You are here

ÎKÎNCÎ MANİSA MEVLEVÎHANESÎ

The Second Manis a Mevlevihane

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
In Manisa, around 1870, the "old" Mevlevihane located on the lonely hill in Yukarı Tabakhane District was abandoned and a "new", second Mevlevihane was built in the the centre of the city in the Adakale District next to the Ali Bey Mosque courtyard, on the plot located between Dönertaş and Çırpıcı Streets. This Mevlevihane continued to function as a major centre of the Mevlevî Order until the closing of all the "tekkes" (dervish lodges) in Turkey in 1925. It was the training centre of nearly all the last makam Chelebis just before they went on to become leader of the order at the mother tekke, the Mevlana Dergâh in Konya. Although this second Manisa Mevlevihane played such an important role in the history of the order, very little is really known about it - its physical appearance (architecture) or functioning - because no research or documentation was made before its final remains were destroyed and its land turned into a park in 1995. This paper's author, a researcher of the architecture of the mevlevihanes, had the rare opportunity of visiting the site four times between August 1987 and December 1995, and interviewing a major living source, Keşfî Karadanışman, a researcher and retired head secretary of Manisa's Directorate of Waqfs in 1987, before he died. He actually walked her through the property describing the demolished buildings in the complex as she drew its plan and took notes. In this paper the author presents her research findings with drawings and photos.
Abstract (Original Language): 
Manisa'da, 1870'li yıllarda, Yukarı Tabakhane mahallesinde tenha bir tepede yer alan "Eski" Mevlevihane terk edilip il merkezi Adakale mahallesinde, Ali Bey Camiî avlusuna bitişik ve Demirtaş, Dönertaş ile Çırpıcı sokakları arasındaki arsa üzerinde "yeni", "ikinci" bir Mevlevihane inşa edildi. ikinci Mevlevîhane-1925'te tekkeler kapatılıncaya kadar- 1001 gün çile ile terbiye edilmiş, "dede" unvanlı dervişleri yetiştiren bir Mevlevi âsitane olarak görevini ifa ettiği ve Osmanlıların son döneminde en önemli Konya makam Çelebilerinin büyük bir kısmı bu âsitanede önceden şeyhlik yaptıkları için, Konya Dergâhı ile Karahisâr-ı Sâhib Mevlevîhanesi'nden hemen sonraki on beş âsitane içinde en önemli merkez sayılmıştır. Mevlevîlik tarihindeki önemine rağmen, ikinci Manisa Mevlevîhanesi hakkındaki kaynaklar yok denecek kadar azdır ve 1995'lerdeki son kalıntıları yıkılıp park hâline geti¬rilmeden önce veya sonra henüz bir araştırma konusu yapılmamıştır. Mevlevîhane mimarisi araştırmacısı olan yazar, nadir bir fırsat yakalayıp Ağustos 1987'den Aralık 1995'e kadar dört defa Mevlevihane kalıntılarını yerinde inceleyebildi ve vefat etmeden önce, 1987'de ana kaynak olan emekli Vakıflar Müdürlüğü başkâtibi ve araştırmacı, rahmetli Manisalı Keşfi Karadanışman ile bir mülâkat yapıp kendisiyle mevlevîhane arsasını adım adım gezerek yazar planını çizerken yıkılan mevlevîhane binalarını ve yerleşimini tek tek tarif etti. Tebliğinde yazar ikinci Manisa Mevlevîhanesi hakkındaki araştırma sonuçlarını çizim ve resimlerle birlikte sunmaktadır.
31-50

REFERENCES

References: 

1884 (1301) Konya Salnâmesi.
1887 (1305) Konya Salnâmesi.
1888 (1306)Konya Salnâmesi.
BİLGİ, Nejdet, "Tarihî Hâfızamız ve Manisa", Manisa Dergisi, 21-22 (Haziran-Aralık 2001), s. 73-78
DÖRTBUDAK, Mehmed Veysi, "Tarihten Günümüze Manisa Mevlevîleriyle Bir Yolculuk", Dünyada Mevlânâ İdleri; Uluslararası Sempozyum-Bildiriler, Konya: Selçuk Üniversitesi Mevlana Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, 2010, s. 103-119.
EMECEN, Feridun, "Saruhanoğulları ve Mevlevilik", Ekrem H. Ayverdi Hâtıra Kitabı, İstanbul: İstanbul Fetih cemiyeti Yayınları, 1995.
EMECEN, Feridun, Tarihin İçinde Manisa, Manisa: Manisa Belediyesi Kültür
Yayınları, 2007.
49 •
Mevlânâ Düşüncesi Araştırmaları Derneği
GÖLPINARLI, Abdülbakî, Mevlânâ'dan Sonra Mevlevîlik, , İstanbul: İnkılâp
Kitapevi, 2. Baskı, 1983.
KARADANIŞMAN, Keşfî, Manisa Tarihî Eser ve Kitabeleri, Manisa (tarihsiz).
KARADANIŞMAN, Keşfî, "Manisa'da Mevlevîlik", Manisa, s. 1, Nisan 1982.
KARADANIŞMAN, Keşfî, Manisa Vakıflar Bölge Müdürlüğü emekli başkâtibi ile mülâkat, Ağustos 1987.
KARAOSMANOĞLU, Yakup Kadri, Anamın Kitabı, İstanbul: İletişim Yayınları, 5.
Baskı, 1986.
KÜÇÜK, Sezai, Mevlevîliğin Son Yüzyılı, İstanbul: Simurg Yayınları, 2003.
PAKALIN, M. Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, c. II, İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1983, s. 515.
PEHLİVAN, Gürol, "M. Nuri Yörükoğlu'na Göre Manisa'da Tarikatlar ve Tekkeler", SûfîAraştırmaları, cilt 2, sayı 4, yaz 2011, s. 11-56.
TANRIKORUR, Barihüdâ, "Bir Eğitimin Mimarisi: Mevlevî Matbah-ı Şerifi", I. Milletlerarası Mevlânâ Kongresi, Konya, 3-5 Mayıs 1987, s. 271-297.
TANRIKORUR, Barihüdâ, "Manisa Mevlevîhanesinin Restorasyonu: Tenkid ve Teklif, Ekrem H. Ayverdi Hâtıra Kitabı, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti
Yayınları, 1995.
TANRIKORUR, Barihüdâ, "II. Manisa Mevlevîhanesi", Türkiye Mevlevîhanelerinin Mimarî Özellikleri, c. 2, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, 2000.
TANRIKORUR, Barihüdâ, "Manisa Mevlevîhânesi", Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 28, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2003, s. 1-3.
TEZCAN, Nuran, "Manisa Mevlevîhanesi", Osmanlı Araştırmaları XIV, İstanbul: Enderun Kitabevi, 1994.
ULUÇAY, M.C., Saruhanoğulları ve Eserlerine Dair Vesikalar, II, İstanbul: Manisa
Halkevi, 1946.
ÜNVER, A. Süheyl, "Osmanlı İmparatorluğu Mevlevîhaneleri ve Son Şeyhleri", Mevlânâ Güldestesi, Konya: Konya Turizm Derneği Yayınları, 1964.
ÜNVER, Süheyl Ünver, Edirne Mevlevîhanesi, Süleymaniye Kütüphanesi. Defter,
No: 59.
YÖRÜKOĞLU, M. Nuri, Manisa Mimari Tarihi, (el yazması, tarihsiz), Celal Bayar Üniversitesi Manisa Yöresi Türk Tarihi ve Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi, Nihat Yörükoğlu Kütüphanesi.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com