You are here

Home » Content

TARSUS VE ÇEVRESİNDE SAĞALTMA OCAKLARI VE BUNLARA BAĞLI UYGULAMALAR

SANATORIUMS AND THEIR APPLICATIONS IN AND AROUND TARSUS

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2010
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1249

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Folk medicine and its applications have great importance in Turkish popular culture. These applications that compose a keystone for Turkish culture were carried from Middle Asia to Anotalia and they have obtained till today by undergoing some changes and development. Sanatoriums and their applications that bear the trace of old Turkish believes commonly proceed in and around Tarsus like many other places in Anatolia. In this article, first of all, we will inform about some people named “ocak” or “ocakli” in and around Tarsus and how this custom is maintained.Afterwards, we will introduce sanatoriums and their applications and evaluate them in terms of their stuructural and functional features. Finally, we will try to explain the relations between these applications that were performed by someone called “ocak” and old Turkish belief system.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Türk halk kültürü içinde halk hekimliğinin ve bu çerçevedeki uygulamaların önemli bir yeri vardır. Türk kültürünün temel taşlarından birini oluşturan bu uygulamalar, Orta Asya’dan Anadolu’ya taşınmış, birtakım değişme ve gelişme göstererek günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Eski Türk inançlarının izlerini taşıyan sağaltma ocakları ve bunlara bağlı uygulamalar, Anadolu’nun birçok yerinde olduğu gibi, Tarsus ve çevresinde de yaygın olarak devam etmektedir. Makalemizde, ilk olarak Tarsus ve çevresinde “ocak” veya “ocaklı” olarak kabul edilen kimselerin özellikleri ve “ocak” geleneğinin ne şekilde sürdürüldüğü konusunda bilgi vereceğiz. Daha sonra sağaltma ocakları ve bunlara bağlı uygulamaları tanıtıp, yapısal ve işlevsel özellikleri bakımından değerlendireceğiz. Son olarak da “ocak” olarak adlandırılan kimselerin yaptığı bu uygulamaların eski Türk inanç sistemiyle ilişkisini açıklamaya çalışacağız.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-tarsus-cevresinde-sagaltma-ocaklari-bunlara-bagli-uygulamalar.pdf
  • 1
1231-1246
  • Turkish

REFERENCES

References: 

