You are here

Home » Content

ŞİİRLE İSTİŞHÂD AÇISINDAN KURTUBÎ TEFSİRİ (ANKEBUT SURESİ ÖRNEKLİĞİ)

THE QORTOOBY COMMENTARY IN TERMS OF BRINGING EVIDENCE TO VERSES FROM POETRY (IN THE SAMPLE OF SURAH OF ANKABOOT)

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2017
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12593

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Commentary activity was started with Hz. Muhammad, is continues present-day and it will continue to exist in the future as a discipline. After the Prophet Muhammad, his companions, his followers and his followers of followers had been contributed to the interpretation activities. This activity, which continued with the first philological commentaries, has been gained momentum with works on the first full commentaries and then narration method. Ultimately, with rational commentaries, and exegesis written in other methods and schools have always been evaluated in this field of activity. In all these processes, matter that does not separate from exegesis, it has been to explain the verses with poetry, to give meaning the strange words and to bring evidence with poetry, etc. istijhâd. Namely, as an integral method or technique of interpretation, to bring evidence with poetry and to bring evidences to the verses with poetries always has been existed. Excellency Prophet has listened to poetry, and was been encouraged good readers or writers, namely read well or built very well it. Muhammad made this, despite the declared negative about poetry in the Qoran. Companions of Prophet didn’t have any difficulty in the sense of the Qoran's thoughts while he was alive. But after his death, his companions has applied the poetry, the dictionary and Arabic language, where they are not understood or do not understand. Bringing evidence with poetry in comments starting with friends like Ibn Abbas and the Excellency Omar, it had continued without speed in followers followers period. In the first philological commentaries written after their successors, to bring evidence technique to the verse from poetry, has been applied in a wide plane in the comments of books. In time and now the poems became written, had found the widest application areas in Tabarî and Ibn Kuteybe commentaries. This method or technique has seen the summit with the commentator Ibn Atiyye. From now on, in every commentary that has been written was followed or adhered by bringing evidence to the verses with poetry method absolutely. Qortooby also applied the method of explanation of the verses by bringing evidence from poetry in his commentary book. It has been determined or identified that there is nearly thousand poetries in his commentary book that in a review made. This is considered to be the most important data that shows that almost every six verses have been bringing evidence to the verses from poetry. This article, in which the subject of bringing evidence to the verses from poetry is studied in the sample of the surah of Ankaboot, also showed the same performance.Because Qortooby had placed bringing evidence to the verses from poetry surah of Ankebût in only twelve verses that formed sixty-nine verses. This is considered to be the clearest indication that he has been persuaded with bringing evidence to verses from poems in every six verses of surah of Ankaboot. In this context as commentary technique or method bringing evidence to verses from poetries, it has been accepted as a very good method in terms of Qortooby and has also been applied in a wide fan commentary.