You are here

BOLAMAN YENİPAZAR (GÖLBAŞI) CAMİİ

BOLAMAN YENİPAZAR (GÖLBAŞI) MOSQUE

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12005

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Located in Gölbaşı area of Bolaman town in Fatsa district of Ordu and also next to the state road of Fatsa-Ordu the mosque is known as “Yenipazar Mosque” and “Gölbaşı Mosque”. There is no inscription or foundation certificate for documenting the year of built and the constructor of the mosque except for a determined undated document from the Ottoman Archives of the Prime Ministry about to assign an attendant for the mosque. The mosque was used as a school with some changes about it in 1946 and then reconverted to a mosque in 1953. The minaret of the mosque was demolished in 1946 and reconstructed after a while. Now it is well conditioned in pursuit of the restoration process in 2015. Facade design, architectural components and compositions of stone ornamentation of the mosque are consistent with the Ottoman Baroque Architecture in period of the Westernization following the Classical. Yenipazar Mosque is one of the mosques to imitate and perseverate more or less the capital constructions belong to the new style from various towns and cities in Anatolia following those which designate the style of the period. It is considered that the mosque was built between the end of 18th century and the early 19th century according to the stated characteristics. The mosque has a basement and ground floors. The sanctuary has a vertical rectangle plan and hipped roof covering with tile lining. The North front which is portal facade of the mosque has cut stone working and stone reliefs. The other fronts of the mosque have rubble stone working. The interior is so simple and there are some stone ornaments in east wall and mihrab. The mosque has close resemblance with neighbor cities and the capital city in terms of plan, material, frontal order and stone decorations and in this way it is a rural application that reflects characteristics of the period.
Abstract (Original Language): 
Ordu İli, Fatsa İlçesi, Bolaman Bucağı Gölbaşı mevkiinde, Fatsa-Ordu Devlet Karayolunun yanı başında yer alan cami “Yenipazar Camii” ve “Gölbaşı Camii” adlarıyla bilinmektedir. İnşa tarihi ve banisini belgeleyecek bir inşa kitabesi ve vakfiyesi bulunmayan yapı ile ilgili tespit edebildiğimiz tek belge Başbakanlık Osmanlı Arşivinde bulunan, camiye görevli tayini ile ilgili tarihsiz bir belgedir. 1946 yılı civarında okul olarak kullanılan ve buna dönük bir takım değişiklikler yapılan cami 1953 yılında tekrar camiye dönüştürülmüştür. 1946 yılı civarında yıkılan minaresinin yeniden yapımı aşamasında süren 2015 yılı esaslı restorasyonun ardından yapı bakımlı haldedir. Caminin cephe düzeni, mimari elemanları ve taş bezeme kompozisyonları klasik devir sonrası batılılaşma devri içerisinde Osmanlı Baroğu ile uyuşmaktadır. Yenipazar Camii, dönemin üslubunu belirleyen başkent yapılarından sonra Anadolu’da çeşitli şehir ve kasabalarda yeni üslubu başkent örneklerine öykünerek az veya çok tekrarlayan camilerden biridir. Belirtilen özelliklere göre yapının 18. yüzyıl sonları ile 19. yüzyılın ilk yarısı arasında yapılmış olabileceğini düşünmekteyiz. Cami bodrum kat ve üzerindeki zemin kattan oluşmaktadır. Dikine dikdörtgen planlı harimin üzeri kiremitle kaplı kırma çatı ile örtülüdür. Caminin asıl girişi olan kuzey cephede düzgün kesme taş işçilik ve taş kabartmalar görülmektedir. Diğer cephelerde moloz taş işçilik hâkimdir. İçerisi son derece yalın tutulan harimde mihrap ve doğu duvarda taş bezeme görülür. Plan, malzeme, cephe düzeni ve taş bezemelerinin yakın benzerleri çevre illerde görülen yapı, devrin özelliklerini yansıtan bir taşra uygulamasıdır.
41
64

REFERENCES

References: 

Basılı Kaynaklar
Baş, A. (1994). “Ordu’da Osmanlı Camileri”, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,
3: 261-284.
Baş, M. (2012). Ordu Yöresi Tarihi, Ordu Belediyesi Yayını, Ordu.
Bayraktar. M. S. (2016). Samsun’da Türk Devri Mimarisi, Canik Belediyesi Yayını, Samsun, 2016.
Beşirli, M. (2001). “XIX. Yüzyılın Başlarında Karadeniz Bölgesi ve Âyan- Devlet Perspektifinden
Trabzon Valisi Hazinedârzâde Süleyman Paşa”, Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih-Dil-
Edebiyat Sempozyum Bildirileri, C. 1, Trabzon, 327-343.
Bijişkyan, P. M. (1968). Karadeniz Kıyıları Tarih ve Coğrafyası, (Tercüme ve Notlar: Hrand. D.
Andreasyan), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, İstanbul.
Bryer, A. - Winfield, D. (1985). The Byzantine Monuments and Topography of The Pontos, C. I,
Dumbarton Oaks Studies, XX, Washington D.C., 1985.
Büktel, Y. (1989). "Antik Polemonium Kenti ve Fatsa Kilisesi", Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi,
6: 55-57.
Çebi, S. (2002). Ordu Şehri Belediye Tarihi, Ordu.
Demir, N. (2002). “Karadeniz'in Güneyinde Peçenekler“, Türkler, Yeni Türkiye Yayını, Ankara, 2:
709-713.
Güç, A. (2002). “Dinlerde Kıble Anlayışı Uludağ Üniversitesi”, Uludağ Üniversitesi, İlahiyat
Fakültesi Dergisi, 11/2: 1-30.
Günay, M. (2005). Tarihi Kültür ve Doğası İle Ordu, Alkan Matbaası, İstanbul.
Karpuz, H. (1990). Trabzon, Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara.
Karagöz, R. (2009). Karadeniz’de Bir Hanedan Kurucusu Haznedarzade Süleyman Paşa, Etüd
Yayınları, Samsun.
Kuban, D. (1994). “Barok Mimari”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Kültür Bakanlığı ve
Tarih Vakfı Ortak Yayını, İstanbul, 2: 61-65.
Ordu Valiliği (yay), (2005). Ordu Kültür ve Turizm Envanteri 2005, Ordu.
Özdemir, M. (2006). Bolaman Çayı Havzası'nın Coğrafyası, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara.
Öztürk, Ö. (2012). Pontus Antik Çağdan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi, Yayına
Hazırlayan: E. Çelik, Genesis Kitap, Ankara.
Pala, H. (2013). Bir Kentin Tarihi Ordu, Altın Post Yayıncılık, Ankara.
Pala, H. (2015). Ordu Tarihinde Olaylar ve İnsanlar, Kitap-Cafe Serüven Yayını, İstanbul.
Sezen, T. (2006). Osmanlı Yer Adları, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayını,
Ankara.
Sözen, M. - Tanyeli, U. (2010). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul.
Toparlak, U. vd. (2010). Ordu Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri 2010, Ordu Valiliği Yayını,
Ordu.
56 Mehmet Sami BAYRAKTAR
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/26
Yediyıldız, B. (2007). “Ordu” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 33: 367-370.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com