You are here

TÜRKİYE’DE KADIN HAREKETLERİ VE EDEBİYATIMIZDA KADIN SESLERİ

THE WOMAN’S MOVEMENTS IN TURKEY AND THE WOMAN’S VOICES IN OUR LITERARY

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1014
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
It is known that French Revolution in 1789 is a turning point in respect to Women’s movements. In Turkey from the Constitution Period it has seen that women are more active in public area and they gain various rights. In the acceleration of this process the effect of the Modernization is very big. These developments in social area also affected the literary field.İt is possible to carry the concept of the female writers/poets to the centuries before by considering the facts of anonymous tradition in folk literature and the female poets in Divan Literature. However, it is also known that in Turkish literature the female writers have been more active since 19 th century beginning from Mrs.Fatma Aliye. After the proclamation of the Republic, the number of the female writers in our literature has increased gradually together with Halide Edip Adıvar and the female sensitibility has started to be felt in Turkish novel. By the time when the feminist movement makes its effects felt in our country, as it is in the whole world, the female writers made a quantum leap both in terms of quantity and quality. Beginning from that time, like their male colleagues, the female writers also dealed with social subjects, mainly the social disorders the counrty faced. After the putsch in 1980, it is seen that the novel moves away from the social subjects and puts individual to its centre. When the case is women writers, tending to individual issues make itself felt especially in women context more distinctly. Days after 1990s, it is seen that the post modernist effects, which are effective in all over the world, also form the novels of the female writers of a high percentage. In this study, it is aimed to define contributions and effects of female writers to novel accumulation after 1980 by determining the positions of female writers.
Abstract (Original Language): 
Kadın hareketleri açısından 1789 Fransız İhtilâlinin bir dönüm noktası olduğu bilinmektedir. Bizde ise Meşrutiyet yıllarından itibaren kadınların kamusal alanda daha etkin oldukları ve çeşitli hakları elde ettikleri görülmektedir. Bu sürecin hızlanmasında Batılılaşma özleminin etkisi büyük olmuştur. Toplumsal alanda görülen bu gelişmeler edebî alanda da etkisini hissettirmiştir. Türk Edebiyatı’nda kadın yazar/şair kavramını Halk Edebiyatı dairesindeki anonim geleneği ve Divan Edebiyatı’nda kadın şairleri de göz önünde bulundurarak yüzyıllar öncesine götürmek mümkündür. Ancak Türk Edebiyatında kadın yazarların 19. yüzyılda Fatma Aliye Hanım’dan başlayarak daha etkin oldukları bilinmektedir. Cumhuriyetin ilânından sonra Halide Edip Adıvar’la birlikte edebiyatımızdaki kadın yazar sayısı giderek artmış ve kadın duyarlılığı da Türk romanında hissedilmeye başlanmıştır. 1970’li yıllarda feminist hareketin tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de etkisini hissettirmesi ile birlikte kadın yazarlarımız, hem nicelik hem de nitelik açısından büyük bir atılım kaydetmişlerdir. Bu tarihten itibaren kadın yazarlar, romanlarında erkek meslektaşları gibi ülkenin içinde bulunduğu sosyal karışıklıklar başta olmak üzere daha çok toplumsal konulara ağırlık vermişlerdir. 1980 askerî darbesinin ardından romanın giderek toplumsal konulardan uzaklaştığı ve bireyi merkeze aldığı görülür. Bireye yöneliş kadın yazarlarda özellikle kadın bağlamında kendini daha belirgin olarak hissettirir.1990’lardan itibaren ise dünya edebiyatı genelinde etkili olan postmodernist etkilerin edebiyatımızdaki kadın yazarların romanlarını da büyük oranda şekillendirdiği görülür. Bu çalışmada edebiyatımızda kadın yazarların konumları belirlenerek onların 1980 sonrası roman birikimimize katkıları ve etkileri anlatılmaya çalışılmıştır.
1652-1673

REFERENCES

References: 