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Tefsir faaliyeti, Hz. Muhammed ile başlamış, günümüzde devam eden ve gelecekte de varlığını sürdürecek olan bir disiplin olarak değerlendirilmektedir. Hz. Peygamberden sonra sahabe, tabiin ve tebe-i tabiin dönemlerinde de tefsir faaliyeti sürdürülmüştür. İlk filolojik tefsirlerle devam eden bu faaliyet, ilk tam tefsirler ve ardından rivayet metoduna dair eserlerle ivme kazanmıştır. En nihayet dirayet tefsirleri ile diğer metot ve mezhebe bağlı kalınarak yazılan tefsirler, hep bu faaliyet alanında değerlendirilmiştir. Bütün bu süreçlerde tefsirden ayrılmayan husus ise ayetleri açıklamak ve garip lafızlara mana vermek için şiirle istişhâd yapmak olmuştur. Hz. Peygamber, şiir dinlemiş ve iyi okuyan ya da iyi şiir inşâd edenleri cesaretlendirmiştir. O, hayatta iken Kurân’ın manalarını anlamada zorluk yaşamayan sahabe, vefatının ardından anlaşılmayan ya da anlamadıkları yerlerde şiire, lügate ve Arap diline müracaat etmişlerdir. Hz. Ömer ve İbn Abbas gibi sahabiler ile başlayan tefsirde şiirle istişhâd olayı, tabiiler döneminde hız kesmeden devam etmiştir. Tebe-i tabiinden sonra yazılan ilk filolojik tefsirlerde şiirle istişhâd metodu geniş bir düzlemde tefsire uygulanmıştır. Böylece yazılı hale gelen şiirler, İbn Kuteybe ve Taberî’de en geniş şekliyle kendine yer bulmuş, İbn Atıyye ile zirveye ulaşmıştır. Bundan sonra yazılan her tefsirde mutlaka şiirle istişhâd metodundan yararlanmıştır. Kurtubî de tefsirinde şiirle istişhâd metodunu uygulamıştır. Yapılan bir araştırmada tefsirinde bine yakın şiire yer verdiği belirlenmiştir. Bu, hemen hemen her altı ayette bir şiirle istişhâd ettiğini gösteren önemli veri kabul edilmiştir. Ankebût suresi örnekliğinde şiirle istişhâd konusunun incelendiği bu makalede de Kurtubî’nin sıkça şiirle istişhâda müracaat ettiği tespit edilmiştir. Zira altmış dokuz ayetten oluşan surenin on iki ayetinde şiire yer vermiştir. Bu da onun, her altı ayette bir şiirle istişhâd ettiğinin en net göstergesi sayılmıştır. Bu bağlamda bir tefsir metodu olarak şiirle istişhâd, Kurtubî açısından çok yerinde bir metot olarak kabul edilmiş ve bu metodu tefsirinde kullanmıştır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-siirle-istishad-acisindan-kurtubi-tefsiri-ankebut-suresi-ornekligi.pdf
  • 27
255
280
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Abay, A. (2016). Kur’ân’a Karşı Algı Yönetimi, İstanbul: Düşün
Abdülbâkî, M. F. (1982). Mu‘cemu’l-Mufehres li Elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm, İstanbul: Çağrı.
Âlûsî, Mahmûd (ö. 1270/1854). (trs). Rûhu’l-Meânî (c.I-XXX), Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî.
Abdulhalim, İ. M. (trs), Devru’ş-Şi‘r fî Tefsîri’l-Kur’ân, Tayland: Câmiatü Câlâ İslâmî, ss.29-45.
Altıkulaç, T. (2002) “Kurtubî” (DİA, c.XXVI, s.455-457), İstanbul: TDV.
Altuntaş, M. (2016). “Câhiliye Dönemi Evlilikleri ve Muallaka Şiirlerinde Anlatılan Hayatın Kur’ân
Açısından Değerlendirilmesi”, doi number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9354
p.45-68, Turkish Studies, Vol:11/5.
Altuntaş, A. (2016). “Kur’ân’ı Kerim’de Mustaz’af Kavramı”, doi number:
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.954, p. 533-56, Turkish Studies, Vol:11/5.
Arpa, A. (2013). “Şiirle İstişhâd Yöntemi Açısından Kurtubî’nin Câmi’ li-Ahkâmi’l-Kur’ân Tefsiri”,
JASSS, Vol:6, Issue:7, Page:91-119. doi number: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1768
Buhârî, M. (1895). Câmiu’s-Sahîh (c.I-IX), Bulak: Matbaatü’l-Kübrâ.
Bel’am, M. S. (1998). Kurtubî: Hayatühû ve Âsâruhu’l-İlmî ve Menhecühû fi’t-Tefsîr, Bingazi:
Câmiatü Karyûnus.
Beğavî, H. (1992). Meâlimu’t-Tenzîl (c.I-IV), Beyrut: Dâru’l-Marife.
Beyzâvî, A. (1986) Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl (c.I-V.), Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî.
Cevherî, İ. (2009). Sıhâh, Tâcü’l-Lüğa ve Sıhâhu’l-Arabî, Kahire: Dâru’l-Hadis.
Çetin, N.M. (1973). Eski Arap Şiiri, İstanbul: İÜEF.
Demirci, M. (2012). Tefsir Tarihi, İstanbul: MÜİF.
Durmuş, İ. (2001). “İstişhâd” (DİA, c.XXIII, s.397), İstanbul: TDV.
Ebû Dâvûd, S. (2009). Sünen (c.I-VII), Beyrut: Daru’r-Risaleti’l-Âlemî.
