You are here

YAPISALCILIK: KURAM VE YÖNTEMBİLİMSEL SORUNLAR

STRUCTURALIZM: THEORY AND METHODOLOGICAL PROBLEMS

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12509

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
Natural sciences, at the beginning of the twentieth century, got stuck in, because it couldn’t offer a new approach for the demands of the scientific knowledge, and couldn’t find a way for releasing from the depression that conventional conceptualizations have brought with. Evolutionary thought that respected in 19th century gave place to structuralism. It is really hard to give a description for structuralism. Structuralism couldn’t be defined universally because of capricious and inconsistent ideas of proponent writers, and because of misunderstandings of ignorant readers who didn’t know the subject thoroughly. But, in general, as Scholes said, it can be said that, it is a method which seeks for reality not in the objects themselves but in the relations among objects. Today, the practitioners who couldn’t have a consensus about the definition and methods of structuralism in application of structuralism in wide range of ethnology, psychoanalysis, philosophy, mathematics, physics, chemistry, psychology, literature, cinema, and even theology, compromise in the foundations of the movement. These foundations are, Saussure, Prague School, and Russian formalism. Toward 1960s it is observed that structuralism has developed rapidly in literature in France. Structuralisms do not care about the emergence, history, interpretations of the narratives. The important thing for structuralism is, structural design of work of art, and which active components are in harmony with narrative systematic rules, and how it is compositionally charted. Structuralism influenced the era strongly which it emerged in, but also has been subjected to massive criticism. While some critics, taking the environment that the approach has been emerged into account, criticizing it because of lack of transparency in background that it evolved, some others criticized for the aspect of structuralism to history, the style of usage of linguistics methods, approach to pieces, and appreciation of humanity.
Abstract (Original Language): 
Yirminci yüzyılın başında doğa bilimleri, hem geleneksel anlayışların beraberinde getirdiği bunalımlardan hem de bilimsel bilgiye yeni yaklaşımlar sunamadığından çıkmaza girdi. 19.y.y’da itibar görmüş olan evrimci düşünce yerini yapısalcılığa bıraktı. Yapısalcılığın kesin bir tanımını yapmak gerçekten de çok zor. Yapısalcılık kimi zaman akımın savunuculuğunu yapan bazı yazarların değişken ve birbirini tutmayan görüşleri, kimi zaman da okurun konuyu derinlemesine bilmemesinden kaynaklanan yanlış anlamalar nedeniyle genel-geçer bir tanıma sahip olamamıştır. Yine de en genel anlamda Scholes’un dediği gibi gerçeği nesnelerde değil de nesneler arası ilişkilerde arama yöntemidir, denilebilir Bugün budunbilim, psikanaliz, felsefe, matematik, fizik, kimya, ruhbilim, edebiyat, sinema ve hatta teoloji gibi geniş bir yelpazede uygulanabilirlik kazanmış olan yapısalcılığın tanımı ve yöntemi konusunda fikirbirliğine varamayan uygulamacılar hiç olmazsa akımın kaynakları konusunda birleşirler. Bu kaynaklar Saussure, Rus Biçimciliği ve Prag Okulu’dur. 1960’lı yıllara gelindiğinde Fransa’da, yapısalcılığın edebiyat alanında hızlı bir gelişim kaydettiği gözlenir. Yapısalcılar anlatıların oluşumlarıyla, tarihçeleriyle, yorumlarıyla ilgilenmezler. Onlar için önemli olan yapıtın yapısal düzeni, etkin öğelerin hangi anlatımsal dizim kurallarına uyduğu, nasıl bir bileşim çizelgesi gösterdiğidir. Ortaya çıktığı dönemde geniş yankılar uyandıran akım, aynı zamanda yoğun eleştirilere de maruz kalmıştır. Kimi eleştirmenler akımı, yapısalcılığın ortaya çıktığı dönemdeki siyasî ve ideolojik ortamları temel alarak, tam olarak görünmeyen arka planı açısından değerlendirmiştir. Kimileri de tarihe bakış açısı, dilbilimsel yöntemleri kullanış tarzı, eserlere yaklaşımı, insana verdiği değer konularında eleştirmişlerdir.
735
748

REFERENCES

References: 

Avtonomova, Natalia (1985). Fransız Yapısalcılığı: Yöntembilimsel Birkaç Not. Yapısalcılık
Üstüne. Haz. Oğuz Özügül, (13-40). İstanbul: De Yayınları.
Aytaç, Gürsel (1999). Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul: Papirüs Yayınları.
Barthes, Roland (1996). Göstergebilimsel Serüven. Çev. Mehmet Rıfat ve Sema Rıfat. İstanbul: Yapı
Kredi Yayınları.
Birkiye, Atilla (Haz.), (1984). Yapısalcılığın Eleştirisine Doğru. İstanbul: Varlık Yayınları.
Çalışlar, Aziz (1984). Yapısalcılık: Status Quo İdeolojisi. Yapısalcılığın Eleştirisine Doğru. Haz.
Atilla Birkiye, (37-58). İstanbul: Varlık Yayınları.
Eagleton, Terry (1990). Edebiyat Kuramı. Çev. Esen Tarım. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Greimas, Julien (1977). Yapısal Dilbilim ve Şiirbilim. Çev. Tahsin Yücel. Birikim 5. 28-29 (Haziran-
Temmuz): 93-98.
Klaus, Georg (1984). Yapısalcılık. Yapısalcılığın Eleştirisine Doğru. Haz. Atilla Birkiye, (129-147).
İstanbul: Varlık Yayınları.
Krapçenko, Mihail (1985). Estetiksel İmin Özü. Yapısalcılık Üstüne. Haz. Oğuz Özügül, (135-174).
İstanbul: De Yayınları.
Moran, Berna (1999). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Onat, Adnan (1973). Yapısalcılık. Türk Dili Dergisi, 262, s. 243-260.
Parain, Charles (1984). Yapısalcılığın Tarihe Bakışındaki Sakatlık. Yapısalcılığın Eleştirisine
Doğru. Haz. Atilla Birkiye, (102-129). İstanbul Varlık Yayınları.
Saussure, Ferdinand de (1976). Genel Dilbilim Dersleri. Çev. Berke Vardar. Ankara: Türk Dil
Kurumu Yayınları.
Scholes, Robert (1974). Structuralizm in Literature (4). New Haven: Yale Üniv. Press.
Vardar, Berke (1974). Yapısal Eleştiride Yeni Atılım. Güney –Doğu Avrupa Araştırma Dergisi, 2-
3,s.315-324.
Yavuz, Hilmi (1987). Deconstruction ve Derrida Üzerine Notlar (42-47). Felsefe Üzerine. İstanbul:
Bağlam Yayınları.
Yücel, Tahsin (1977). Yapısalcılık. Birikim 5, 28-29, s. 30-43.
Yüksel, Ayşegül (1981). Yapısalcılık ve Bir Uygulama. İstanbul: Yazko.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com