You are here

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE MAKRO EKONOMİK DEĞİŞKENLERİN HİSSE SENEDİ GETİRİLERİNE ETKİSİ: ARBİTRAJ FİYATLAMA MODELİ EKSENİNDE BİR ANALİZ

THE IMPACTS OF MACRO ECONOMICAL VARIABLES ON STOCK RETURNS IN TURKEY'S ECONOMY: AN ANALYSES ON THE AXIS OF ARBITRAGE PRICING MODEL

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
The aim of this study is to determine the impacts of macro economical variables in Turkey's economy on stock returns. For this purpose, it is aimed to analyze by using data of January 2000 - December 2009 the various macroeconomic factors which may affect the returns of the common stocks traded in the Istanbul Stock Exchange by using Arbitrage Pricing Theory (APT). The macroeconomic variables that used in the study are ISE100 index as a dependent variable, consumer price index, the ratio of exports to imports, production index of industry, production index of manufacturing industry, capacity utilization in manufacturing industry, gold prices, US Dollar Exchange rate, deposit interest rate, balance of current account, domestic debt stock, (M1-M2) narrowly and broad defined money supply as independent variables. Time series data are evaluated based on "Smallest Square Technique" and linear regression analysis is used. According to the results, it appeared that return indices of stock be negatively affected by gold prices and deposit interest rate, whereas positively affected by M2 money supply and ratio of capacity utilization in manufacturing industry. The effect of the balance of current account, (M1) the narrowly defined money supply and the production index of manufacturing industry on stock returns is not statistically significant.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmanın amacı Türkiye'deki makro ekonomik değişkenlerin hisse senedi getirileri üzerine etkisini belirlemektir. Bu amaçla Arbitraj Fiyatlama Modeli (AFM) ekseninde Ocak 2000-Aralık 2009 dönemi İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören hisse senetlerinin getirileri üzerinde hangi makro ekonomik değişkenlerin belirleyici olduğu incelenmiştir. Analizde bağımlı değişken olarak İMKB-100 hisse senedi endeksi, bağımsız değişkenler olarak tüketici fiyat endeksi, ihracatın ithalatı karşılama oranı, sanayi üretim endeksi, imalat sanayi üretim endeksi, imalat sanayi kapasite kullanım oranı, altın fiyatları, dolar döviz kuru, tasarruf mevduatı faiz oranı, cari işlemler dengesi, iç borç stoku, dar ve geniş tanımlı para arzı (Ml, M2), kullanılmıştır. Çalışmada zaman serisi verileri "En Küçük Kareler Yöntemi"ne göre değerlendirilmiş ve verilerin analizinde doğrusal regresyon yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, hisse senedi getirilerinin altın fiyatlarından ve tasarruf mevduatı faiz oranından negatif yönde etkilendiği, geniş tanımlı para arzı ile imalat sanayi kapasite kullanım oranından ise pozitif yönde etkilendiği belirlenmiştir. Cari işlemler dengesinin, dar tanımlı para arzının ve imalat sanayi üretim endeksinin hisse senedi getirileri üzerindeki etkisi ise istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır.
1
19

REFERENCES

References: 

