You are here

HOCA SAADEDDİN EFENDİ’NİN ELİF-NÂMESİ

ELİF-NÂME OF HOCA SAADEDDİN EFENDİ

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12747
Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
This study contains research on the poem in the style of elif-nâme written by Hoca Saadeddin Efendi, a writer, statesman, historian and thinker during Ottomans. Hoca Saadeddin Efendi was a writer who could write poems in Turkish, Arabic and Farsi. In addition, his special ability (Tarih Düşürme Ebced) is an important feature in terms of his poetry. Although many aspects of Hoca Saadeddin Efendi have been evaluated, his poetry has not been fully evaluated. We hope the poem that we have published would be an introduction to revealing his poetry ability. Elifnâme is a noun which is formed by the combination of the words elif and nâme. Elif is Tthe first letter of the Arabic alphabet; and nâme in Persian language means letter, pamphlet, book and corpus. The Elif-nâmes are considered as a subdivision of muvashshah (acrostic), but has acquired literary style qualities in many patterns, which have been recently discovered. Considering the examples of the elif-nâme presented to the scientific life, it is observed that the patterns belong to the popular, classical and mystical fields of Turkish literature. The study includes the information about transcription and analysis of the manuscript text found in the National Library of Ankara, written in Ottoman Turkish and the information about the poetry of the text and elif-nâmeler. The examination part of Article Will be in the form of content, language and style evaluation of the poem which is presented in text form. This study’s aim is to contribute to better recognition of the literary style of elif-nâme in scientific areas.
Abstract (Original Language): 
Hoca Saadeddin Efendi, Osmanlı coğrafyasında 16. yüzyılda yetişmiş önemli isimlerden biridir. O, devrin kültür, bilim ve devlet hayatına damga vurmuş önemli bir şahsiyettir. Renkli bir kişiliğe sahip Hoca Saadeddin Efendi’nin bu yönünü oluşturan önemli ögelerden biri de şairliğidir. Türkçe’nin yanında Arapça ve Farsça’da şiirler yazabilen Hoca Saadeddin Efendi, ebcedi kullanma ve tarih düşürmeki becerisi de onun şairliği açısından ciddi bir göstergedir. Tüm bunlara rağmen onun şairlik yönü tam anlamıyla ortaya konulamamıştır. Ankara Milli Kütüphane yazma eserler bölümünde bulunan Hoca Saadedin Efendi’nin elif-nâme tertip şekliyle yazılmış içerik olarak dini tasavvufi şiirinin yayımlanması onun şairlik yönünün daha iyi ortaya çıkarılamasına yardımcı olacaktır. Bilim hayatına sunulan elif-nâme örnekleri dikkate alındığında örneklerin Türk edebiyatının halk, klasik ve tasavvuf alanlarına ait olduğu görülmektedir. Hoca Saadeddin Efendi’nin elif-nâmesi de bu çerçeveye uymaktadır. Bu çalışma bahsi geçen şiirin Osmanlı Türkçesi ile yazılmış Ankara Milli Kütüphanede bulunan el yazma metninin transkribe edilmesi, incelenmesi ile metnin şâiri ve elif-nâmeler hakkındaki bilgiyi bünyesinde barındırmaktadır. Makalenin inceleme kısmı; metin olarak sunulan şiirin vezin, nazım şekli, içerik, dil ve üslūp açısından değerlendirilmesi biçiminde olacaktır. İçerik, dil ve üslup değerlerdirmesi metinden örneklerle de desteklenecektir. Çalışmayla elif-nâme şiir tertip türünün bilim çevrelerince daha iyi tanınmasına ayrıca dini- tasavvufi bir tür olan ilâhinin örneklerinin zenginleşmesine katkı sağlamak amaçlanmaktadır.
125
136

REFERENCES

References: 

Ahmed Refik. (1999).Osmanlı Âlimleri ve Sanatkârları. Haz. Dursun Gürlek. İstanbul: Timaş
Yayınları.
Çelebioğlu, A. (1998). Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: MEB Yayınları.
Daş, A. (2003). “Hoca Saadeddin Efendi’nin Hayatı ve Eserleri”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat
Araştırmaları Dergisi,14: 165-209.
Gökçimen, A.(2010). ‘‘Türkmen Edebiyatında Elif-nâme’’.Atatürk Üniversitesi Türkiyat
Araştırmaları Enstitüsü Dergisi,43: 105-120.
Kahraman, S.A. vd. (1998). İlmiyye Sâlnâmesi. İstanbul: İşaret Yayınları.
Koç Keskin, N. (2015). ‘‘ Eski Türk Edebiyatında Edebi Türler’’. Üniversiteler İçin Eski Türk
Edebiyatına Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
Mehmed Cemaleddin. (2003). Osmanlı Tarih ve Müverrihleri ( Âyine-i Zürefâ).Haz. , Mehmet
Arslan. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Milli Kütüphane 06 Mil. Yz. A 1977/2.
Öztoprak, N. (2009). “Elif-nâmeleri Tertip Hususiyetleri ve Metin Tesisindeki Yeri”, Uluslar Arası
Türklük Bilgisi Sempozyumu Bildirileri 2,Erzurum.
Öztoprak, N. (2012). “Bursalı Feyzî Efendi’nin Elif-nâmeleri”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat
Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, XXXV(35): 135- 167.
Pala, İ. (2005), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Kapı Yayınları.
Saraç, M. A. Y.(2016). Osmanlı Müellifleri. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
Temizkan, M. (2007). Türk Edebiyatında Harf Şiirleri ve Elif-nâmeler. İzmir: Külcüoğlu Kültür
Merkezi.
Tökel, D. A. (2016).Divan Şiirinde Harf Simgeciliği. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf
Üniversitesi Yayınları.
Turan, Ş. (1998).“Hoca Saadeddin Efendi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XVIII: 196-
198.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com