You are here

OSMANLI İDARESİNDE KIBRIS ADASINDA FAALİYET GÖSTEREN KONSOLOSLAR VE FAALİYETLERİ (1571-1878)

THE CONSULS AND THEIR ACTIVITIES IN CYPRUS UNDER THE OTTOMAN ADMINISTRATION (1571-1878)

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4266
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Cyprus has a very important strategic geographic position in the Mediterranean and especially in the Eastern Mediterranean Sea. Because of this position, Cyprus has attracted an important part of the Mediterranean trade in the course of history, and the states in charge of trade in the Mediterranean Sea, held Cyprus for their different aims. Therefore, nearly all the states that were trading in the lands of the Ottoman Empire had merchants on the island. The states which had embassies in Istanbul used to appoint the consuls, who were their representatives on the island, to deal with the foreign merchants and their problems on the island. These consuls were given power by the Ottoman state to enliven the trade. These consuls were given great deal of authority to liven up the trade. In the beginning, the Ottoman Empire only let these consuls stay in Tuzla district of Cyprus (Larnaca). However, towards the end of the 18th Century and the beginning of the 19th Century, the states that had consulates in Cyprus started having consulate representatives in Limassol, Famagusta, Paphos and even in Nicosia. The most dominant countries, such as England, France and Holland had consuls and consuls’ interpreters in Cyprus. In this study, data will be presented involving details on the identities and activities of the consuls and their interpreters as well as the dates they started and ended their posts. Trade in the Mediterranean Sea involving Cyprus was deeply affecting the Cypriot community and the socio-economic structure in Cyprus. This study will focus on the influential port cities in the Mediterranean and discuss the dimension of trade in Cyprus. Trading conflicts’ and contraband activities in the Mediterranean due to the rivalry among Western countries such as France, Holland and England is also discussed. In addition, different measures taken not to pay the Ottomans tariffs and the harm given to the Ottoman economy by the contraband activities are highlighted. This study focuses on consulate activities in Cyprus during the Ottoman period including consuls, their interpreters, and the trade carried out by the traders and their trading products. This study has been supported by the data gained from Cyprus Nicosia judicial record (Şer-i Sicil) registers and from the diary entries of the consuls, vice-consuls of the other countries and those of European travellers. The findings of the study aims to demonstrate and reach conclusions on the importance of Cyprus in terms of trade in the Mediterranean Sea, the influence of such trade on Cypriot citizens, the positive effects and negative effects of the consuls and their interpreters on the socio-economic structure in Cyprus.
Abstract (Original Language): 
Kıbrıs, Akdeniz’de ve özellikle Doğu Akdeniz’de stratejik ve coğrafi bakımdan çok önemli bir konuma sahip bulunmaktaydı. Söz konusu konumundan dolayı tarih boyunca Akdeniz ticaretinde önemli bir paya sahip olmuştur. Tarih boyunca Akdeniz’de ticaret yapan devletler Kıbrıs adasını da çeşitli amaçları için kullanmaktaydılar. Dolayısıyla Osmanlı ülkesinde ticaret yapan devletlerin hemen hemen hepsinin adada tüccarları bulunmaktaydı. Kıbrıs adasında bulunan yabancı tüccarların sorunlarıyla ilgilenmeleri için İstanbul’da elçileri bulunan devletler adaya vekilleri olan konsolosları atamaktaydılar. Söz konusu konsoloslara ticareti canlandırmak için Osmanlı Devleti tarafından geniş yetkiler verilmiştir. Başlangıçta Osmanlı Devleti konsolosların Kıbrıs adasında sadece Tuzla kazasında kalmalarına izin vermişti. Ancak 18. yüzyılın sonları ile 19. yüzyılda adada konsolosları olan devletlerin Limasol’da, Mağusa’da, Baf’ta ve hatta Lefkoşa’da konsolos vekilleri olmaya başlamıştı. Kıbrıs adasının ticaretinde söz sahibi ülkelerin başında da