You are here

Felsefe ve Eleştirel Düşünme

Philosophy and Critical Thinking

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
Without knowing the rules and concerns of philosophy, administering its methods, and raising the awareness of philosophical attitude, it is very difficult to educate individuals who can think critically. For critical thinking to be functional, critical thinking instruction should be given by teachers who are knowledgeable and conscious about the elements of this philosophy and know the features of philosophical attitude and thinking. On the basis of the assumption that the theoretical basis of this claim should be laid, the current study aims to discuss the relationship between the elements of philosophy and critical thinking. In this regard, first, the relationship between the concepts of philosophy and critical thinking and knowledge and critical thinker is discussed. Then, based on the sub-concepts included in the intersection set of the concepts of philosophy and critical thinking, principles, methods and concerns of philosophy-philosophical thinking directly related to the development of critical thinking are highlighted.
Abstract (Original Language): 
Felsefenin kurallarını-kaygılarını tanımadan, felsefenin yöntemlerine başvurmadan, felsefi tutuma ilişkin farkındalık yaratmadan eleştirel düşünen bireyler yetiştirmek güçtür. (Eleştirel) düşünme eğitiminin işlevsellik kazanmasında; bu eğitimin, felsefenin unsurlarına ilişkin bilgisi ve farkındalığı olan, felsefi tutumun ve düşüncenin özelliklerini bilen öğretmenler tarafından yürütülmesi önemlidir. Bu iddianın kuramsal olarak temellendirilmesi gereksiniminden hareketle, bu çalışmada, felsefenin unsurları ile eleştirel düşünme arasındaki ilişkinin tartışılması amaçlanmıştır. Bu bağlamda çalışmada, önce “felsefe - eleştirel düşünme”, “bilge – eleştirel düşünür” kavramları arasındaki ilişki konu edilmiştir. Ardından ise “felsefe” ve “eleştirel düşünme” kavramlarının kesişim kümesinde yer alan alt kavramlardan hareket edilerek, felsefenin-felsefi düşüncenin, eleştirel düşünmenin geliştirilmesiyle doğrudan ilişkili olan kurallarına, yöntemlerine ve kaygılarına açıklık getirilmiştir.
192
206

REFERENCES

References: 