Ebû Ubeyde, M. (2005). Mecâzü’l-Kurân (c.I-II), Kahire: Mektebetü’l-Hâncî.
Enbârî, A. (1945). İnsâf fî Mesâili’l-Hilâf ( c.I-II), Kahire: Dâru’l-Fikir.
Ezherî, H. (2000). Şerhu’t-Tasrîh Ale’t-Tavzîh (c.I-III), Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
Ebû Hayyân, M. (1993). Bahru'l-Muhît (c.I-VIII), Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
Şiirle İstişhâd Açısından Kurtubî Tefsiri (Ankebut Suresi Örnekliği) 279
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/27
Elmalı, H. (1997). “Hassân b. Sâbit” (DİA, c.XVI, s.399-402), İstanbul: TDV.
Eroğlu, A. (2013). Kurân Tarihi ve Kur’ân İlimleri, Erzurum: Eser Ofset.
Eroğlu, A. (1993). “Şiirle İstişhâd ve İstişhâd Açısından Medarik” (S:11, s.326-358), Erzurum:
AÜİFD.
Eroğlu, A. (1995). “Şiirle İstişhâd ve İstişhâd Açısından Medarik” (S:12, s.149-173), Erzurum:
AÜİFD.
Ferrâ, Y. (1983). Meâni’l-Kur’ân (c.I-III), Beyrut: Alemü'l-Kütüb.
İbn Âşûr, M. (1984). Tahrîr ve’t-Tenvîr (c.I-XXX), Tunus: ed-Dâru’t-Tûnûsî.
İbn Âdil, Ö. (1998). Lübâb fî Ulûmi’l-Kitâb (c.I-XX), Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
İbn Atıyye, A. (2001). Muharraru’l-Vecîz (c.I-VI), Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
İbnü’l-Enbârî, M. (1971). Vakf ve’l-İbtidâ (c. I-II), Duâî: Merkezü Cem‘iyyetü’l-Mâcid.
İbn Kesîr, İ. (1999). Tefsîru’l-Kurâni’l-Azîm (c.I-VIII), Riyâd: Dâru’t-Tayyibe.
İbn Kuteybe, A. (1978). Garibu’l-Kurân, Lübnan: Dâru Kütübi’l-İlmiyye.
İbn Kuteybe, A. (1973). Te’vîlü Müşkili'l-Kur’ân, Mısır: Dâru't-Türas.
İbn Manzûr, M. (2003). Lisânü’l-Arab (c.I-XV), Beyrut: Dâru Sâdır, 2003.
İbn Yaîş, M. (1995). Şerhu'l-Mufassal (c.I-X), Kahire: İdâretü't-Tıbâti'l-Münîriyye.
Hasan, A. (2000). Nahvü’l-Vâfî (c.I-IV), Mısır: Dâru’l-Meârif.
Köse, S. (1999). “İbn Ebû Zemenîn” (DİA, c.XIX, s.499), İstanbul: TDV.
Kurtubî, M. (1967). Câmi‘ li Ahkâmi’l-Kur’ân (c.I-XX), Mısır: Dâru’l-Kitâbi’l-Mısrıyye.
Kabdan, A. (2007). “Nesefî Tefsirinde Şiirle İstişhâd” (Yayınlanmamış Dok. T.), Kayseri: EÜSBE.
Karaman ve Diğ. (2014). Kur’ân Yolu (c.I-V), Ankara: DİB.
Kaya, M. (2017). “Hak Dini Kuran Dili Tefsirinde Şiirle İstişhâd” (Cilt:17, Sayı:1, ss.9-42)
DBAAD.
Kılıç, H. (1988). “Accâc” (DİA, c.I, s.320-321), İstanbul: TDV.
Lehv, Â. (2008). Menhecü’l-İmâmi’l-Kurtubî fî Kitâbihi’l-Câmi‘ li Ahkâmi’l-Kur’ân, (yrs): (trs).
Mahcûb, İbn S. (2000) Kavlü’l-Mâzî fî Şerhi Şevâhidi Tefsîri’l-Kâzî, Marakeş: Ravâkatü’l-Vatanî.
Mâverdî, A. (1985). Nüket ve’l-Uyûn (c.I-VI), Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
Nehhâs, E.C, (1988). Meâni’l-Kur’ân (c.I-VI), Mekke: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî.
