You are here

ORHUN YAZITLARINDA ANLAMA VE ANLATMA BECERİLERİ

COMPREHENSIVE AND NARRATIVE SKILLS IN ORKHON INSCRIPTIONS

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4403
Abstract (2. Language): 
Orkhon Inscriptions are the oldest known written sources of Turkic writing and they are bengi-stones which give information on Turkish culture, history and way of life. They were written in oratorical style. They consist of information given by Bilge Khagan, Kul Tigin and Vizier Tonyukuk on wars fought by the Turks against other tribes and clans; their advices and warnings relating to the survival of Turkish peoples. They enable us to reach information about Turkish military tradition, Turks’ perception of sovereignty, state organization, Turkish history, culture and customs. These inscriptions, which dated back thirteen centuries, are basis of modern Turkish in terms of sentence structure, usage of verbs and words. There have been various studies on language characteristics of Orkhon Inscriptions, but no studies were made directly on language education and training. In this study, these inscriptions are analyzed in terms of four basic language skills; comprehension and narrative skills. Concepts of reading and listening skills (comprehension skills) and concepts of talking and writing skills (narrative skills) are identified and examined. This study is a descriptive study and survey model is used. During the survey, term/word-word groups, which belong to comprehension and narrative skills, are identified from the inscriptions. These term/word-word groups are classified according to sub-categories as reading, listening, talking, writing and are subjected to content analysis. In light of these data, application of comprehension and narrative skills in Orkhon Inscriptions are established.
Abstract (Original Language): 
Türk dilinin bilinen en eski yazılı kaynaklarından biri olan Orhun Yazıtları, Türk kültürü, tarihi, yaşantısı hakkında bilgi veren bengü taşlardır. Bilge Kağan, Költigin ve Vezir Tonyukuk ağzından Türk milletinin o dönemde öteki millet ve kavimlerle yaptıkları savaşların, mücadelelerin anlatıldığı, Türk milletinin bekası için birtakım uyarılar içeren, Türk askeri geleneği, hükümdarlık anlayışı, devlet düzeni, Türk tarihi, kültür ve geleneği hakkında çeşitli bilgilere ulaşmamızı sağlayan Orhun Yazıtları hitabet niteliğinde yazılmış metinlerdir. Günümüzden yaklaşık 13 asır önce yazılmış olan bu eser gerek cümle yapısı, gerek kullanılan fiil ve kelimeler bakımından günümüz Türkçesinin temeline sahiptir. Yazıtların sahip olduğu işlek dil özellikleri geçmişten günümüze kadar dikkat çekmiş ve üzerinde çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Yapılan bu çalışmalar içinde doğrudan dil eğitimi ve öğretimi üzerine bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmada ise yazıtlar dört temel dil becerisi yönünden incelenmiş olup yazıtlarda başvurulan anlama ve anlatma becerileri üzerinde durulmuştur. Anlama becerilerinden olan okuma ve dinleme ile anlatma becerilerinden olan konuşma ve yazma becerisine ait olan kelimeler tespit edilerek Orhun Yazıtları anlama ve anlatma becerileri bakımından incelenmiştir. Bu çalışma betimsel bir çalışma olup tarama modeli kullanarak yapılmıştır. Tarama sırasında yazıtlarda geçen anlama ve anlatma becerilerine ait kavram/kelime-kelime gruplarına ulaşılmaya çalışmıştır. Tespit edilen kavram/kelime-kelime grupları okuma, dinleme, konuşma, yazma alt kategorilerine göre sınıflandırılarak içerik analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen verilere göre Orhun Yazıtları oluşturulurken anlama ve anlatma becerilerine başvurulduğu tespit edilmiştir.
313-333

REFERENCES

References: 

ALLPORT, G. W. (1935). Attitudes. In C. Murchison (Ed.), Handbook of social psychology (pp. 798-844). Worcester, Mass.: Clark University Press.
ALTUN, A. (2003).
E-Okuryazarlık
. Milli Eğitim, 158.
ALVERMANN, D. E., YOUNG, J. P., GREEN, C., & WISENBAKER, J. M. (2004). Adolescents2 Perceptions and Negotiations of Literacy Practices in After-School Read and Talk Clubs. In R. B. Ruddel & N. J. Unrau (Eds.), Theoretical Models and Processes of Reading (5 ed., Vol. II, pp. 870-913). Newark,USA: International Reading Association.
ANDERSON, R. C., WILSON, P. T., & FIELDING, L. G. (1988). Growth in reading and how children spend their time outside of school. Reading Research Quarterly(23), 285-303.
BAKER, L., & WIGFIELD, A. (1999). Dimensions of Children's Motivation for Reading and Their Relations to Reading Activity and Reading Achievement. Reading Research Quarterly, 34, 452-477.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/4 Spring 2013
tro**§S

