You are here

FUZÛLÎ’NİN LEYLÂ VE MECNÛN MESNEVÎSİNDE DEĞİŞİM VE DÖNÜŞÜM

EVOLUTION AND TRANSFORMATION IN FUZULI'S LEYLA AND MECNUN MESNEVI

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12358
Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
The course of live which is limited from uterus (as the beginning of an individual) to the earth (as the end of an individual) is a "road/journey" adventure. In this symbolic journey which is named as "the eternal journey of the hero" by Joseph Campbell, there is a pilgrim as a heroic figure. The pilgrim leaves his starting point with an excuse and comes back where he has started drawing a cyclical route. This cyclical process which has a dynamic structure can be summarised as a departurephases- return sequence. The individual who is in the creation cycle, evolves and transforms any time during his testing process (phases) under the thumb of a new comprehension. Evolution and transformation in the adventure of life is bidirectional. While the external (physiological) change of the individual follows an ordinary route for each individual, the internal journey is different. Evolution and transformation which can also be expressed as "maturation and spiritual purification" is each individual's own choice. This situation can also be explained as "awareness". Individuals who are conscious of the awareness interiorise the journey of life through the influence of conveying and uniting spiritual impulse which has the characteristic of "a call for journey". It is trouble some for this journey to reach the ultimate goal. The sorrowful individual in this process, is not the same person as he was at his starting point, he is mature and has reached fenafillah while reaching fenafillah the most powerful emotion which triggers the individual is love. The individual who is under the powerful commutating and modifying influence of love finds the opportunity to recognize his inner self. He sees himself in his beloved. Seeing himself means finding his essence=absolute and his existence=God. Lover individual embarks on the adventure, experiences the various struggles with intuitional force of his subconscious and discovers the original truth in creation. Fuzuli's Leyla and Mecnun masnavi has also fictionalized on such a basis. The heroes who embark on an adventure with the impulse of love, transform by changing throughout the adventure and complete the adventure. In this study, the searchings, changes, transformations, and their consequences in Leyla and Mecnun will be dwelled on.
Abstract (Original Language): 
Bireyin başlangıcı ana rahmi ve bitişi toprak olarak sınırlandırılan yaşam süreci bir “yol/yolculuk” serüvenidir. Joseph Campbell’in “kahramanın sonsuz yolculuğu” olarak adlandırdığı bu sembolik yolculukta kahraman figüründe birey bir yolcudur. Yolcu, herhangi bir gerekçeyle başladığı noktadan ayrılır, dairesel bir döngü çizerek ayrıldığı noktaya geri döner. Devingen yapıdaki bu döngüsel süreç gidiş-aşamalar-dönüş dizgesi olarak özetlenebilir. Yaratılış döngüsü içerisindeki birey, sınanma sürecinde (aşamalar) her an yeni bir idrakin tesirinde değişim ve dönüşüme uğrar. Yaşam serüvenindeki değişim/dönüşüm çift yönlüdür. Bireyin dışsal (fizyolojik) değişimi her birey için olağan bir seyir takip ederken içsel yolculuğu farklıdır. “Olgunlaşma, tinsel arınma” olarak da tabir edilebilen değişim/dönüşüm her bireyin kendi tercihindedir. Bu durum “farkındalık” olarak da izah edilebilir. Farkındalık şuurundaki bireyler “yolculuğa çağrı” niteliğindeki ulaştırıcı ve kavuşturucu manevî dürtünün tesiriyle yaşam yolculuğunu içselleştirir. Yolculuğun nihaî hedefe ermesi sıkıntılıdır. Bu süreçteki elemli birey, başladığı noktadaki birey değildir, olgunlaşmış, tasavvufî manada ise fenafillaha ermiştir. Fenafillaha ermede bireyi harekete geçiren en güçlü duygu aşktır. Aşkın kuvvetli değiştirici ve dönüştürücü tesirinde kalan birey kendi benliğini tanıma imkânı yakalar. Maşuğunda kendini görür. Kendini görmek; aslını=Mutlak Varlığı=Tanrı’yı bulmaktır. Âşık birey maceraya atılır, bilinçaltının sezgisel kuvvetiyle türlü mücadeleleri deneyimler ve yaratılıştaki asıl hakikati keşfeder. Fuzûlî’nin Leylâ ve Mecnûn mesnevisi de böyle bir esas üzerine kurgulanmıştır. Aşkın dürtüsüyle bir maceraya atılan kahramanlar, macera boyunca değişerek dönüşür ve macerasını tamamlar. Bu çalışmada da Leylâ ve Mecnûn’daki arayışlar, değişimler, dönüşümler ve bunların neticesi üzerinde durulacaktır.
693
718

REFERENCES

References: 

