You are here

GÜNEY SİBİRYA TÜRK LEHÇELERİNDEKİ AKRABALIK ADLARI (Tuğan-çağın~Tuğan-tuus Attarı)

NAMES OF KINSHIP IN THE TURKISH DIALECTS OF SOUTHERN SIBERIA (Tuğan-çağın~Tuğan-tuus Attarı)

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In this paper, both kinship terms and addressing statements relating to the kinship of Khakassian, Altaic, Tuvian and Shorian Turkish of Southern Siberia, by scanning the dictionaries of them and the equivalents in Turkish of Turkey are presented. The phonetical and semantical commonality in kinship terms between these dialects and Turkish of Turkey are brought out and the etymology of some terms are tried to be found out. By giving information about the common affixes in identified kinship terms, a lot of common words have been identified, especially in addressing kinship terms between these dialects and the accents of Turkish of Turkey. By this study, powerful connection of language, culture and thought between the Turkish of Turkey and other Turkish dialects separated in a distant period geographically and historically is revealed and proved that they are still in common.
Abstract (Original Language): 
Bu yazıda, Güney Sibirya Türk lehçelerinden Hakas, Altay, Tuva ve Şor Türkçesindeki sözlükler taranarak hem akrabalık adları hem de akrabalıkla ilgili hitap ifadeleri tespit edilmiş ve Türkiye Türkçesindeki karşılıkları verilmiştir. Türkiye Türkçe ile bu lehçelerdeki akrabalık adlarındaki ses ve anlam ortaklıkları ortaya çıkarılmış ve bazı akrabalık adlarının etimolojisi yapılmaya çalışılmıştır. Tespit edilen akrabalık adlarında görülen ortak ekler hakkında bilgiler verilerek bu lehçelerdeki özellikle hitap bildiren akrabalık adlarıyla Türkiye Türkçesinin ağızlarında birçok ortak kelimeler tespit edilmiştir. Çalışmayla, Türkiye Türkçesiyle coğrafi ve tarihsel olarak uzak bir dönemde ayrılan bu Türk lehçeleri arasındaki dil, kültürel ve düşünce bağının ne kadar güçlü ve hâlâ ortak olduğu sonucu ortaya çıkarılmıştır.
319
335

REFERENCES

References: 