İngiltere, Fransa ile Hollanda ve onun adadaki temsilcisi olan konsolosu ve konsolos tercümanı gelmekteydi. Osmanlı idaresinde adada görev yapan konsoloslar ve tercümanlarının kimlikleri, göreve başlangıç ve bitiş tarihleri ile faaliyetleri hakkında bilgiler verilmiştir. Akdeniz’de yapılan Kıbrıs bağlantılı ticaret Kıbrıs halkını da etkilemekte ve adanın sosyo-ekonomik kültüründe derin izler bırakmaktaydı. Araştırmada Akdeniz ticaretinde etkili olan liman kentleri ile Kıbrıs adasının ticari boyutu karşılaştırılmıştır. İlgili çalışmada Akdeniz’de Batılı devletlerin özellikle İngiltere, Fransa ve Hollanda’nın aralarındaki ticari rekabetten ötürü meydana gelen çatışma ve korsanlık faaliyetlerine de değinilmiştir. Ayrıca Akdeniz’de yapılan kaçakçılık ve Osmanlı Devleti’ne gümrük vermemek için kullanılan çeşitli yöntemlerin de Osmanlı Devleti’nin ekonomisine yaptığı zararın da boyutları verilmiştir. Söz konusu araştırma Osmanlı dönemindeki Kıbrıs adasında kurulan konsolosluklar ve faaliyetlerini kapsamaktadır. Araştırma sürecinde genel olarak Osmanlı idaresinde Kıbrıs adasındaki konsoloslar, konsolos vekilleri, konsolos tercümanları ile adada faaliyet gösteren müstemen tüccarının adada yaptıkları ticaret ve ticarî ürünler üzerinde durulmuştur. Araştırma Kıbrıs Lefkoşa Şeriye Sicillerinden yola çıkılarak elde edilen verilerle desteklenmiştir. Ayrıca Kıbrıs adasında görev yapan konsolos veya konsolos vekilleri ile Avrupalı seyyahların ada ile ilgili tuttukları günlüklerindeki bilgilerle de elde edilen veriler karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda öz olarak Kıbrıs adasının Akdeniz ticaretindeki önemi, adalıların bu ticaretten etkilendikleri noktalar ile yabancı devletlerin adadaki temsilcileri olan konsolosların, konsolos vekillerinin ve konsolos tercümanlarının adanın sosyo-kültürel yapısına yaptıkları olumlu-olumsuz katkılar ile ilgili sonuçlara ulaşılmaya çalışılmıştır
239-283

REFERENCES

References: 

AKALIN, DurmuĢ-Çicek, Cemil, “XIX. Yüzyılda Doğu Akdeniz‟de Ġngiliz-Fransız Rekabeti ve
Osmanlı Devleti”, Turkish Studies- International Periodical For The Languages,
Literature and History of Turkish or Turkic, Vol. 7/3, Summer 2012, ANKARA 2012.
AYMES, Marc Aymes, “The Port-city in the Fields: Investigating an Improper Urbanity In Mid-
Nineteenth-Century Cyprus”, Mediterranean Historical Review, Vol.24, No. 2,
December 2009, Israel.
BENT, Theodore, Early Voyages and Travels in The Levant, Haklut Society‟s publications,
London 1893.
384 HR.MKT. Dosya No: 332 Gömlek No: 72.
The Consuls And Their Activities In Cyprus Under
The Ottoman Administration (1571-1878) 281
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/2, Winter 2013
BOOGERT, Maurits H. Van den, “European Patronage in The Ottoman empire: Anglo-Dutch
Conflicts of Interest In Aleppo (1703-1755)”, Friends and Rivals In The East Studies In
Anglo-Dutch Relations In the Levant From The Seventeenth to The Early Nineteenth
Century, Ed. by. H. Hamilton, A.H.de Groot, M. H.van den Boogert, Netherlands 2000.
BULUT Mehmet, Ottoman-Dutch Economic Relations, in the Early Modern Period 1571-
1699, Hilversum-Verloren: Rombus te Hilversum, Amsterdam 2001.
BULUT Mehmet, “The Role of the Ottomans and Dutch in the Commercial Integrations
Between the Levant and Atlantic in the Seventeenth Century”, Journal of the
Economic and Social History of the Orient, 45/2, 2002.
CESNOLA, Louis Palma Di, Cyprus, Its Ancient Cities, Tombs and Temples, London 1877.
ÇĠÇEK, Kemal, “Osmanlı Devletinde Yabancı Konsolosluk Tercümânları”, Tarih ve Toplum,
Sayı 146, 1996.
ÇĠÇEK, Kemal, “Kıbrıs”, TDVİA, XXV, Ankara 2002.
COBHAM, Claude D., Excerpta Cypria: Materials For A History of Cyprus. With an Apendix
On Bibliography of Cyprus, Cambridge 1908.
ÇORUH, Haydar, II. Mahmut Döneminde Kıbrıs‟ın İdarî, İktisadî, İctimai Yapısı, Marmara
Üniversitesi Türkiyat AraĢtırmaları Enstitüsü, Unpublished PhD Thesis, Ġstanbul 2008.
ÇORUH, Haydar, “XIX. Yüzyıl BaĢlarında Stratejik Bir Mevki Olarak Kıbrıs‟ın Muhafazası”,
Osmanlı Dönemi Akdeniz Dünyası, Ed by: H. Çoruh, M.Y. ErtaĢ, M. Z. Köse, Ġstanbul
2011.