K.K. 1- Murat Ataş: 1930 yılı Tarsus-Sarıveli Köyü doğumlu, ilkokul mezunu, evli ve on üç çocuk babasıdır. YaĢamını Sarıveli Köyü‘nde çiftçilik yaparak sürdürmektedir. Aynı zamanda dabaz ocağıdır.
K.K. 2- Sabriye Balıkçı:1910 yılı Tarsus-Akçakocalı Köyü doğumlu, okur-yazar değildir. Ev hanımı, bir çocuk annesi ve duldur. Akçakocalı Köyü‘nde yaĢamını sürdürmektedir ve yüğrük ocağıdır.
K.K. 3- Elmas Kır:1955 yılı Tarsus-Akçakoca Köyü doğumlu, lise mezunu, evli ve üç çocuk annesidir. Tarsus Kavaklı Mahallesinde ev hanımı olarak yaĢamını sürdürmektedir.
K.K. 4- Ayşe Kaplan: 1927 yılı Tarsus-TakbaĢ Köyü doğumlu, okur - yazar değildir. Evli ve sekiz çocuk annesidir. TakbaĢ Köyü‘nde ev hanımı olarak yaĢamını sürdürmekte; aynı zamanda dalak kesme ocağıdır.
K.K. 5- Elif Orta: 1935 yılı Tarsus-Ġncirlikuyu Köyü doğumlu, okur-yazar değildir. Üç çocuk annesi ve duldur. Doğduğu köyde ev hanımı olarak yaĢamını sürdürmekte ve sıraca ocağıdır.
K.K. 6- Fatma Sarı:1935 yılı Tarsus-Sarıveli Köyü doğumlu, okur - yazar değildir. Evli ve yedi çocuk annesidir. Sarıveli Köyü‘nde ev hanımı olarak yaĢamını sürdürmekte; aynı zamanda dapındırma ocağıdır.
K.K. 7- Sami Talan: 1954 yılı Tarsus-Büyük Kösebalcı Köyü doğumlu, ilkokul mezunu, evli ve beĢ çocuk babasıdır. 1995 yılına kadar küçükbaĢ hayvancılıkla uğraĢmıĢ ve göçebe bir yaĢam sürmüĢtür. 1995‘ten sonra çiftçilikle uğraĢmaya baĢlamıĢ; aynı zamanda kengi ocağıdır.
K.K. 8- Hürü Kaplan: 1939 yılı Tarsus-TakbaĢ Köyü doğumlu, okur-yazar değildir. Evli ve beĢ çocuk annesidir. TakbaĢ Köyü‘nde yaĢamını sürdürmekte; köyün ebesi aynı zamanda siğil, yürük ve kurĢun dökme ocağıdır.
K.K. 9- Hayırlı Deligöz: 1930 yılı Tarsus-Kızılçukur Köyü doğumlu, okur-yazar değildir. Altı çocuk annesi ve duldur. Kızılçukur Köyü‘nde yaĢamını sürdürmekte; aynı zamanda sarılık ocağıdır.
Tarsus ve Çevresinde Sağaltma Ocakları… 1245
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 5/1 Winter 2010
K.K. 10- Elif Çiftçi: 1941 yılı Tarsus-Ġncirlikuyu Köyü doğumlu, okur-yazar değildir. Duldur ve ocuğu yoktur. Aynı zamanda kömür söndürme ocağıdır.
K.K. 11- Ayşe kaplan:1927 yılı Tarsus-TakbaĢ Köyü doğumlu, okur-yazar değildir. Evli ve sekiz çocuk annesidir. TakbaĢ Köyü‘nde ev hanımı olarak yaĢamını sürdürmektedir.
K.K. 12- Hayriye Civelek: 1933 yılı Tarsus-Ġncirlikuyu Köyü doğumlu, okur-yazar değildir. Evli ve üç çocuk annesidir. Ev hanımı olarak Ġncirlikuyu Köyü‘nde yaĢamını sürdürmekte; aynı zamanda kömür söndürme ocağıdır.
K.K. 13: Ayşe Çakar:1920 yılı Tarsus-Sarıveli Köyü doğumlu, okur-yazar değildir. Duldur ve çocuğu yoktur. Sarıveli Köyü‘nde yalnız olarak yaĢamını sürdürmekte; aynı zamanda kömür söndürme ocağıdır.
K.K. 14- Elif Çiftçi: 1941 yılı Tarsus-Ġncirlikuyu Köyü doğumlu, okur-yazar değildir. Duldur ve ocuğu yoktur. Kömür söndürme ocağıdır.
K.K. 15- Hüdaverdi Çor:1974 yılı Tarsus-Sarıveli Köyü doğumlu, lise ikinci sınıfta okulu terk etmiĢtir. Evli ve bir çocuk babasıdır. Sarıveli Köyü‘nde çiftçilik yaparak yaĢamını sürdürmekte, aynı zamanda taĢ kırma ocağıdır.
K.K. 16- Ayten Türkmen: 1944 yılı Tarsus-Sağlıklı Köyü doğumlu, okur-yazar değildir. Evli ve üç çocuk annesidir. Ev hanımı olarak Sağlıklı Köyü‘nde yaĢamını sürdürmektedir. Aynı zamanda kurĢun dökme ocağıdır.
K.K. 17- Salih Sarı:1928 yılında Sarıveli Köyü‘nde doğmuĢtur. Okur-yazar değildir. Evli ve yedi çocuk babasıdır. Sarıveli Köyü‘nde yaĢamını çiftçilikle sürdürmekte; aynı zamanda termiye ocağıdır.
Yazılı Kaynaklar:
ARTUN, Erman, Türk Halkbilimi, Kitabevi, Ankara 2005.
AYDIN, Mehmet, ―Mut Bölgesinde YaĢayan Halk Ġnançlarının Dinler Tarihi Açısından Tahlili‖, IV. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildirileri (Gelenek, Görenek ve İnançlar), IV. Cilt, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1992.
1246 Adem ÖGER
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 5/1 Winter 2010
ÇAĞLAR, Turan Ali, ―Türklerde Ocak Kültürü‖, İçel Kültürü, S. 24, (1992).
ELĠADE, Mircea, Şamanizm, Çev: Ġsmet Birkan, Ġmge Kitabevi, Ġstanbul 1999.
ESĠN, Emel, Türk Kozmolojisine Giriş, Kabalcı Yayınevi, Ġstanbul 2001.
GÖKBEL, Ahmet, Anadolu Varsaklarında İnanç ve Adetler, AKM Yayınları, Ankara 1998.
GÖKBEL, Ahmet, Kıpçak Türkleri (Siyasî ve Dinî Tarihi), Ötüken NeĢriyat, Ġstanbul 2000.
ĠNAN, Abdülkadir, Tarihte ve Bugün Şamanizm Materyaller ve Araştırmalar, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1995.
ÖGER, Adem, Tarsus Yöresi Dağ Köylerinde Geleneksel Halk Kültürü Üzerine Bir İnceleme (YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi), Denizli 2003.
ÖRNEK, Sedat Veyis, Sivas ve Çevresinde Hayatın Çeşitli Safhalarıyla İlgili Bâtıl İnançların ve Büyüsel İşlemlerin Etnolojik Tetkiki, Ankara Üniversitesi DTCF Yayınları, Ankara 1966.
ROUX, Jean-Poul, Türklerin ve Moğolların Eski Dini, Çev: Prof. Dr. Aykut Kazancıgil, Kabalcı Yayınevi, Ġstanbul 2002.
UĞUR, Sait, İçel Folkloru, CHP Halkevleri Yayınları, Ankara 1948.
YALMAN, (YALGIN) Ali Rıza, Cenupta Türkmen Oymakları II, Hzl: Sabahat Emir, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2000.
YÜZBAġIOĞLU, Eflatun, ―Silifke‘de Halk Ġnanmaları‖, İçel Kültürü. S: 9, (1989).

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com