ARIKOĞLU, E., (2005),Örnekli Hakasça-Türkçe Sözlük, Akçağ Yay., Ankara.
ARIKOĞLU, E. (2003), Tuva Türkçesi Sözlüğü, TDK Ankara.
BABUŞKİN, G. F. DONİDZE, G. İ., (1966), Şorskiy Yazık, Mokova.
BASKAKOV, N. A., (1975), Grammatika Xakasskogo Yazıka, İzdetelstvo “Nauka” Glavnaya Redaktsiya Vostoçnoy Literaturı, Moskva.
BASKAKOV, N. A., İNKİJEKOVA, A. İ. G. (1953), Xakasskogo Russkiy Slovar,
Moskva.
BUTANAEV, Viktor. Y., (1999),Xakassko-Russkiy İstoriko-Etnografiçeskiy Slovar, Abakan.
BİNLER, M. Ziya, (2007),Türk Dünyası Aile ve Akrabalık Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Selenge Yayınları.
CLAUSON, Sir Gerard, (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century
Turkish, Oxford.
ÇENELİ İlhan, (1997), Kırım Tatarcasında Yapım ekleri, (çev. Mustafa Argunşah), TDK, Ankara, s. 29
Derleme Sözlüğü I-XI/A-Z, TDK Yayınları, Ankara, 1993.
DİLEK, Güner F., (2008), “Altay Türklerinde Akrabalık”, Prof. Dr. Ahmet Bican
Ercilasun Armağanı, (Editör: Doç. Dr. Ekrem Arıkoğlu), Akçağ yayınları, Ankara s. 541
DİRENKOVA, N. P., (1948), Grammatika Xakasskogo Yazıka, Fonetika i Morfogiya, Abakan.
DİRENKOVA, N. P., (1941), Grammatika Şorskogo Yazıka, M.L. Abakan.
Xakasskaya Dialektologiya (1992), Redaktörleri: ANJİGANOVA O. P, PATAÇOKOVA D.F., SUBRAKOVA, O.V., Abakan.
Xakas Tilinin Dialekteri, Dialektı Xakasskogo Yazıka (1973), Redaktörü: PATAÇOKOVA, D. F., Abakan.
EMİROĞLU, S. (2012) “Türkçe Sözlükteki Akrabalık Adlarının Tasnifi”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/4, Fall 2012, p. 1691-1710, ANKARA-TURKEY.
ERDAL, M., (1991), Old Turkıc Word Formation A Functional Approach to the
Lexicon Vol I, Wiesbaden 1991
ERDEM, Melek, (2000) “Türkmen Türkçesinde Akrabalık Terimleri Üzerine”, KÖK Araştırmalar Kök Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, C. II, S 1, Bahar 2000, s. 187-
202, Ankara.
ERSOY Yazıcı H., (2011), “Başkurt Türkçesinde Aile ve Akrabalık İsimlerinde
Kullanılan -y Biçimbirimi”, Türkbilig, 2011/21, s. 87- 112.
GABAİN, A.Von, (1988),Eski Türkçenin Grameri, (Çev. Mehmet AKALIN) İstanbul
GÖMEÇ, Saadettin, (2001), “Divanü Lügat-it- Türk’de Akrabalık Bildiren Kelimeler”,
Türk Kültürü, 39/464, s. 133-142, Ankara.
GÜLENSOY, Tuncer, (1974), “Altay Dillerindeki Akrabalık Adları Üzerine Notlar”,
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 1973: 283-318.
GÜLENSOY, Tuncer, (2007), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi
Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
KARA, M., (2005), Hakas Türkçesinde İsim, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Ankara, s160.
KARAHAN, Leyla. (2009). “Türkçede Dinî Anlamlı Bazı Kişi Adlarını Ekle
Değiştirme Geleneği”,
Dil Araştırmaları, Sayı 4, Bahar, 17-24.
KİRİŞÇİOĞLU, F., (1994),Saha (Yakut) Türkçesi Grameri, TDK, Ankara.
KONONOV, A. N., (1969), “İsimlerin ve Sıfatların Küçültme Şekilleri ve Söz
Yapımı”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 1968, Ankara: 81-88.
KURBAN, İklil, (1995), Yeni Uygur Türkçesi Sözlüğü, TDK, Ankara.
NASKALİ, G. E., DURANLI, M., (1999), Altayca-Türkçe Sözlük, TDK, Ankara.
ÖZÖNDER, S. B., (1996), Ali Şir Nevayi: Muhakemetü’l- Lugateyn, TDK Ankara, s.51.
PATAÇOKOVA, D. F., (1988), Xakas Tilinin Orfografiyazı-Orfografiya Söstigi, Abakan.
Rusça-Türkçe Sözlük, Moskva 1972.
RÄSÄNEN, Marttı, (1957), Materialien zur Morphologie der türkischen Sprachen,
Helsinki, s. 99
SEVORTYAN, E. V., (1974), Etimologiçeskiy Slovar Tyurskih Yazıkov, Moskva.
TANNAGAŞEVA, Kurpeşko,N. N., AKALIN, H. Şükrü, (1995), Şor Sözlüğü, Türkoloji
Araştırmaları, Adana.
TÜRKYILMAZ, F., (1994),Kırım-Tatar-Başkut Türkçelerinde İsim, G. Ü. Sos. Bil. Ens. Basılmamış Dr. tezi, Ankara.
YUDAHİN, K. K., (1984), Kırgız Sözlüğü, (çev. Abdullah TAYMAS), TDK, Ankara.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com