Journal Name:
- Turkish Studies
Author Name |
---|
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Türkçede İsimden Fiil Yapımı Üzerine Notlar (s. 9-25): Bu çalışmada Türkçede kelime
yapımında esas olan morfolojik yol, sentaktik yol ve semantik yollardan bahsedilmiş, bu yollardan
isimden fiil yapım ekleri ile ismi fiilleştiren yardımcı fiiller incelenmiştir. Altun Yaruk, Kutadgu
Bilig gibi Eski Türk yazı dilinin, Rabguzi, Kısasü’l-Enbiya gibi doğu Türkçesinin erken dönem
kaynakları, Camasbname ve Dede Korkut gibi Batı Türkçesinin klasik öncesi dönemi gibi eserler
taranarak örneklerle incelenmiştir.
Türkçe Söz Diziminde Eklenme Yönündeki Yapılar Üzerine (s. 25-31): Bu çalışmada
Türkçede daha eski olan sentaktik dizimden morfolojik dizime geçişin iki tipik örneği olarak edat
grubu ve birleşik fiil yapıları incelenmiştir. Edatlaşma örneği ile ilgili olarak edatların türeyişi ile
ilgili birle, tapa, ötrü gibi edatlar ele alınmış, lehçelerdeki karşılıkları verilmiştir (s. 26), Eski
Türkçeden itibaren edatlaşmanın en çok görüldüğü fiil kökenli zarflar Eski Türkçe ile tarihî ve
çağdaş lehçelerden örneklerle anlatılmıştır. Birleşik fiil yapıları ile ilgili olarak Türkçenin ilk
örneklerinden beri görülen isim+fiil birleşmelerine değinilmiş (bay kıl-, üküş kıl-, süleyü bir-, yatu
kal-), bu ekleşmenin bugünkü Türkçe lehçelerine kadar seyri üzerinde durulmuştur (s. 29-30).
Türkçe Sentaktik İsim Çekimi (s. 31-39): Bilindiği gibi ekleme sistemi Türkçenin en
temel özelliklerinden biridir. Bu çalışmada Türkçede edatlı çekim üzerinde durulmuştur. Genel
Türkçede bilinen çekim edatlarından (birle, teg, kodı, tapa, üçün, taş, üze gibi) bugün artık
ekleşmiş olanların tespit edildiği bir tablo verilmiş (s. 36-38) tespit edilen şekillerin bugünkü Türk
lehçe ve şivelerindeki karşılıkları ortaya konmuştur.
FULL TEXT (PDF):
- 4
967-971