You are here

Doğu Anadolu Bölgesi’nin doğal turizm potansiyelinin belirlenmesi ve planlamaya yönelik öneriler

The determination of natural tourism potential of Eastern Anatolia Region and propositions for the planning of concerning potential

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Today, tourism is regarded as one of the most important factors that facilitate global approach and development. Among the alternatives of the tourism industry nicknamed as the chimneyless industry in the 21st century, especially cultural and natural tourism have gained momentum in recent years. Although the number of tourists of cultural and natural tourism is low in comparison to the coasts (sea) tourism, the income they gained is well above the income of coast tourism. This situation has given way to the investments related to cultural and natural tourism in Turkey as it has in the world. The Eastern Anatolia Region with its vast lands, the highest and the most colorful natural geography in Turkey houses a rich natural tourism potential in terms of morphological climatic and floristic conditions. Changing climatic conditions throughout the altitude zones of the region and winter sports that arise in reflection to this situation improve the potential natural tourism in the region. The water volume of rich river network that appears in accordance with climate, heights and tectonic structure shows significant increases in rainy seasons (spring). In this season, the rivers whose volume of water rises form an important tourism potential for water sports. The purpose of this study is to reveal the tourism potential originating from natural geography of the Eastern Anatolia Region and to develop strategies for the alternatives of the natural tourism with SWOT analyses in the region as a sustainable economic source.
Abstract (Original Language): 
Turizm; günümüzde küresel yakınlaşmayı ve kalkınmayı kolaylaştıran en önemli faaliyetlerden biri olarak kabul edilmektedir. 21. yüzyılın bacasız sanayisi olarak adlandırılan turizm sektörünün yöneldiği alternatifler arasında özellikle kültür ve doğa turizmi son yıllarda popüler olmuştur. Kıyı (deniz) turizmine göre turist sayısı az olmasına rağmen, kültür ve doğa turizm gelirleri daha yüksek değerler göstermektedir. Bu durum tüm dünyada olduğu gibi Türkiye‟de de kültür ve doğa turizmiyle ilgili yatırımların artmasına neden olmaktadır. Kapladığı alan itibariyle Türkiye‟nin en geniş, en yüksek ve çeşitli doğal coğrafya özelliklerine sahip olan Doğu Anadolu Bölgesi; jeomorfolojik, klimatik, hidrografik ve floristik koşullar bakımından zengin bir doğa turizm potansiyeline sahiptir. Bölgenin yükselti kuşakları boyunca değişen klimatik koşullar ve bunun yansıması olarak ortaya çıkan kış sporları bölgenin doğa turizm potansiyelini artırmaktadır. İklim, yükselti ve tektonik yapıya bağlı olarak gelişen zengin akarsu ağının debisi özellikle yağışlı dönemlerde (ilkbahar) önemli artışlar göstermektedir. Bu dönemde debileri artan akarsular, su sporları için önemli bir turizm potansiyelini teşkil etmektedirler. Bu çalışmanın amacı, Doğu Anadolu Bölgesi‟nin doğal coğrafya kaynaklı turizm potansiyelini ortaya koymak ve sürdürülebilir bir ekonomik kaynak olarak bölgenin doğa turizm alternatiflerini SWOT analizi ile planlamaya yönelik kararlar geliştirmektir.
1407-1438

REFERENCES

References: 