c
308
Muhammet BAŞTUG- Hasan Kağan KESKİN
BALCI, A., Uyar, Y., ve BUYUKIKIZ, K. K. (2012). Ilköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları, Kütüphane Kullanma Sıklıkları Ve Okumaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Turkish Studies, 7(4), 965-985.
TAYLOR, B.M, FRYE, B. J.,
&
MARUYAMA, G. M.
(1990)
. Time Spent Reading and Reading Growth. American Educational Research Journal, 27, 351-362.
BAŞTUĞ, M., ve KESKIN, H. K. (2012). Okuma Becerilerinin Okuma Ortamı Açısından Karşılaştırılması: Ekran mı kâğıt mı? Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(3), 73-83.
BENTLER,
P
. M., & CHOU, C.-P. (1987). Practical Issues in Structural Modeling. Sociological Methods & Research, 16(1), 78-117.
BROWN, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: Guilford Publications.
CONRADI, K., JANG, B. G., BRYANT, C., CRAFT, A., & MCKENNA, M. C. (2013). Measuring Adolescents' Attitudes Toward Reading: A Classroom Survey. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 56(7), 565-576.
ÇOKLUK, Ö., ŞEKERCIOĞLU, G., ve BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2012). Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli Istatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları (2 ed.). Ankara: Pegem Akademi Tic.
Ltd.
Şti
.
DEMIREL, Ö. (2005). Eğitim Sözlüğü (3 ed.). Ankara: PegemA.
DURUALP, E., ÇIÇEKOĞLU, P., ve DURUALP, E. (2013). Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Kitap Okumaya Yönelik Tutumlarının Internet Ve Kitap Okuma Alışkanlıkları Açısından Incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(1), 115-132.
GÖMLEKSIZ, M. N. (2004). Kitap Okuma Alışkanlığına Ilişkin Bir Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve
Güvenirliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 185-195.
GRAHAM, S. (2012). Are Attitudes Toward Writing and Reading Separable Constructs?A Study With Primary Grade Children. Reading & Writing Quarterly, 28, 51-69.
GÜNEŞ, F. (2010). Öğrencilerde Ekran Okuma ve Ekranik Düşünme. MKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(14), 1-20.
HOOPER, D., COUGHLAN, J., & MULLEN, M. R. (2008). Structural Equation Modelling: Guidelines for Determining Model Fit The Electronic Journal of Business Research Methods 6(1), 53-60.
HU,
L
. t., & BENTLER, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
ILUSTRE, C. A. P. (2011). Beliefs about Reading, Metacognitive Reading Strategies and Text Comprehension among College Students in a Private University. Philippine ESL Journal,
7, 28-47.
IŞERI, K. (2010). Iköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuma tutumlarının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 468-487.
IŞERI, K., ve ÜNAL, E. (2010). Yazma Eğilimi Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması. Eğitim ve
Bilim, 35(155).
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/4 Spring 2013
Ergenlik
Dönemi Okuma Tutumu Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması
309
JACKSON, D. L. (2003). Revisiting Sample Size and Number of Parameter Estimates: Some Support for the N:q Hypothesis. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 10(1), 128-141.
JÖRESKOG,
K
. G., & SÖRBOM, D. (1996). Lisrel 8: User's Reference Guide: Scientific Software International, Incorporated.
JÖRESKOG,
K
. G., & SÖRBOM, D. (2006). Lisrel for Windows (Version 8): Scientific Software International.
KANIUKA, T. S. (2010). Reading Achievement, Attitude Toward Reading, and Reading Self-Esteem of Historically Low Achieving Students. Journal of Instructional Psychology,
37(2), 184.
KARIM, N. S. A., & HASAN, A. (2007). Reading habits and attitude in the digital age. Analysis of gender and academic program differences in Malaysia. The Electronic Library, 25(3), 285¬298.
KLINE, R. B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling (3 ed.). New York: The Guilford Press.
KURT, B. (2008).
Çocuk
Edebiyatı Ürünlerinin Temel Dil Becerisi Olarak Dinlemenin Gelisimine Etkisi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
KUŞ, Z., ve TürkyılMaz, M. (2010). Sosyal Bilgiler ve Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuma Durumları. Türk Kütüphaneciliği, 24(1), 11-32.
L.SCHOFIELD, H. (1980). Reading attitude and achievement: Teacher pupil relationships Journal of Educational Research, 74, 111-119.
LIU, Z. (2005). Reading behavior in the digital environment: Changes in reading behavior over the past ten years. Journal of Documentation, 61(6), 700-712.
LUKHELE, B. S. B. (2009). Exploring Relationships Between Reading Attitudes, Reading Ability And Academic Performance Among Teacher Trainees In Swaziland. Unıversity Of South Africa.
MARTIN, A.
(2005)
. DigEuLit - a European Framework for Digital Literacy: a Progress Report.
Journal of eLiteracy, 2.
MARTIN, A. (2008). Digital literacy and the "digital society. In C. Lankshear & M. Knobel (Eds.), Digital Literacies: Concepts, Policies and Practices (pp. 151-176). New York: NY:Peter Lang.
MASAROĞULLARI, G., ve KOÇAKGÖL, M. (2011). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Nobel Yayıncılık.
MATHEWSON, G. C. (2004). Model of Attitude Influence Upon Reading and Learning to Read. In R. B. Ruddel & N. J. Unrau (Eds.), Theoretical Models and Processes of Reading (Vol. II, pp. 1431-1461). Newark,USA: International Reading Association.
MCKENNA, M. C., CONRADI, K., LAWRENCE, C., JANG, B. G., & MEYER, J. P. (2012).
Reading Attitudes of Middle School Students: Results of a U.S. Survey. Reading Research
Quarterly, 47(3), 283-306.
MCKENNA, M. C., KEAR, D. J., & ELISWORTH, R. A. (1995). Children's attitudes toward reading:A national survey. Reading Research Quarterly, 30(4), 934-956.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/4 Spring 2013
tro**§S

