You are here

XIX. YÜZYIL SONLARINDA SİVAS VİLAYETİNDE AZINLIK VE YABANCI EĞİTİM-ÖĞRETİM KURUMLARI VE FAALİYETLERİ

MİNORITY AN D FOREIGN EDUCATİON-TEACHING INSTITUTIONS AND THEİR ACTIVITIES, IN THE PROVINCE OF SIVAS AT THE END OF THE 19TH CENTURY

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.367
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The province of Sivas, at the end of 19th century, was formed from the sanjaks of Sivas, Amasya, Tokat and Şark-i Karahisar (Şebinkarahisar). Its population was more than one million. It was being formed from Muslims 75 % and Non-Moslems 25% of this population. The most of Non-Moslem population was The Armenians. We see The Greeks in the second part. It wasn't any intervened fort he education-teaching of the minorities and missionaries by the central government until the last quarter of the century, especially U.S.A and England wanded to increase their supporters among The Non-Moslem population to reach their aims in The Middle East. These states gave importance the education-teaching activites to reach their purposes. Especially, The Ottoman Government used effort to take measures hardly as propped the severe control against the foreign schools because of being given support for the foundation and the actions of The Armenian Terror Organizations. In our study, principally, it was given the numerical dispersion of the rights and schools which were given in the field of the education-teaching for The Christian principles in the Province of Sivas. And then, it was examined the precautions of The Ottoman Government by being investigated the roles of them in the different rebellion and terror events.
Abstract (Original Language): 
XIX. yüzyıl sonlarında Sivas vilayeti; Sivas, Amasya, Tokat ve Şark-i Karahisar (Şebinkarahisar) sancaklarından meydana geliyordu. Nüfusu ise bir milyondan fazla idi. Bu nüfusun % 75'i Müslümanlar % 25'i ise Gayr-i Müslimler oluşturuyordu. Gayr-i Müslim nüfusun büyük çoğunluğunu Ermeniler oluşturuyordu. 2. sırada da Rumları görmekteyiz. XIX. yüzyılın son çeyreğine kadar, azınlık ve misyonerlerin eğitim-öğretimine merkezi hükümet tarafından herhangi bir müdahalede bulunulmuyordu. Çünkü herhangi bir problem çıkarmıyorlardı. Ancak; yüzyılın son çeyreğinden itibaren, başta A.B.D. ve İngiltere olmak üzere, Ortadoğu'daki hedeflerine ulaşmak için Gayr-i Müslim nüfus arasındaki taraftarlarını çoğaltmak istedi. Bu devletler gayelerine ulaşabilmek için eğitim- öğretim faaliyetlerine ağırlık verdiler. Bilhassa Ermeni terör örgütlerinin kuruluş ve eylemlerine destek verilmesi üzerine Osmanlı Hükümeti yabancı okullara karşı sıkı denetime dayalı sert tedbirler almaya çalıştı. Çalışmamızda öncelikle Sivas Vilayeti'nde Hıristiyan unsurlara eğitim-öğretim alanında verilen haklar ve okulların sayısal dağılımları verilmiştir. Daha sonra da bunların çeşitli isyan ve terör olaylarındaki rollerinin incelenip, Osmanlı Hükümetinin aldığı tedbirler ele alınmıştır.
241-278

REFERENCES

References: 

I- BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ VESİKALARI BOA., (Osmanlı Belgelerinde Ermeniler), C.XIX.- C.XXVII, İstanbul 1991
BOA., Y.A.Res. 55/66. - Y.A.Res. 78/54-1,2 - Y.A.Res. 101/39-3 BOA., Y. Mtv. 54/12.- Y. Mtv. 74/14; - Y.Mtv. 76/46.- Y. Mtv. 76/25 BOA., Y.PRK.UM. 26/62-9 - Y.PRK.UM. 26/67-5 - Y.PRK.UM.26/79
BOA., A.MKT.MHM. 733/8 (Mahremane-12658) - A.MKT.MHM.
733/28 (Mahremane-13402)
BOA., Y. PRK. DH. 8/6
BOA., Y.PRK. 31/83.
BOA., İ. Dh. 1310-Ş/42. - İ.Dh. 1313.L/48
II- SALNAMELER 1302 Sivas Salnamesi 1304 Sivas Salnamesi
III-YAYIMLANMIŞ ESERLER VE MAKALELER AKYÜZ, Yahya, Türk Eğitim Tarihi. İstanbul. 1997. ALİ TEVFİK, Memalik-i Osmaniyye Coğrafyası III, İstanbul 1318,
BİROL, Nurettin, Halil Rıfat Paşa Dönemi ve İcraatları (1827-1901)
XVIII+309
(Yayımlanmamış Doktora Tezi) Malatya 1999.
BİROL, Nurettin, "XIX.yüzyıl Sonlarında Sivas Vilayeti'nde Müslüman Eğitim Öğretim Kurumları ve Faaliyetleri" Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. S.24 Erzurum. 2004.
BULUT, Hüseyin- BİROL, N. "XIX. Yüzyılın Sonlarında Sivas Vilayetinde Ermenilerin Faaliyetleri ve Alınması Düşünülen Tedbirler ve Mehmet Ali Bin Abdullah Selim'in Layihası" Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi. C.8, S. 1 Erzincan. 2006.CUİNET,Vital
, La Turquie D'asie I, Paris 1892,
DARKOT, Besim, "Sivas" İ.A. X, İstanbul 1971,
ERGİN, Osman, Türk Maarif Tarihi C.II. İstanbul. 1977.
GÜRÜN, Kamuran, Ermeni Dosyası. Ankara 1983.
HAYDAROĞLU, İlknur Polat, Osmanlı İmparatorluğu'nda Yabancı Okullar. Ankara 1990.
HAYDAROĞLU, İlknur Polat, "Osmanlı İmparatorluğu 'nda Yabancı Okullar"Türkler C.14, Ankara 2002.
İHSANOĞLU, Ekmeleddin, Osmanlı Medeniyeti Tarihi. C.1. İstanbul 1999.
KARACA, Ali, Anadolu Islahatı ve Ahmet Şâkir Paşa (1838-1899)
İstanbul 1993
KARPAT, Kemal H. Osmanlı Nüfusu (1830-1914) Demografik ve Sosyal Özellikleri. İstanbul. 2003
KOCABAŞOĞLU, Uygur, Kendi Belgeleriyle Anadolu'daki Amerika
19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğundaki Amerikan
Misyoner Okulları İstanbul .1991.
KOÇER, Hasan Ali, Türkiye'de Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi (1773-1923) İstanbul. 1991
KODAMAN, Bayram, Abdülhamid Devri Eğitim Sistemi, Ankara 1991
KÜÇÜK, Cevdet, Osmanlı Diplomasisinde Ermeni Meselesi,1878-1897, İstanbul 1984
XIX.Yüzyıl Sonlarında Sivas Vilayetinde Azınlık...278
SEZER, Ayten, Atatürk Döneminde Yabancı Okullar (1923-!938). Ankara 1999.
ŞEMSEDDİN SAMİ, Kâmusu'l-Âlâm IV, İstanbul 1894-1311,
ŞİMŞİR, Bilal, "TarihteErmeni Terörü ve Sivas Vilayeti Uluslararası Terörizm ve Gençlik Sempozyumu Bildirileri. Sivas 1986. S. 78-79.,
ŞİŞMAN, Adnan, "Misyonerlik ve Osmanlı Devleti'nin Son Döneminde Kurulan Yabancı Sosyal ve Kültürel Müesseseler"Türkler. C.14, Ankara 2002.
TOZLU, Necmettin, Kültür ve Eğitim Tarihimizde Yabancı Okullar, Ankara1991.
URAS, Esat, Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi. İstanbul. 1987.
VAHAPOĞLU, Hidayet, Osmanlı'dan Günümüze Azınlık ve Yabancı
Okullar. İstanbul. 1997. YERASİMOS, Stafenos, Az Gelişmişlik Sürecinde Türkiye II.,
İstanbul 1980

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com