Kafkasya Ve Türkistan’da Ulus-Model Kurgulamaları

Türk Dünyası'na mensup ülkelerin jeo-stratejik ve ortak ulusal tarihlerini nasıl yazacağız? Burada Türkistan ülkeleri kavramıyla neyi kastettiğimizi gösteren bir tanım ya da model ortaya koymak, hatta Türk Dünyası tarihi hakkında bilmek istediklerimizi içeren ortak bir kronoloji listesi hazırlamak mümkün görünmüyor. Kaldı ki böyle bir şeyi yapabilsek bile, bunun ne kadar yararlı olacağını bilemiyoruz. Buna rağmen gelecekteki Türk Dünyası trafiğini yönlendirmek ya da siyasaları uyarmak adına yol haritasına tabiri caizse baba taşları koymakta yarar olabilir. Türk Dünyası tarihinin çok önemli boyutlarından birisi de gerçek kronolojik zamandır. Biz tarihçiler olarak fiilen olup bitmiş olaylarla ve toplumsal yapıların dönüşüm mekanizmalarıyla ilgileniriz. Belli değişkenler dâhilinde seyreden tarihin asıl değeri geçmişten çok günümüzün ve geleceğin ihtimallerini değerlendirmemize yardımcı olmasıyla ortaya çıkar. Bu nedenle Türk Dünyası'nın tarihi ulusal yapılar ve toplumsal değişimlerin genel modelleri ile fiilen gerçekleşen belirli görüngüler arasındaki bir işbirliğidir. Bu durum araştırmamızın coğrafi veya tarihi boyutu ne olursa olsun geçerlidir. Bu çalışmamızda bir arada yaşayan ve sosyolojik olarak tanımlanabilen ulusal birimlerin, yani belirli ulusal tiplerin ve onların muhtemel ilişkilerinin bir bütün olarak oluşturduğu-oluşturacağı Türk Dünyası'nın ulus-model kurgulamaları ele alınmıştır. Bu anlamda "günümüzdeki Türk Dünyası'nın tanımı 1990'lardan önceki tanımından oldukça farklıdır" şeklindeki açıklamaları geçersiz sayıp reddettiğimiz sürece önümüze yanıtlanması oldukça zor sorular çıkmaktadır.