Akaş, C., (1995). “Aşk: f ( Karanlık)”, Cogito dergisi, Yapı Kredi Yayınları, Bahar, Sayı 4.
Akbalık, E., (2013). “Yunus Emre’nin Şiirinde Gönül İmgesi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar
Dergisi, Cilt VI, Bahar, Sayı 26.
Arasteh, A. R., (2000). Aşkta ve Yaratıcılıkta Yeniden Doğuş, Kitabiyat Yayınları, Ankara.
Bachelard, G., (1996). Mekânın Poetikası, Kesit Yayıncılık, İstanbul.
Campbell, J., (2010). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, Kabalcı Yayınları, İstanbul.
Chittick, W., (2008). Varolmanın Boyutları, İnsan Yayınları, İstanbul.
Çapan, P., (2009). “Fuzûlî’nin Leylâ ve Mecnûn’ununda Tematik Olarak Aşk”, Turkish Studies, Fall,
Volume 4/7.
Devellioğlu, F., (2000). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Aydın Kitabevi, Ankara.
Doğan, A. (2008), Dönüşüm Sürecindeki İnsanın Sembolik Seyahati ve Hüsn ü Aşk Örneği, Fırat
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Elazığ.
Doğan, M. N., (2006). Fuzûlî, Leylâ ve Mecnûn Metin, Düzyazıya Çeviri, Notlar ve Açıklamalar,
Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Eliade, M., (1994). Ebedî Dönüş Mitosu, İmge Kitabevi, Ankara.
Girard, R., (2001). Romantik Yalan ve Romansal Hakikat (Edebi Yapıda Ben ve Öteki), Metis
Yayınları, İstanbul.
Guenon, R., (2001).Yatay ve Dikey Boyutların Sembolizmi, İnsan Yayınları, İstanbul.
Holbrook, V. R., (1998), Aşkın Okunmaz Kıyıları, İletişim Yayınları, İstanbul.
Jung, C. G., (2003). Dört Arketip, Metis Yayınları, İstanbul.
Jung, C. G., (2005). Keşfedilmemiş Benlik, Barış İlhan Yayıncılık, İstanbul.
Kılıç, M. E., (2009). Sufî ve Şiir: Osmanlı Tasavvuf Şiirinin Poetikası, İnsan Yayınları, İstanbul.
Kısa, C. (2005). Carl Gustav Jung’ta Din ve Bireyselleşme Süreci, İzmir İlahiyat Vakfı Yayınları,
İzmir.
Korkmaz, R., (2000). “Fenomenolojik Açıdan Tepegöz Yorumu”, Uluslar Arası Dede Korkut Bilgi
Şöleni (19-21 Ekim 1999), Ankara.
Korkmaz, R., (2008).“Rène Girard’ın Üçgen Arzu Modeli Bağlamında Osmancık Romanı”, Tarık
Buğra- Prestij Kitap, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Korkmaz, R., (2002). “Romanda Dramatik Aksiyonu Sağlayan Değerlerin Görüntü Seviyeleri
Üzerine Bazı Öneriler”, 20. Yüzyılda Türk Romanı Sempozyumu, Düzenleyen: Marmara
Üniversitesi Türkiyat Araştırma Merkezi, A Festschrift to Lars Johanson/ Lars Johanson
Armağanı, Grafiker Yayınları, Ankara.
718 Sedanur DİNÇER ARSLAN
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/30
Korkmaz, R., (2007). “Romanda Mekânın Poetiği”, Edebiyat ve Dil Yazıları. Mustafa İsen’e
Armağan, Ankara.
Korkmaz, R., (2008). “Aytmatov Alıntılarında Aşkın Eriştirici ve Dönüştürücü Gücü”, Bilig, Güz,
Sayı 46.
Korkmaz, R., (2009). “Tevarüs Eden Yazgı; Aşk-ı Memnu”, Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker
Yayınları, Ankara.
Korkmaz, R., (2005). “Yurtsuzluk İtkisi ve Anayurt Oteli”, İlmî Araştırmalar, Sayı 20, İstanbul.
Korkmaz, R., (2003). “Oğuz Yurdu Romanında Toplumsal Bilinçdışının Görüntü Düzeyleri”, Bilig,
Güz, Sayı 27.
Kur’an-ı Kerim Meâli (2008).“İnşikak Suresi”, Diyanet İşleri Başkanlığı / 527, Kaynak Eserler / 26,
Ankara.
Kuzu, F., (2009). “Rène Girard’ın ‘Üçgen Arzu Modeli’ Perspektifinde Fuzûlî’nin Leylâ ve Mecnûn
Adlı Eserinin İncelenmesi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt
XII, Aralık, Sayı 22.
Kuzu, F., (2012). “Şeyh Galib’in Şiirlerinde İnsanın Dönüşüm Süreci”, Turkish Studies, Volume
7/3, Ankara.
Küçük, O. N., (2012). Mevlânâ’ya Göre Manevî Gelişim, İnsan Yayınları, İstanbul.
Narlı, M., (2013). Edebiyat ve Delilik, Akçağ Yayınları, Ankara.
Pala, İ., (1995a). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Akçağ Yayınları, Ankara.
Pala, İ., (1995b). “Âh Mine’l-Aşk ( Aşk Öz Yurdu ve Has Bahçesinde Bir Temaşa)” Cogito dergisi,
Yapı Kredi Yayınları, Bahar, Sayı 4.
Tolasa, H., (2001). Ahmet Paşa’nın Şiir Dünyası, Akçağ Yayınları, Ankara.
Uludağ, S., (2001). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Kabalcı Yayınları, İstanbul.
Yalsızuçanlar, S.; Mehmet Fatih Birgül (2010). Aşkın Halleri, Sufi Yayıncılık, İstanbul.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com