Akova, İ.(1995). “Akarsu Turizmi”. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 30: 393- 408.
Akova, İ. (1997). “Türkiye‟de Turizmin Önemi ve Ekonomideki Yeri”. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 32: 263- 280.
Akova, İ.(1998). “Türkiye‟de Turizm Sektörünün Olanakları ve Ekonomik Fonksiyonları”. İstanbul üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, Sayı 8: 59- 92.
Akova, İ.(2000). “Alternatif Turizm Olanaklarımız”. İstanbul üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, Sayı 8: 71- 84.
Alaeddinoğlu, F. (2007). “Van Halkının Turisti ve Turizmi Algılama Şekli”. Coğrafi Bilimler Dergisi, Sayı 5: 1- 16.
Altıok, A.; Behçet, L. (2005). “The Flora of Bitlis River Valley”. Turkish Journal of Botany, Sayı 29: 355- 387.
Arınç, K. (1997). Korunup Değerlendirilmesi Gereken Bir Doğa Harikası: Nemrut Yanardağı (Bitlis). Bitlis Valiliği Yayınları, No: 3, Bitlis.
Aslan, Z.(1993). “Türkiye‟de Turizmin Arz ve Talebi”. Türkiye Kalkınma Bankası Turizm Yılığı 1993, Ankara: 39- 50.
Atalay, İ.; Mortan, K.(2003). Türkiye Bölgeler Coğrafyası (İkinci baskı). İnkılâp Kitabevi, İstanbul.
Avcı, M.(2005). “Çeşitlilik ve Endemizm Açısından Türkiye‟nin Bitki Örtüsü”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi (Electronic), Sayı 13: 27- 55.
Avcıkurt, C. (2003). Turizm Sosyolojisi; Turist-Yerel Halk Etkileşimi, Detay Yay., 71, Ankara.
Bahar, O.(2007). “Bölgesel Kalkınmada Turizm Sektörünün Ekonomik Açıdan Yeri ve Önemi”. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı19.
Başak, E. (2004). “Eko-Turizm; Tüketmeden Keşfetmek”. http: //www. bugday.org/ article. php? ID= 43 (son erişim: 16. 11. 2007).
Danca, A. C. (1998). “SWOT Analysis”. http://www.bus.ucf.edu/sgarcia/MAR3641 (son erişim tarihi 03.05.2010).
Dinçer, Ö.(2004). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. Beta basım A.Ş. 7.baskı. İstanbul.
Doğanay, H. (1990). Türkiye Turizm Coğrafyası. Erzurum: 128- 135.
Özgen, N. (2010). Doğu Anadolu Bölgesi‟nin doğal turizm potansiyelinin belirlenmesi ve planlamaya yönelik
öneriler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda].7:1 Erişim: http://www.insanbilimleri.com
1413
Doğanay, H.(1992). “Kurşunlu Termal Turistik Bölgesi”. Turizm Yıllığı, Ankara: 78.
Doğanay, H.(1997). Coğrafya’ya Giriş. Öz Eğitim Yayınları, No: 17, Konya: 410.
Doğanay, H.; Soylu, H.(1999). “Deli Çermik Kaplıcasının Turizm Açısından Önemi”. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı,34: 1- 19.
Doğaner, S.(1991). “Dağ Turizmine Coğrafi Bir Yaklaşım (Uludağ‟da Turizm)”. Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sayı 3:137- 158.
Doğaner, S.(1995). “Peribacalarının Turizm Bakımından Önemi”. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 30: 25- 40.
Doğaner, S.(1996). “Anadolu‟nun Coğrafi Mirası Pamukkale”. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 31: 7- 38.
Doğaner, S.(1997). “Türkiye‟nin Dağlık Alanlarında Kış Turizmini Etkileyen Coğrafi Etmenler”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, Sayı 5: 19-44.
Doğaner, S.(1998). “Türkiye‟de Ulaşım Sistemleri Turizm ve Çevre İlişkileri”. Coğrafya Dergisi, Sayı 6: 1- 26.
Emekli, G.(2003). “Bergama ve Selçuk‟un İzmir‟in Kültürel Turizmindeki Yeri”. Ege Coğrafya Dergisi, Cilt: 12, Sayı1: 39- 50.
Erden, H.(2003). “Türkiye’de Yeniden Yapılanma Sürecinde Kamuya Ait Sağlık Kuruluşlarının Stratejik Politika Alternatifleri”. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
Ertan, A.: Kılıç, A.; Kasparek, M.(1989). Türkiye’nin Önemli Kuş Alanları, İstanbul: 122.
Gönençgil, B.(1998). “Türkiye‟de Turizmin Gelişme Süreci İçinde Çevresel Etkiler”. Türk Coğrafya Dergisi, Say, 33: 529- 536.
Gray, P. A.; Duwors, E.; Villeneuve, M.; Boyd S.; Legg, D. (2003). “The Socioeconomic Significance of Nature-Based Recreation in Canada”. Environmental Monitoring and Assessment, 86: 129–147.
Gunn, C, A.(1988). Tourism Planning (Second Edition). Taylor &Francis, New York.