COSTANTINI, Vera, Il Sultano E L‟isola Contesa Cipro Tra Eredità Veneziana e Potere
Ottomano, U:TET Libreria, Milano 2009.
COSTANTINI, Vera, “Venetian Trade and The Boundaries of Legality in Early Modern
Ottoman Cyprus”, Pp.36-45 in Suraiya Faroqhi and Gilles Veinstein (eds),
Merchants in the Ottoman Empire Paris-Louvain-Dudley 2008.
COSTANTINI, Vera, “In Search of Lost Prosperity: Aspects and Phases of Cyprus‟s
Integration into the Ottoman Empire”, Pp.49-61 in in Michailis N. Michael,
Matthias Kappler and Eftihios Gavriel, Ottoman Cyprus, Germany 2009.
DEMĠRYÜREK, Mehmet, “XIX. Yüzyılın Ġlk Yarısında Osmanlı-Nederlanda ĠliĢkileri ve
Nederlanda‟nın Kıbrıs Konsolosluğu”, Kebikeç, 25, 2008. 103-150.
DEMĠRYÜREK, Mehmet “The Commercial Relations Between Venice and Cyprus After the
Ottoman Conquest (1600-1800)”, Levant (Council for British Research in the Levant
2010), Vol. 42 No. 2, Autumn 2010.
DEMĠRYÜREK, Mehmet, “The Consulate of Russia In Cyprus In Later 18th and Early 19th
Century”, XVI. Türk Tarih Kurumu Kongresi September 2010, Ankara (Unpublished
paper), Ankara.
DEMĠRYÜREK, Mehmet, “The Merchants And Consulate Of The Dutch Republic In Cyprus
(1600-1700)”, Unpublished document.
DUTEIL-LOIZIDOU Anna Pouadier, Consulat de France A Larnaca (1660-1696), Documents
Inédits Pour Servir À L‟Historie De Chypre, Tome I Nicosie 1991.
282 Ali Efdal ÖZKUL
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/2, Winter 2013
DUTEIL-LOIZIDOU Anna Pouadier, Consulat De France A Larnaca (1696-1699), Documents
Inédits Pour Servir À L‟Historie De Chypre, Tome II, Nicosie 1995.
DUTEIL-LOIZIDOU, Anna Pouadier, Consulat De Francè À Larnaca, Documents Inédits Pour
Servir À L‟Historie De Chypre, Tome VI (1709-1710), Nicosie 2009.
ELĠBOL, Numan, “Avusturya Tüccar Gemilerine Ait Veriler IĢığında Osmanlı-Avusturya Deniz
Ticareti (1700-1800)”, Osmanlı Dönemi Akdeniz Dünyası, Ed by: H. Çoruh, M.Y. ErtaĢ,
M. Z. Köse, Ġstanbul 2011.
ERDBRINK, Gerard, “Onyedinci Asırda Osmanlı-Hollanda Münasebetlerine Bir BakıĢ”, Güney-
Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, 2-3, 1974, p.159-180.
ERDOĞRU, Mehmet A., “Onsekizinci Yüzyıl Sonlarında Kıbrıs‟ta Avrupalı Konsoloslar ve
Tercümânları”, İkinci Uluslararası Kıbrıs Araştırmaları Kongresi Bildirileri (24-27
Kasım 1998), II, Gazimağusa 1999.
ERDOĞRU, Mehmet A, “The Servants And Venetian Interest In Ottoman Cyprus In The Late
Sixteenth And The Early Seventeenth Centuries”, Quaderni Di Studi Arabi, 15,
supplement, Venice 1997.
ERDOĞRU, Mehmet A, “XVI. Yüzyılın Sonu ile XVII. Yüzyılın BaĢlarında Osmanlı Kıbrısı‟nda
Osmanlı Memurları ve Venedik Menfaati”, Kıbrıs‟ta Osmanlılar II, LefkoĢa 2009.
EPSTEIN, Mortimer, The Early History of Levant Company, London 1908.
FAROQHI, Suraiya, “The Venetian Presence in the Ottoman Empire 1600-1630” Ed. H.
Ġslamoğlu-Ġnan, The Ottoman Empire and the World Economy, Cambridge 1987.
FENDOĞLU, H. Tahsin, “Osmanlı ABD Ticari ĠliĢkileri”, Türkler, XVI., Ed. H. C. Güzel,
Ankara 2002.
GAZĠOĞLU, Ahmet, Kıbrıs‟ta Türkler (1570-1878), LefkoĢa 1994.
GÖKBĠLGĠN, M. Tayyip, “Konsolos”, İA, VI, Ġstanbul 1979.
