Panayır, Can Yayınları, İstanbul.
ADIVAR, Halide Edib (2017/a), Handan, Can Yayınları, İstanbul.
ADIVAR, Halide Edib (2017/b), Vurun Kahpeye, Can Yayınları, İstanbul.
ADIVAR, Halide Edib (2017/c), Âkile Hanım Sokağı, Can Yayınları,
İstanbul.
AYTEMİZ, Beyhan Uygun, (2015), “Fitne ve Feda: Vurun Kahpeye'de Din
ve Milliyetçilik”, Edebiyat Eleştirisi Dergisi, s. 168-190.
BEYATLI, Yahya Kemal. (2006). Siyasî ve Edebî Portreler, Yapı Kredi
Yayınları, İstanbul.
ENGİNÜN, İnci (2007), Halide Edib Adıvar’ın Eserlerinde Doğu ve Batı
Meselesi, Dergâh Yayınları, İstanbul.
MORAN, Berna (2011), Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1 Ahmet
Mithat'tan A. Hamdi Tanpınar'a, İletişim Yayınları, İstanbul.
ÖNERTOY, Olcay (2011), Halide Edib Adıvar'ın Romanlarında Toplumsal
Eleştiri, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, C.
18-S. 1, s. 37-46.
YAVAŞ, Gürkan (2013), “Eleştiri ile İdeal Arasında: Halide Edib'in Sinekli
Bakkal Romanında 'Din Adamı' Kavramı Etrafında Bir Tartışma”, II. Türkiye
Lisansüstü Çalışmalar Kongresi Bildiriler Kitabı, II. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar
Kongresi, 6-7-8 Mayıs, C. III, İstanbul, s. 753-767.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com