Güner, İ.; Sever, R.(2000). “Az Bilinen Bir İçme: Malatya- Aşağı İspendere İçmeleri”. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 35: 105- 122.
Gürbüz, O.(1995). “Turizm Coğrafyası Açısından Nemrut Kalderası”. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 30: 255- 266.
Gürbüz, O.(1997). “Van Gölü Çevresinin Turizm Coğrafyası”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, Sayı 5: 103-137.
Gürbüz, O.(1998). “Van Gölü Çevresinde Kır Yerleşmesi”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, Sayı 6: 93- 136.
Gürlek, T. B.(2002). SWOT Analizi. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, Tüsside, Gebze.
Havyalı, A. (2009). Turizm Sektörü. http://webcache. googleusercontent. com/search?q=cache (son erişim tarihi: 12. 05. 2010).
Hunter, C.(2002). “Sustainable Tourism and the Touristic Ecological Footprint”. Environment, Development and Sustainability, 4: 7– 20: 8.
İzbırak, R. (1996). Türkiye II. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
Jim, C. Y. (2000). “Environmental Changes Associated with Mass Urban Tourism and Nature Tourism Development in Hong Kong”. The Environmentalist, 20, 233- 247, Kluwer Academic Publishers. Manufactured in The Netherlands.
Karaoğlu, Ö.; Özdemir, Y.; Toluoğlu, Ü.; Karabıyıkoğlu, M.; Köse, O.; Froger, J. L.(2005). “Stratigraphy of the Volcanic Products around Nemrut Caldera: Implications for Reconstruction of the Caldera Formation”. Turkish Journal of Earth Sciences, 14:123- 143.
Özgen, N. (2010). Doğu Anadolu Bölgesi‟nin doğal turizm potansiyelinin belirlenmesi ve planlamaya yönelik
öneriler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda].7:1 Erişim: http://www.insanbilimleri.com
1414
Karakaya, İ. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Editör: A.Tanrıöğen). Anı Yayıncılık, Ankara.
Koyuncu, M. (2005). Artos Dağı. Türkiye’nin 122 Önemli Bitki Alanı. (Editörler: N. Özhatay, A. Byfield, S. Atay), WWF Türkiye Doğal Koruma Vakfı yay., İstanbul:345. Köroğlu A.; Köroğlu, Ö. (2006). “Kırsal Turizmin Yöre kalkınmasındaki Rolü: Buldan Yöresi Kırsal Turizm Potansiyeli”. http://www.buldansempozyumu.com (son erişim tarihi: 12. 02. 2008).
Köse, A.(1997). “Kazdağı‟nda Doğal Çevre Özelliklerine Dayanan Günübirlik Rekreasyon Alanlarına Üç Örnek: Ayazma, Pınarbaşı ve Sütüven”. Türk Coğrafya Dergisi, sayı, 32: 237- 262.
Li, W.; Ge, X; Liu, C. (2005). “Hiking Trails and Tourism Impact Assessment in Protected Area: Jiuzhaigou Biosphere Reserve, China”. Environmental Monitoring and Assessment, 108: 279–293.
National Ski Areas Association (NSAA) .(2006). http:www.nsaa.org/nsaa/2005/04–05-sa-numberhistory. pdf. January 2006.
Özçağlar, A.; Özgür, E.M.; Somuncu, M.; Bayar, R.; Yılmaz, M.;Yüceşahin, M.M.; Yavan, N.; Akpınar, N.; Karadeniz, N.(2006). “Çamlıhemşin İlçesinde Doğal ve Beşeri Kaynak Tespitine Bağlı Olarak Geliştirilen Arazi Kullanım Kararları”. Coğrafi Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 1:1- 27.
Özdemir, M.; Taşkıran, P.(2006). “Turkish Studies International Periodical for the Languages”. Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 1/1, summer.
Özgen, N. (2003). Kuruluş Yeri Bakımından Siirt Şehri ve Yakın Çevresinin Doğal Ortam özellikleri, Siirt Valiliği Yay., No. 3.
Özgen, N.(2004). “Potential and Problems of the Botan and Kezer Streams in the Siirt Subregion, SE Anatolia, Turkey”. İçinde, Proceeding of the Third Turkish- Romanian Geographical Academic Seminar. September, 15- 24, Balıkesir.
Özgen, N.(2008). “Blessed Mountain of Religions: Tourism Potential of Ağrı Mountain and Development of Decisions Related to Tourism Planning”. İçinde, Międzynarodową Konferencję Naukową “Turystyka Relıgıjna W Obszarach Górskıch” 7-10 października 2008, Bukowina Tatrzańska, Poland.
Özgüç, N. (1998). Turizm Coğrafyası- Özellikler Bölgeler. Çantay Kitabevi, İstanbul.