ANDAÇ Feridun, Edebiyatımızın Kadınları, Dünya Kitapları, İstanbul 2004. ARGUNŞAH, Hülya “Kadın Edebiyatı Üzerine”. Türk Edebiyatı Dergisi, S. 387, (2006), s. 38-40. ATASÜ, Erendiz, “Edebiyattaki Kadın İmgelerinde Cumhuriyet‟in İzdüşümleri, 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul 1998. s.129-143. AYDIN, Ertuğrul, “1872-2002 Yılları Arasında Yazılan Türk Romanlarının Listesi”, Hece Dergisi Türk Romanı Özel Sayısı, Hece Yayınları, Ankara. S. 65-66-67, s. 816-841. AYTAÇ, Gürsel, “Türk Romanında Feminist Söylem”, Türk Edebiyatı Tarihi 4. Cilt (Genel Editör: Talat Sait Halman), Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 2007, s. 393-399 BATUM MENTEŞE, Oya, “Centilmen Eleştirmenler ve Bayan Yazarlardan Feminist Eleştiriye”, Edebiyatımızın Kadın Kalemleri, (Derleyen: Nesrin Tağızade Karaca), Vadi Yayınları, Ankara 2006, s. 401-411. ÇAKIR, Serpil, “Türkiye‟de Kadın Hareketinin Dünü ve Bugünü”, Sivil Toplum Örgütleri Gözüyle Türkiye‟de Kadının Eğitimi Sempozyumu, 25 Aralık 1996, Türk Kütüphaneciler Derneği, Ankara, s. 100-122.
1672 Evren KARATAŞ
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 4/8 Fall 2009
ÇAYIR, Kenan, “İslamcı Bir Sivil Toplum Örgütü: Gökkuşağı İstanbul Kadın Platformu”, İslam‟ın Yeni Kamusal Yüzleri Bir Atölye Çalışması. (Editör: Nilüfer Göle). Metis Yayınları, İstanbul 2000. s. 41-68. DURAKBAŞA, Ayşe, “Cumhuriyet Döneminde Modern Kadın ve Erkek Kimliklerinin Oluşumu: Kemalist Kadın Kimliği ve “Münevver Erkekler”, 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul 1998. s. 29-51 ENGİNÜN, İnci, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, Dergâh Yayınları. İstanbul 2004. GÖLE, Nilüfer, Modern Mahrem, Metis Yayınları, İstanbul 2008. GÜLENDAM, Ramazan, Türk Romanında Kadın Kimliği (1946-1960), Salkımsöğüt Yayınları, Konya, 2006. GÜLENDAM, Ramazan, “The Development of a Feminist Discourse and Feminist Writing in Turkey”, Kadın/Women 2000 Journal for Woman Studies. S.1. C. 2.(2001).s. 93-116. GÜLENDAM, Ramazan, “Honour, Shame and the Sexuality of Women in Modern Turkish Literature: 1960-1980, Kadın /Woman 2000 Journal for Woman Studies, S: 1, C: III. (2002). s.141-162. GÜNDÜZ, Osman, “Cumhuriyet Dönemi Türk Romanı”, Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı (1839-2000), Ed. Ramazan Korkmaz, Grafiker Yayınları, Ankara, 2006, s. 377-509. GÜZEL Şeymus, “Tanzimat‟tan Cumhuriyet‟e Toplumsal Değişim ve Kadın”, Tanzimat‟tan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, 3. Cilt. İletişim Yayınları, İstanbul 1985, s.858-864. IRZIK Sibel, PARLA Jale, Kadınlar Dile Düşünce, İletişim Yayınları, İstanbul 2004. KAHRAMAN Hasan Bülent, Postmodernite ile Modernite Arasında Türkiye, Agora Kitaplığı, İstanbul 2007. KURNAZ, Şefika, II. Meşrutiyet Döneminde Türk Kadını. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınevi, İstanbul, 1996. MİLLET, Kate, Cinsel Politika. Çeviren: Seçkin Sevi, Payel Kitapçılık, İstanbul1973.
MUTLU, Ayten, “Puslu Aynadaki Yüz veya Antik Çağdan Günümüze Kadın ve Şiir”, Edebiyatımızın Kadın Kalemleri, (Derleyen:
Türkiye’de Kadın Hareketleri ve... 1673
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 4/8 Fall 2009
Nesrin Tağızade Karaca), Vadi Yayınları, Ankara 2006, s.352-364. ÖNERTOY, Olcay, Türk Romanı ve Öyküsü,Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara, 1984. SALAHADDİN ASIM, Türk Kadınlığının Tereddisi Yahud Karılaşmak/ Yeni Basım: Osmanlı‟da Kadınlığın Durumu. İstanbul, Arba Yayınları 1989. SUMAN, Defne, “Feminizm, İslam ve Kamusal Alan” (Editör: Nilüfer Göle) İslam‟ın Yeni Kamusal Yüzleri Bir Atölye Çalışması, Metis Yayınları, İstanbul 2000, s.68-93 TUNCER, Hüseyin, Cumhuriyet Devri Türk Edebiyatı I, Ders Kitapları A.Ş., İstanbul, 2001. YARAMAN Asuman, Resmi Tarihten Kadın Tarihine, Bağlam Yayıncılık, İstanbul 2001. YAVUZ, Hilmi, Kendime İstanbul‟a Kadınlara Dair, Boyut Kitapları, İstanbul 1997.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com