You are here

ISMAIL BELIG'I N GULDESTE-IRIYAZ-I İRFAN ADLI ESERİ HAKKINDA YENİ BİLGİLER

NEW INFORMATIO N ABOUT WORK ENTITLED GÜLDESTE-1 RİYÂZ-I İRFÂN WRITTEN BY İSMAİL BELÎĞ

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Genre of vefeyât that addresses life information of socially prominent persons based on their dates of death appeared in Islamic literature and began to show their examples in classical turkish literature after a certain time. One of such examples is a work entitled Güldeste-i Riyâz-ı İrfân, which had been written by İsmail Belîğ. Some publications have been made by contemporary researchers about this vefeyâtnâme containing biographies of prominent people who were born in Bursa or found their grave there. A copy, which was written by the author and is currently found in the Egyptian National Library, exhibits some characteristics that are not included in these publications related to Güldeste. One of the aforementioned characteristics is that Güldeste takes its final shape as a result of the three-writing phase. In this study, information was first given about definition of genre of vefeyât and its historical development. Then, new information about Güldeste-i Riyâz-ı İrfân is listed as a result of comparison and examination of copies related to stages of draft, first writing and second writing.
Abstract (Original Language): 
Topluma mal olmuş kişilerin yaşam bilgilerine ölüm tarihlerini esas alarak yer veren vefeyât türü, İslâm edebiyatında ortaya çıkmış; belirli bir süreden sonra Klasik Türk edebiyatında örnekler göstermeye başlamıştır. Bu örneklerden biri İsmail Belîğ'in kaleme aldığı Güldeste-i Riyâz-ı İrfân isimli eserdir. Bursa'da doğmuş ya da mezarı orada bulunan meşhur kişilerin biyografilerini ihtiva eden bu vefeyâtnâme hakkında çağdaş araştırmacılar bazı yayımlar yapmışlardır. Yazarının elinden çıkmış, şu an Mısır Milli Kütüphanesi'nde bulunan bir nüsha, Güldeste ile ilgili bu yayımlarda üzerinde durulmayan bazı hususiyetler arz etmektedir. Söz konusu hususiyetlerden biri Güldeste'vim üç yazım aşaması neticesinde son şeklini almış olmasıdır. Bu çalışmada önce vefeyât türünün tanımı ile tarihi gelişimi hakkında malumat verilmiş; sonra müsvedde, 1. telif ve 2. telif aşamalarına ait nüshaların mukayese ve tetkiki sonucunda Güldeste-i Riyâz-ı İrfân ile ilgili elde edilen yeni bilgiler sıralanmıştır.
465
478

REFERENCES

References: 