Öztunalı Kayır, G. (1998). “Batı Akdeniz Kıyıları Taşıma Kapasitesi ve Ekoturizm”. İçinde, Türkiye Kıyıları, Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları, II. Ulusal Konferans Bildiri Kitabı: 317.
Scharpf, H.(1998). “21.Yüzyılda Sürdürülebilir Turizm Politikaları”. İçinde, I. Uluslararası Turizm Sempozyumu. Berlin Teknik Üniversitesi, 1998.
Scott, D. ; Boyle, M. (2007). “Climate Change Adaptation in the Ski Industry”. Mitig adapt strat glob change, 12: 1411–1431.
Selimoğlu, Ö.(2004). “Dünyada ve Türkiye‟de Eko turizm yaklaşımları”. (http://www.scribd. com/doc/6866956/ İstanbul Ticaret Odası, Etüd ve Araştırma Şubesi- 2004).
Sarı, C.(2008). “Antalya‟nın Alternatif Turizm Kaynakları, Planlama Yaklaşımları ve öneriler”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 16: 12- 45.
Sever, R.(2008). “Polat Mağarası ve Turizm Potansiyeli”. Doğu Coğrafya Dergisi, No: 19.
Somuncu, M.(1994). “Rize- Ayder Yaylasında Turizm”. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı 3: 255- 274.
Özgen, N. (2010). Doğu Anadolu Bölgesi‟nin doğal turizm potansiyelinin belirlenmesi ve planlamaya yönelik
öneriler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda].7:1 Erişim: http://www.insanbilimleri.com
1415
Somuncu, M. (1997). “Doğu Karadeniz Bölümünde Yayla- Dağ Turizminin Bugünkü Yapısı Sorunları”. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı 6: 273- 316.
Soykan, F.(2000). “Turizm Coğrafyası ve Turizm Planlaması”. Ege Coğrafya Dergisi, Sayı 11: 39- 56.
Soykan, F. (2003). “Kırsal Turizm ve Türkiye Turizmi için Önemi”. Ege Coğrafya Dergisi, Cilt 12, Sayı1: 01- 11.
Soykan, F.(2006). “Avrupa‟da Kırsal Turizme Bakış Açısı ve Kazanılan Deneyim”. İçinde, II. Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi (20- 22 Nisan 2006), Bildiriler Kitabı, Balıkesir: 73.
Subaşı, B.(2004). Yayla Turizmi Sektör Profili. İstanbul Ticaret Odası Etüt ve Araştırma Şubesi (http://www.muthiseleman com /data/ page/3/erişim tarihi: 11.01. 2009).
Tatlı, A.(1982). “Nemrut Dağı‟nın Bitki Sosyolojisi ve Bitki Ekolojisi Yönünden İncelenmesi”. Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi Dergisi, 1 (1): 537- 549.
Tuncel, M.; Doğaner, S. (1980). “Kütahya‟da Kaplıca Turizmi”. Ege Üniversitesi. Edebiyat Fakültesi, Ege Coğrafya Dergisi, Sayı: 6: 47- 60.
Tunçel, H.(1996). “Develi İlçesinin Turizm coğrafyası”. Fırat üniversitesi. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 1: 341- 360.
Türkiye İç Turizm Pazarı: Göstergeler. Tursab Ar-Ge Departmanı; 2002, 2006 ve 2007. http://www.tursab.org.tr/content/turkish/istatistikler/gostergeler. (erişim: 23.05.2010)
Türkiye Turizm Stratejisi (2023). (2007). Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Ankara.
Türkiye Kalkınma Bankası. (2008). Dünyada ve Türkiye’de Turizm. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü. Ankara. (http://www.tkb.com.tr/userfiles/ (son erişim tarihi:22.10. 2009).
UNWTO.(2009). World Tourism Barometer, Volume; 7, No: 1, January, 2009 (son erişim tarihi: 20.10.2009).
Ülker, İ.(1988). “Sağlık Turizmi ve Kaplıca Sularımızın Değerlendirilmesi”. Turizm Yıllığı 1986, Ankara: 205.
Ünal, Ç.(1997). “İznik İlçesinin Turizm Potansiyeli”. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 32:197-220
Yazıcı, H.; Cin, M.(1997). “Uzungöl Turizm Merkezinde Coğrafi Gözlemler”. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 32: 57- 78.
Yazıcı, H.;Doğanay, S.(2000). “Alternatif Turizm Merkezlerine Tipik Bir Örnek: Zigana Yayla Tatil Köyü”. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 35: 69- 84.
Yücel, C.(2002). Turizmde Yükselen Değer: Ekoturizm, Tursab Ar-Ge Departmanı.
Yüksel, F. (2004). “Turizmde Planlama ve Uygulama: Başarısızlık Nedenleri ve Öneriler” İçinde, Turizm: İlkeler ve Yönetim (Ed: Atilla Yüksel, Murat Hançer), Turhan Kitabevi. Ankara.
Yürik, E. Ö.(2005). Turizmin Geleceği: Ekoturizm, http://cmyo.ankara.edu.tr (son erişim tarihi:08.10.2009)

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com