Nemir, F. H. (1985). “Zâhiratü’l-Mücâvera fi’d-Dirâsâti’n-Nahvviyye”, Kahire: Dâru’s-Sekâfe.
Özbalıkçı, M. R. (1989). “Arap Dilinde İstişhâd” (S: 5, s.369-383), İzmir: DEÜİFD.
Öğmüş, H. (2009). “İbn Atıyye’nin Tefsirinin Şiirle İstişhâd Yöntemi Açısından Değeri” (S: 20 (2009
/2), ss.105-128), Sakarya: SÜİFD.
Öğmüş, H. (2009). “Tefsirde Şiirle İstişhad Açısından Hicrî 2.Asrın Önemi” (ss.345-361), İstanbul:
İlim Yayma Vakfı Kurân ve Tefsir Akademisi.
Polat, A. F. (2012). Tefsir El Kitabı (Ed. Mehmet Akif Koç), Ankara: Grafiker.
280 Mustafa KAYHAN
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/27
Süyûtî, C. (1992). İtkân fî Ulûmi'l-Kur’ân (c.I-II), Arabistan: Merkezu’d-Dirâseti’l-Kur’ânî.
Semîn Halebî, A. (1995). Dürru’l-Mesûn fî Ulûmi’l-Kitâbi’l-Meknûn (c.I-XI), Dımeşk: Dâru’l-
Kalem.
Şirbînî, M. (1983). Sirâcü’l-Münîr (c.I-IV), Kahire: Dâru’t-Türâs.
Şengün, N. (2007). “Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır’ın Hak Dini Kur’ân Dili Adlı Tefsirindeki
Türkçe Şiirlerin Değerlendirilmesi” (Y: 5, S: 9, ss.165-187) İstanbul: İstem.
Şevkânî, M. (trs). Fethu’l-Kadîr (c.I-V), (yrs): (byy).
Şihrî, A. (2010). Şâhidü’ş-Şi‘rî fi’l-Kur’âni’l-Kerîm, Riyâd: Dâru’l-Minhâc.
Şinkîtî, M. (1988). Edvâü’l-Beyân fî Îzâhi’l-Kur’ân bi’l-Kur’ân (c.I-X), Kahire: Dâru Âlemi’l-
Fevâid.
Tayyâr, S. (2000).Tefsîru’l-Lüğavî fi’l-Kur’âni’l-Kerîm, Riyâd: Dâru İbni’l-Cevzî.
Taberî, M. (2001). Câmiu‘l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân (c.I-XXV), Kahire: Dâru Hicr.
Tabresî, F. (2005). Mecmeu‘l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân (c.I-X), Beyrut: Dâru’l-Ulûm.
Tural, H. (1990). “Arap Dilinde Şiir ve Hadisle İstişhâd Meselesi” (S: 9, s.67-79), Erzurum: AÜİFD.
Tülücü, S. (2013). “Züheyr b. Ebû Sülmâ” (DİA, c.XLIV, s.540-542), İstanbul: TDV.
Üşmûnî, N. A. (1955). Menhecü’s-Sâlik ilâ Elfiyeti İbn Mâlik (c.I-III), Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî.
Zeccâcî, A. (1986). İştikâku Esmâillâh, Beyrut: Müessetü’r-Risâle.
Zehebî, M. H. (2000). Tefsîr ve’l-Müfessirûn (c.I-III), Kahire: Mektebetü Vehbe.
Zemahşerî, M. (1998). Keşşâf an Hakâikı Ğavâmizi't-Tenzîl ve Uyûni'l-Ekâvîl fî Vücûhi't-Te’vîl (c.IVI),
Riyad: Mektebetü’l-Ubeykân.
Zemahşerî, M. (2000). Mufassal fî San‘ati'l-İ‘râb, Beyrut: Dâru’l-Ceyl.
Zerkeşî, B. (1984). Burhân fî Ulûmi'l-Kur’ân (c.I-IV), Kahire: Dâru't-Turâs.
Zelat, M. (2013). Kutubî ve Menhecühû fi’t-Tefsîr, Beyrut: Merkezü’l-Arabî.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com