NARRATION OF MORAL IN HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR'S
NOVEL "ŞIPSEVDİ"
Journal Name:
- Turkish Studies
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
Hüseyin Rahmi Gürpınar, who has a very important place in the
start and improvement of Turkish novel, handled social subjects in his
works. Gürpınar, who wrote his works during a period which can be
defined as the first stages of Ottoman - Turkish modernisation,
addressed effects of Westernisation movements on social domains via the
plots and characters in his novels because Westernisation movements in
Ottoman Empire brought new settings and discussions on some topics
such as the place of woman in society, man-woman relationships, form
of marriage, consumption, clothes, decoration, education, social
decorum, and traditional and moral values.
In this respect, in the first stages of Ottoman - Turkish
modernisation, literature in general, novels in specific became tools for
guiding the society, and Gürpınar aspired to educate the society with his
novels as he did in other domains of literature. One of his important
novels which served this purpose is 'Şıpsevdi' in which "European
manners" are put in the centre. From this point of view, in this study,
narrative form of effects of Westernisation on traditional and moral values
in this novel of Gürpınar is studied. While conducting a study like this,
first, Westernisation and social criticism in Ottoman novels is studied,
following this, narration of "moral" in the novel mentioned is analysed
both through characters' personalities and themes such as education,
virtue, conscience, money, man-woman relationships.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Türk romanın başlamasında ve gelişmesinde oldukça önemli bir yere sahip olan Hüseyin Rahmi Gürpınar, eserlerinde toplumsal konuları işlemiştir. Osmanlı- Türk modernleşmesinin ilk evreleri olarak nitelendirilebilecek bir dönemde eserlerini kaleme alan Gürpınar, Batılılaşma hareketlerinin toplumsal alandaki etkilerini, romanlarındaki olay örgüsü ve karakterler üzerinden ele almıştır. Zira Osmanlı’daki Batılılaşma hareketleri kadının toplumsal konumu, kadın-erkek ilişkileri, evlilik biçimi, tüketim, giyim, dekorasyon, eğitim, adab-ı muaşeret, geleneksel ve ahlaki değerler gibi pek çok konuda yeni oluşumları ve tartışmaları beraberinde getirmiştir.
Bu çerçevede Osmanlı-Türk modernleşmesinin ilk aşamalarında, genelde edebiyat özelde ise roman topluma yol göstermenin önemli bir aracı olmuş; Gürpınar da diğer edebiyat türlerinde verdiği eserlerinde olduğu gibi, romanlarında da halkı eğitmeyi amaç edinmiştir. Böyle bir amaca hizmet eden önemli romanlarından biri “alafrangalık” kavramının merkeze alındığı “Şıpsevdi”dir. Buradan hareketle bu çalışmada; Gürpınar’ın söz konusu romanında Batılılaşmanın geleneksel ve ahlaki değerler üzerindeki etkilerine dair anlatı yapısı ele alınmıştır. Böyle bir çalışma yapılırken öncelikle Osmanlı romanında Batılılaşma ve toplumsal eleştiri konusu ele alınmış, ardından Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın söz konusu eserindeki “ahlâk” anlatısı, hem karakterlerin kişilik özellikleri hem de eğitim, namus, vicdan, para, kadın – erkek ilişkileri gibi temalar üzerinden çözümlenmiştir.
- 35