c
310
Muhammet BAŞTUG- Hasan Kağan KESKİN
MCKENNA, M. C., STRATTON, B. D., GRINDLER, M. C., & J.JENKINS, S. (1995). Differential Effects of Whole Language and Traditional Instruction on Reading Attitudes. Journal of Reading Behavior, 27(1), 19-44.
MEB. (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
MOKHTARI, K., REICHARD, C. A., & GARDNER, A. (2009). The Impact of Internet and
Television Use on the Reading Habits and Practices of College Students. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 52(7), 609-619.
MORGAN, C. T. (2006). Psikolojiye Giriş (H. Arıcı, O. Aydın, R. Bayraktar, O. Imamoğlu, S. Karakaş, I. Savaşır, S. Topçu, P. Uçman, S. Hovardaoğlu, D. Şahin, B. Tegin, R. Eski, A. Gülerce, R. Coştur, I. Dinç & G. Uraz, Trans.). Ankara: Meteksan.
ÖZBAY, M., ve UYAR, Y. (2009). Ilköğretim Ikinci Kademe Öğrencileri Için Okumaya Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi:Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(2), 632-651.
ÖZDAMAR, K. (2011a). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi 1 (Vol. 1). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
ÖZDAMAR, K. (2011b). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi 2 (Vol. 2). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
ÖZTÜRK, E., & CAN, I. (2013). Ilköğretim 5.sınıf öğrencilerinin elektronik kitap okumaya ilişkin görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 17(1), 137-153.
PETSCHER, Y. (2010). A meta-analysis of the relationship between student attitudes towards reading and achievement in reading. Journal of Research in Reading, 33(4), 335-355.
ROASOFT.
(2013)
. Sample size calculator. Retrieved 14.04.2013, from
http://www.raosoft.com/samplesize.html
SANI, A. M.,
&
ZAIN, Z. (2011). Relating Adolescents' Second Language Reading Attitudes, Self Efficacy for Reading, and Reading Ability in a Non-Supportive ESL Setting. Reading Matrix: An International Online Journal,, 11(3).
SENEMOĞLU,
N
. (2004). Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Kuramdan Uygulamaya (10 ed.). Ankara: Gazi Kitabevi.
SMITH, J. K., F.SMITH, L., GILMORE, A., & JAMESON, M. (2012). Students' Self-Perception of Reading Ability, Enjoyment of Reading and Reading Achievement. Learning and Individual Differences.
SPSS. (2008). SPSS Statistics for Windows (Version 17). Chicago: SPSS Inc.
ŞIMŞEK, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks Eğitim Danışmanlık Hizmetleri Basım Yayın Dağıtım San. Ltd.Şti.
TABACHNICK, B. G.,
&
FIDELL, L. S.
(2001)
. Using multivariate statistics: Allyn and Bacon.
THOERMER, A., & WILLIAMS, L. (2012). The Impact of Digital Technologies on the Elementary School Classroom. Reading Teacher, 65(7), 441-445.
TUIK. (2012).
Hanehalkı
Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/4 Spring 2013
Ergenlik
Dönemi Okuma Tutumu Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlanması
311
ÜNAL, E. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Eleştirel Okuma Becerileri ile Okuduğunu Anlama ve Okumaya Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. , Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
WEISBERG, M. (2011). Student Attitudes and Behaviors Towards Digital Textbooks. Pub Res Q / Springer, 27, 188-196.
WILSON, J. D., & Casey, L. H. (2007). Understanding The Recreational Reading Patterns Of
Secondary Students. Reading Improvement, 44(1), 40-49.
YÜCEL, G. (2005). Okul Öncesinde Okuma Tutumları Ölçeği'nin Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Turkish

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com