Abrami P. C., Bernard, R. M., Borokhovski, E., Wade, A., Surkes, M. A., Tamim, R. & Zhang, D. (2008).
Instructional interventions affecting critical thinking skills and dispositions: A stage 1 meta-analysis.
Review of Educational Research, 78(4), 1102-1134.
Alkın, S. (2012). İlköğretim öğretmenlerinin “eleştirel düşünmeyi destekleme davranışlarının” değerlendirilmesi.
Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Arpaçay, M. M. (1999). Liselerimizde felsefe dersinin müfredatı üzerine bir inceleme cumhuriyet dönemi.
Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Arslan, A. (2005). Felsefeye giriş. 8. Baskı. Ankara: Adres Yayınları
Beckett, R. G. (1996) Critical thinking and self eficacy in autodidactic learning: The effecets of program type, self
esteem and program characteristics. Unpublished doctorate thesis. Connecticut Üniversitesi. United States.
Beyer, B. K. (1990). What philosophy offers to teaching of thinking. Educational Leadership, 47(5), 55-60
Bolay, S. H. (2007). Felsefeye giriş. Ankara: Akçağ Yayınları
Bozoğlu, Ö. (2008). Felsefe dersinde eleştirel düşünme becerilerinin kazandırılmasına ilişkin öğretmen ve öğrenci
görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
Branch, J. B. (2000). The relationship anwng critical thinking, clinical decision-making, and clinical practica: A
comparative study. Unpublished doctoral dissertation. University of Idaho, Idaho.
Cevizci, A. (2010). Felsefeye giriş. Ankara: Nobel Yayın
Çotuksöken, B. (2001). Felsefeyi anlamak felsefe ile anlamak. İstanbul: İnkılap kitabevi
Direk, N. (2004). Küçük prens üzerine düşünmek. İstanbul: Pan yayıncılık
Dombaycı, M. A. (2002). Ortaöğretimde öğretim ilke, yöntem ve teknikler açısından felsefe öğretimi.
Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Dombaycı, M. A. (2008). Türkiye’de ortaöğretimde felsefe öğretiminin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora
tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Eggen, P. D. (2006). Strategies and models for teachers: Teaching content and thinking skills. Boston: Pearson
College Division
Eğitim Sen. (2011). Düşünme eğitimi dersi zorunlu olmalı ve felsefe öğretmenlerince verilmelidir. 08.12.2013
tarihinde http://www.egitimsen.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=424#.Usif2tJdXcA adresinden
alınmıştır.
Ennis, R. H. (1985). Goals for critical thinking curriculum. In A. Costa (Ed.), Developing minds (s. 54-57).
Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
Ennis, R. H. (1985). A logical basis for measuring critical thinking skills. Educational Leadership, 43(2), 44-48
Facione, N. C. ve Facione, P. A. (1996). Externalizing the critical thinking in clinical judgment. Nursing Outlook,
44, 129-136.
Facione, P. A. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment
and ınstruction. Millbrea, CA: The California academic Press.
Facione, P. A. (2004). Critical thinking: What it is and why it counts. California: Academic Press.
Gelen, İ. (2002). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde düşünme becerilerini kazandırma yeterliklerinin
değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü E-Dergi, 10(10). 100-119.
Gökberk, M. (1990). Felsefe tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Senar ALKIN-ŞAHİN, Nihal TUNCA
205
Günay, M. (2004). Metinlerle felsefeye giriş. Adana: Karahan Kitabevi
Günay, M. (2011). Felsefe eğitimi ve öğretimi üzerine. felsefe’nin aynasında siyaset. Özel bölüm - ilk ve orta
öğretimde felsefe. Özne Dergisi, 8(15), 163-167.
Gündoğdu, H. (2009). Eleştirel düşünme ve eleştirel düşünme öğretimine dair bazı yanılgılar. Celal Bayar
Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 57-74
Gürkaynak, İ., Üstel, F. & Gülgöz, S. (2008). Eleştirel düşünme. İstanbul: Eğitim Reformu Girişimi.
Honer, S. M. Ve Hunt, T. C. (1996). Felsefeye çağrı. (Çev: H. Ünder). Ankara: İmge Kitabevi
Horner, C. ve Westacott, E. (2001). Felsefe aracılığıyla düşünme. (Çev: A. Arslan). Ankara: Phoenix Yayınevi
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2014). Öğretim programları. 02.01.2014 tarihinde
http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 adresinden alınmıştır.
Jaspers, K. (1997). Felsefe nedir? (Çev: İ. Z. Eyüboğlu). İstanbul: Say Yayınları
Jonassen, D. H. (2000). Computers as mindtools for schools: Engaging critical thinking. New Jersey: Merrill ve
Prentice Hall.
Kaya, H. (1997). Üniversite öğrencilerinde eleştirel akıl yürütme gücü. Yayımlanmamış doktora tezi. İstanbul
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
Kefeli, İ. (2011). Felsefe öğretiminde yeni bir model arayışı: Ayşe Teyze’nin çantası. Jean Baudrillard Özel Bölüm-
Felsefe eğitimi ve çocuklar için felsefe. Özne Dergisi, 8(14), 199-210.
Kefeli, İ. ve Kara, U. (2008). Çocukta felsefi ve eleştirel düşüncenin gelişimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Fakültesi Dergisi, 41(1), 339-357
Keskin, A. (2009). İlköğretim düşünme eğitimi dersi (6.,7., ve 8. Sınıf) öğretim programının değerlendirilmesi.
Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
Kızıltan, Ö. (2012). Felsefe öğretimi sorunları ve yeni yaklaşımlar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4),
334-342
Küçükkurt, S. (2006). Lise ve dengi okullarda öğrencilerin felsefe dersine karşı olan tutumları. Yayınlanmamış
Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Lipman. M. (1991). Thinking in education. Cambridge: Cambridge University Press.
Marashi, S.M.(2008) Teaching philosophy to children: A new experience in Iran. Analytic Teaching, 27(1), 12-15
Mengüşoğlu, T. (1985). Felsefeye giriş. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2012). Düşünme becerileri dersi (1-8. Sınıflar) öğretim programı. 12.12.2012
tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/www/ilkogretim-duygusal-ve-sosyal-gelisim-dusunme...
dusunme-dersleri-ogretim-programlari/icerik/147 adresinden alınmıştır.
Nagel, T. (2004). Her şey ne anlama geliyor? Felsefeye küçük bir giriş. (Çev: H.Gündoğdu). İstanbul: Paradigma
Yayınları.
Onosko, J. J. (1991). Barriers to the promotion of higher order thinking in social studies. Theory and Research in
Social Education, 19(4), 340-365.
Öner, N. (1995). Felsefe yolunda düşünceler. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi
Özden, Y. (1998). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
Paul, R. (2005). The state of critical thinking today. New directions for community colleges, 130, 27-38
Paul, R. ve Sriven, M. (1987). Critical thinking as defined by the national council for excellence in critical thinking.
05.10.2009 tarihinde http://www.criticalthinking.org/aboutct/defineİcriticalİthinking.cfm. adresinden
alınmıştır.
Paul, R. W. (1991). Staff development for critical thinking: Lesson plan remodelling as the strategy. In A.L. Costa
(Ed.). Developing minds (A reseource book for teaching thinking). Revised Education, Alexandria,
Virginia: ASCD.
Serdar, B. (1998). Lise öğretmenlerini öğrencilere bilimsel düşünmeyi kazanmaya yönelik tutumları ve görüşleri.
Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Sönmez, V. (2008). Bilim felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şahinel, S. (2002). Eleştirel düşünme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Şengül, C. (2007). Fizik öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimi düzeyleri ve düzenledikleri etkinliklerde eleştirel
düşünmenin yeri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Ankara.
Felsefe ve Eleştirel Düşünme
206
Tanilli, S. (2006). Yaratıcı aklın sentezi felsefeye giriş. İstanbul: Alkım Yayınevi
Topdemir, H. G. (2008). Felsefe. Ankara: Pegem Akademi
Toprakçı, E. (2002). Eğitim üzerine. Ankara: Ütopya Yayınevi.
Topses, G. (1999). Felsefeye giriş felsefe düşüncesinin gelişimi. Ankara: Turhan Kitabevi
Uygur, N. (2001). Felsefenin çağrısı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
Ülger, M. (2012). Düşünme eğitimi dersi. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 146, 67-72.
Ülken, H. Z. (2010). Aşk ahlakı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Ünver, G. (2003). Yansıtıcı düşünme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Vansieleghem, N. (2005). Philosophy for children as the wind of thinking. Journal of philosophy of education,
29(1), 19-35
Yıldırım, C. (1997). Bilimsel düşünme yöntemi. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
Yılmaz, Z., Cihan, M. ve Şahin, Ç. (2005). Felsefe öğretmenlerinin öğretim yöntemlerini kullanma düzeylerinin
öğretmen öğrenci görüşleri açısından değerlendirilmesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11,
199-213.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com