AKKUM, T. ve VURAN, B., (2005), Türk Sermaye Piyasasındaki Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Makroekonomik Faktörlerin Arbitraj Fiyatlama Modeli İle Analizi, İktisat İşletme ve Finans, Cilt: 20, Sayı: 233, ss. 28-45.
ALTAY, E.,
(2003)
, The Effect of Macroeconomic Factors on Asset Returns: A Comparative Analysis of the German and the Turkish Stock Markets in an APT Framework, Martin Luther-üniversitât Halle, Betriebswirtschaftliche Diskussionsbeitrâge, Nr. 48/2003.
ALTINTAŞ, H., TOMBAK F. (2011), Türkiye'de Hisse Senedi Fiyatları ve Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi: 1987-2008, Anadolu Üniversitesi Ekonomi Kongresi (Econanadolu II), Haziran, Sayı: 2, ss. 1 -21.
BÜYÜKŞALVARCI, A.,
(2010)
, The Effects of Macroeconomics Variables on Stock Returns: Evidence from Turkey, European Journal of Social Sciences - Volume 14, Number 3, pp. 404-416.
CİHANGİR, M. ve KANDEMİR, T. (2010), Finansal Kriz Dönemlerinde Hisse Senetleri Getirilerini Etkileyen Makroekonomik Faktörlerin Arbitraj Fiyatlandırma Modeli Aracılığıyla Saptanmasına Yönelik Bir Çalışma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 15, S. 1, ss. 257-296.
16
ÇETİN-BITIRAK
CİVAN, M. (2007), Sermaye Piyasası Analizleri ve Portföy Yönetimi,
Gazi Kitabevi, Ankara.
ÇAKIR, A. (2012), Arbitraj Fiyatlama Teorisi ve İMKB Sektör Endeksleri Üzerine Uygulanması, (Basılmamış Doktora Tezi), Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
DURUKAN, M. B., (1999), İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda Makroekonomik Değişkenlerin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi,
İMKB Dergisi, ISSN 1301-1650, Yıl: 3, Sayı: 11.
GEETHA, C., MOHIDIN R., CHANDRAN V.V., CHONG V. (2011), The Relationship Between Inflation and Stock Market: Evidence from Malaysia, United States and China, International Journal of Economics and Management Sciences,1 (2).
GRINBLATT, M., TITMAN, S.,
(2002)
, Factor Models and Arbitrage Pricing Theory, Financial Markets and Corporate Strategy, Second Edition, The McGraw-Hill Companies.
HUMPE, A., ve
MACMILLAN
, P., (2007), Can Macroeconomic Variables Explain Long Term Stock Market Movements? A Comparison
of the US and Japan, Centre for Dynamic Macroeconomic Analysis Working Paper Series, CDMA.
IŞIK, S., DUMAN K., ve KORKMAZ A., (2004), Türkiye Ekonomisinde Finansal Krizler: Bir Faktör Analizi Uygulaması, D.E.Ü., İ.İ.B.F. Dergisi, 19-1, ss. 45-69.
İSKENDEROĞLü, Ö., KANDIR, S.Y., ÖNAL Y. B. (2011), Hisse Senedi Piyasası ve Reel Ekonomik Faaliyetler Arasındaki İlişkinin Araştırılması, Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 16, S. 1 ss. 333-348.
KARAMUSTAFA, O., ve KARAKAYA, A., (2004), Enflasyonun Borsa
Performansı Üzerindeki Etkisi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7.
KARGI, N., (1998), Ekonomik Kalkınma, Tasarruf ve Sermaye Piyasası İlişkileri: Türkiye Örneği, SPK Yayınları, Yayın No: 115, Ankara.
KAYA, V., ÇÖMLEKÇİ, İ. ve KARA, O. (2013), Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Makroekonomik Değişkenler 2002-2012 Türkiye Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 35,
ss. 167-176.
17
ÇETİN-BITIRAK
KURTARAN, A. (2009), Arbitraj Fiyatlandırma Modelinin Farklı
Faktörlerle Karşılaştırılmalı Olarak İMKB'de Test Edilmesi,
(Basılmamış Doktora Tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
MAYSAMI, R. C. ve KOH T. S., (2000), A Vector Error Correction
Model of The Singapore Stock Market, International Review of Economics & Finance, 9-1, pp. 79-96.
MOORKORJEE, R. ve YU Q. (1997), Macroeconomic Variables and Stock Prices in a Small Open Economy: The Case of Singapore, Pacific-Basin Finance Journal (5).
MUKHERJEE, T. K. ve NAKA, A., (1995), Dynamic Relations between Macroeconomic Variables and the Japanese Stock Market: An Application of a Vector Error Correction Model, Journal of Financial Research, 18(2), ss. 223-237.
MUMCU, F., (2006), Hisse Senedi Fiyatlarını Etkileyen Makroekonomik Faktörler: Türkiye Örneği (1990-2004), Finans-Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, Sayı: 503.
ÖZER, A., KAYA, A., ve ÖZER, N. (2011), Hisse Senedi Fiyatları ile Makroekonomik Değişkenlerin Etkileşimi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 1, ss. 163-182.
ROSS, S. A., (1976), The arbitrage theory of capital asset pricing, Journal of Economic Theory, 13, pp. 341-360.
SAYILGAN, G.,
SÜSL
Ü C. (2011), Makroekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Getirilerine Etkisi: Türkiye ve Gelişmekte Olan Piyasalar Üzerine Bir İnceleme, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 1, ss. 73-96.
TAÇALİ, E. (2008). Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Makroekonomik Faktörlerin Arbitraj Fiyatlama Modeli ile Analizi: Türkiye Örneği, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
TCMB (2010), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası,
http://evds.tcmb.gov.tr/cbt.html, Erişim: 10.04.2010.
TÜRKER, A. (2007), Arbitraj Fiyatlama Teorisi ve İMKB Uygulaması,
(Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İzmir.
18
ÇETİN-BITIRAK
TÜRSOY, T., GÜNSEL N. ve RJOüB H.,
(2008)
. Macroeconomic Factors, the APT and the Istanbul Stock Market, International Research Journal of Finance and Economics, Issue 22, pp. 49-57.
YÖRÜK, N. (1999), Arbitraj Fiyatlama Teorisi ve Arbitraj Fiyatlama Modelinin İMKBde Test Edilmesi, (Doktora Tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
ZÜGÜL, M., ve ŞAHİN C. (2009), İMKB 100 Endeksi İle Bazı Makroekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkiyi İncelemeye Yönelik Bir Uygulama, Akademik Bakış, Sayı 16, Nisan, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi ISSN:1694-528X, İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgız-Türk
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat-KIRGIZİSTAN
http://www.akademikbakis.org. www.dpt.gov.tr, Erişim: 08.02.2010.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com