ABDÜLKADİROĞLU, A. (Bursalı) Beliğ, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara 1988.
ABDÜLKADİROĞLU, A. "Baldırzâde Mehmed Efendi", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara 1992, C. 5, s. 8-9.
ABDÜLKADİROĞLU, A. "Güldeste-i Riyaz-ı İrfan", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara 1996, C. 14, s. 237-238.
ABDÜLKADİROĞLU, A. Güldeste-i Riyaz-ı İrfan ve Vefeyât-ı Dânişverân-ı Nâdiredân (İsmailBeliğ-Bursalı), Anıl Matbaa, Ankara 1998.
ALTIKULAÇ, T. "Zehebî", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara 2013, C. 44, s. 180-188.
Aşık Paşazade, Tevarih-i Al-i Osman, Matba'a-i Amire, İstanbul 1332.
ATLANSOY, K. "Bursa Vefeyatnam el erinden Güldeste-i Riyaz-ı İrfan'da Osman Gazi", Osman Gazi ve Dönemi İçinde Bursa, (Haz. K. Atlansoy-S. Sevim) Bursa 1996, s. 147-158.
ATLANSOY, K. "Güldeste-i Riyaz-ı İrfân Üzerine Bazı Değerlendirmeler", Uluslararası Bursa Tasavvuf Kültürü Sempozyumu 4 Bildirileri, Bursa 2005.
ATLANSOY, K. "Kültür Tarihine Kaynak Olarak Şehir Monografileri ve Güldeste-i Riyaz-ı İrfân'da Balıkesir", /. Balıkesir Kültür Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, Balıkesir 1999.
ATLANSOY, K. Bursa Şairleri- Bursa Vefeyatnamelerindeki Şairlerin Biyografisi, Asa Kitabevi, Bursa 1998.
BAŞARAN, S. ve SÖNMEZ, M. A. Hadis Usûlü ve Tarihi, Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa 2001.
DEMİRCİOGLU, Ayla. "Behcetü't-tevârih", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara 1992, C. 5, s. 349.
DEVELLİOGLU, F. Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitabevi, Ankara 2008.
476
AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ Sayı: 55 Mayıs - Haziran 2016 Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi
ISSN:1694-528X İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgız - Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat - KIRGIZİSTAN http ://www. akademikbakis. org
DONUK, S. Nev'i-zâde Atâyî - Hadâiku'l-hakâik fi Tekmileti'ş-şakâik (İnceleme-Metin), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa 2015.
DÜLGER, E. "Aşık Paşazâde'nin Tevârih-i Al-i Osman Adlı Eserine Göre Türklerde Yer Adı Verme Geleneği", Turkish Studies, 6/3 Summer, 2011, s. 1655.
DURMUŞ, İ. "Zeyil", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara 2013, C. 44, s. 339.
EFENDİOĞLU, M. "Vefeyât", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara 2012, C. 42, s. 603.
EKİNCİ, R. Uşşâkîzâde Hasîb'in Zeyl-i Şakâik'ı (İnceleme-Metin-Dizin), Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Manisa 2014.
EKİNCİ, R. Vefeyât-ı Ayvansarâyî, Tibyan Yayıncılık, İzmir 2012.
EMECEN, F. M. "Osmanlı Kronikleri ve Biyografi", İslam Araştırmaları Dergisi, Sayı 3, 1999, s. 84.
Hoca Sâdeddin Efendi, Tâcü 't-tevârih, Matbaa-i Amire, İstanbul 1280.
İLGUREL, M. "Enîsü'l-müsâmirîn", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara 1995, C. 11, s. 243.
İSEN, M. "Edebiyat Tarihi Açısından Künhü'l-ahbar'ın Önemi", TDEAD, II (1983), s. 49.
İsmail Beliğ, Güldeste-i Riyaz-ı İrfan ve Vefeyât-ı Dânişverân-ı Nâdiredân, Mısır Milli Kütüphanesi, No. 55726.
İsmail Beliğ, Güldeste-i Riyaz-ı İrfan ve Vefeyât-ı Dânişverân-ı Nâdiredân, Süleymaniye Yazma Eser Ktp, Lala İsmail Bölümü, No. 366.
İsmail Beliğ, Müsvedde-i Güldeste-i Riyaz, Topkapı Sarayı Müzesi Yazmaları, No. H. 1282.
KANAR, M. Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Say Yayınları, İstanbul 2009.
KAPLAN, M. "Güldeste-i Riyâz-ı İrfân'da Vefatlara Düşülen Notlar", Turkish Studies, Volume 7/1, Winter 2012.
Kâtib Çelebi, Süllemü'l-vusûl ilâ Tabakâti'l-fuhûl, (edit.) Ekmeleddin İhsanoğlu, İslam Konferansı Teşkilatı İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi Yay., İstanbul 2010.
KUT, G. "Heşt Bihişt", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara 1998, C. 17, s. 273-274.
KÜÇÜKDAG, Y. "Karamanı Mehmed Paşa", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara 2001, C. 24, s. 451.
LEVEND, A. S., Türk Edebiyatı Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2008.
Mehmed Cemâleddin, Osmanlı Tarih ve Müverrihleri -Ayine-i Zurefâ-, (hzl.) Mehmet Arslan, Kitabevi Yay., İstanbul 2003.
MUTÇALI, S. el-Mu'cemü'l-arabiyyü'l-hadîs, Dağarcık Yayınları, İstanbul 1995.
ÖZCAN, A. "Neşri", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara 2007, C. 33, s. 21.
477
Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi
ISSN:1694-528X İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgız - Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat - KIRGIZİSTAN http ://www. akademikbakis. org
AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ Sayı: 55 Mayıs - Haziran 2016
ÖZCAN, A. "Osmanlı Tarihçiliğine ve Tarih Kaynaklarına Genel Bir Bakış", FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 1 (2013), Bahar, s. 272.
SCHMİDT, J. "Künhü'l-ahbâr", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara 2002, C. 26, s. 555.
TEK, A. "Osmanlı Tasavvuf Tarihi Kaynağı Olarak Bursa Vefeyatnamelerinden Rical-i
Zeyniyye", Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 13, Sayı 2, 2004, s. 216-217.
TURAN, Ş. "Kemalpaşazâde", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara 2002, C. 25, s. 239.
UĞUR, A. "Kemal Paşa-zade'nin VIII. Defteri", Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 28, 1987, s. 271.
YAVUZ, K. ve SARAÇ, M. A. Y., Aşık Paşazada-Osmanoğullarının Tarihi, K Kitaplığı Yayınları, İstanbul 2003.
YAVUZ, Y. Ş. ve AVCI, C. "İBNÜ'L-CEVZÎ, Ebü'l-Ferec", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara 1999, C. 20, s. 543-549.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com