GROOT, A. H. De, “Kubrus” EI2, V, Leiden 1986².;çev. M. A. Erdoğru, “Kıbrıs”, Tarihin
İçinden, Ġstanbul 2006.
GROOT, A. H. De, The Ottoman Empire and the Dutch Republic, Leiden/Istanbul: Nederlands
Historisch-Archaeologish Instituut, 1978.
GROOT, A. H. De, The Netherlands and Turkey, Selected Essays, Istanbul 2009.
HADJIANSASTASIS, Marios “Cyprus in the Ottoman Period: Consolidation of the Cypro-
Ottoman Elite, 1650-1750”, Ottoman Cyprus A Collection of Studies on History and
Culture, Ed. M.N. Michael, M. Kappler, E. Gavriel, Harrassowitz Verlag, Wiesbaden
2009.
HILL, George, A History of Cyprus, Vol. IV, Cambridge 1952.
IANIRO, Erica, “Notes On Venetian Commerce on Cyprus in the 18th Century”, Ottoman
Cyprus, A Collection of Studies On History And Culture, Ed. By M.N. Michael, M.
Kappler and E. Gavriel, Germany 2009.
ĠNAN, Kenan, “Osmanlı Döneminde Yabancı Elçilik ve Konsolosluklarda Görevli Tercümânların
Statüleri”, Tarih ve Toplum, Sayı 154, 1996.
The Consuls And Their Activities In Cyprus Under
The Ottoman Administration (1571-1878) 283
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/2, Winter 2013
JENNINGS, Ronald C., “Maghosha”, EI², çev. M. A. Erdoğru, “Mağosa”, Tarih Yazıları, Ġstanbul
2006.
JENNINGS, Ronald C., “Lefkosha”, EI2, çev. M. A. Erdoğru, “LefkoĢa”, Tarihin İçinden,
Ġstanbul 2006.
KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, Vol. V, Ankara 1995.
KOCABAġOĞLU, Uygur, Majestelerinin Konsolosları, İngiliz Belgeleriyle Osmanlı
İmparatorluğundaki İngiliz Konsoloslukları (1580-1900), Ġstanbul 2004.
KÜTÜKOĞLU, Mübahat S., Osmanlı-İngiliz İktisâdî Münâsebetleri I (1580-1838), Ankara
1974.
KÜTÜKOĞLU, Mübahat S. “Ahidnâmeler ve Ticâret Muâhedeleri”, Osmanlı, III, Yeni Türkiye
Yayınları, Ankara 1999.
KÜTÜKOĞLU, Mübahat S., “Ahidnâme”, TDVİA, I, Ġstanbul 1988.
LUKE, Harry, Cyprus Under The Turks 1571-1878, London 1989.
ORHONLU, Cengiz, “Tercümân”, İA, XII/I, Ġstanbul 1979.
ÖZDEMĠR, ġenay, “Osmanlı Sularında Yabancı Devletlerin Korsanlığı KarĢısında Osmanlı
Devleti‟nin Tarafsızlık Konumu”, Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi
Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt 23 S. 36, Ankara 2004.
ÖZKUL, Ali Efdal, Lefkoşa‟nın 17 Numaralı Şer„i Mahkeme Sicili (H. 1157-1161, M. 1744-
1748), Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Unpublished Master Thesis, Ġzmir 1998.
ÖZKUL, Ali Efdal, Kıbrıs‟ın Sosyo-Ekonomik Tarihi, Ġstanbul 2005.
ÖZKUL, Ali Efdal, “Osmanlı Ġdaresinde Kıbrıs Adasında Ġngiltere Konsolosluğu ve Faaliyetleri”,
Osmanlı Dönemi Akdeniz Dünyası, Ed by: H. Çoruh, M.Y. ErtaĢ, M. Z. Köse, Ġstanbul
2011.
ÖZKUL, Ali Efdal, “Osmanlı Ġdaresinde Kıbrıs Adasında Amerikan Konsolosluğu ve Faaliyetleri”,
I. Uluslararası Lefke Avrupa Üniversitesi Tarih Kongresi (6-9 Nisan 2011) “Osmanlı
ve Cumhuriyet Dönemi Türk Tarihi”, KKTC 2011, pp. 149-160.
ÖZVEREN, Eyüp, “Marsilya Ticâret Odası Belgelerinde Ondokuzuncu Yüzyıl Öncesi Kıbrıs”,
Journal of Cypriot Studies, III/1, Gazimağusa 1997.
SAMANĠ, Hasan, Tanzimat Devrinde Kıbrıs (1839-1878), Hacettepe Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Unpublished PhD Thesis, Ankara 2006.
UzunçarĢılı, Ġsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi, Vol. IV/II, Ankara 1982.
WOOD, Alfred Cecil, A History of The Levant Company, Oxford 1935.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com