You are here

Home » Content

İşlevsel değişim sürecinde Çakırgöl çevresinde yaylalar ve yaylacılık

Yayla and yayla activities in the surrounding of Çakırgöl in the course of functional change

Journal Name:

  • Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi

Publication Year:

  • 2010

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Yayla is a temporary settlement in high altitudes throughout Turkey. Appropriateness of natural conditions has facilitated development of yayla activities in coastal mountains of the Eastern Blacksea region. The research area of this study, surrounding of Çakırgöl which is located on Kalkanlı Mountains has been used as an area for yayla activities based on animal breeding for a long time. However, the process of change and transformation in recent years has also affected the conventional yayla activities. Accordingly, it has been observed that touristic functions have begun to develop. This mountainous area, at the altitude of 2200-3000 meters, has the potential opportunities for both summer and winter tourism. On the other hand, in the areas used in summer, recreational activities such as picnic, camping, and jogging are daily carried out. Moreover, some attempts are being made to develop winter tourism in the area. However, a plan which would cover local population, local economy, and natural/cultural environmental features should be prepared. Because the aim should be to integrate local economy with tourism activities. Otherwise, transforming power of tourism would adversely affect the rural activities in the region and natural/cultural environmental deformations would be unavoidable. In the current study, the Yaylas near Çakırgöl and yayla activities in the course of functional changes were dealt with. The purpose of the study is to explore the characteristics of the yayla activities with its causes and effects. In order to reach this purpose, excursion and observation method was used. The major findings of the study are that the traditional yayla activities have been rapidly losing importance, stock breeding-oriented economy has been put aside, and recreative yayla activities have been developing. In addition, the negative outcomes of the increasing pressure of tourism were observed in the area.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Yayla, Türkiye’nin yüksek alanlarındaki geçici bir yerleşmedir. Doğal ortam koşullarının elverişli olması, Doğu Karadeniz kıyı dağlarında yaylacılık faaliyetinin gelişmesine zemin hazırlamıştır. Çalışmaya konu olan, Kalkanlı Dağları üzerindeki, Çakırgöl çevresi de uzun zamandan beri hayvancılık ekonomisine dayalı yaylacılık sahası olarak kullanılmaktadır. Ancak son yıllarda yaşanan değişim/dönüşüm süreci, geleneksel yaylacılığı da etkilemiştir. Buna bağlı olarak turistik işlevlerin gelişmeye başladığı gözlemlenmektedir. Yaklaşık 2200-3000 m yükselti kuşağında bulunan dağlık alan, hem yaz ve hem de kış turizmi potansiyel olanaklarına sahiptir. Buna karşın yaz mevsiminde kullanılan sahada piknik, kampçılık ve yürüyüş gibi rekreasyonel etkinlikler günübirlik olarak sürdürülmektedir. Ayrıca yörenin bir kış turizmi merkezi yapılması için de çalışmalar devam etmektedir. Ancak yerel nüfus, yerel ekonomi ve doğal/kültürel ortam özelliklerini kapsayacak bir planlama titizlikle yapılmalıdır. Çünkü amaç yerel ekonomiyi turizm aktivitesiyle bütünleştirmek olmalıdır. Aksi takdirde turizmin sahip olduğu dönüştürme gücü, yöredeki kırsal faaliyetleri olumsuz yönde etkileyecek ve doğal/kültürel ortam bozulmaları kaçınılmaz olacaktır. Eldeki araştırmada işlevsel değişim sürecinde Çakırgöl çevresinde yaylalar ve yaylacılık konusu ele alınmıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, sahadaki geleneksel yaylacılığın karakteristik özellikleri ile yaylacılıkta yaşanan işlevsel dönüşümü nedenleri ve sonuçlarıyla ortaya koymaktır. Söz konusu amaca ulaşabilmek için gezi-gözlem metodu kullanılmıştır. Araştırmada ulaşılan temel bulgular ise geleneksel yaylacılığın hızla önemini kaybettiği, hayvancılık ekonomisinden uzaklaşıldığı ve bunun yerine rekreatif yaylacılığın gelişmekte olduğudur. Ayrıca sahada yoğunlaşan turizm baskısının, gerek doğal ve gerekse kültürel ortam üzerindeki olumsuz etkileri de açık bir şekilde gözlemlenmiştir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastrmx_161047_7_pp_611-639.pdf
  • 2
611-639
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Alagöz, C.A. (1941). ‘‘Yayla Tabiri Hakkında Rapor’’, Birinci Coğrafya Kongresi, Raporlar-
Müzakereler-Kararlar (6-21 Haziran 1941), Ankara, 150-157.
Barth, F. (1961). Nomads of South Persia (The Basseri Tribe of the Khamseh Confederacy),
Little, Brown and Company, Boston.
Beret, B. (1955). ‘‘Çakırgöl Dağında Glasyal İzler’’, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 15-16,
İstanbul, 115-125.
Doğanay, H. (1997). Türkiye Beşeri Coğrafyası, Milli Eğitim Bakanlığı Yay. No: 2982, Bilim
ve Kültür Eserleri Dizisi: 877, Eğitim Dizisi Yay. No: 10, İstanbul.
Doğanay, H. (2002). Coğrafya Öğretim Yöntemleri, Aktif Yayınevi, 5. Baskı, Erzurum.
Doğanay, S. (2010). İşlevsel değişim sürecinde Çakırgöl çevresinde yaylalar ve yaylacılık. Uluslararası İnsan
Bilimleri Dergisi [Bağlantıda]. 7:2. Erişim: http://www.insanbilimleri.com
638
Doğanay, S. (2009). ‘‘Koruma-Kullanma Dengesi Açısından Cami Boğazı Yaylası ve
Çakırgöl Çevresinin Turistik Potansiyeline Coğrafî Bir Yaklaşım’’, Doğu Coğrafya
Dergisi, Sayı: 22, Erzurum, 165-186.
Doğaner, S. (1997). ‘‘Türkiye’nin Dağlık Alanlarında Kış Turizmini Etkileyen Coğrafi
Etmenler’’, İstanbul Üniv. Edebiyat Fak. Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, Sayı: 5,
İstanbul, 19-44.
Emiroğlu, M. (1977). Bolu’da Yaylalar ve Yaylacılık, Ankara Üniv. D.T.C.F. Yay. No: 72,
Ankara.
Gönençgil, B. (2003). ‘‘Kullanım Açısından Dağlık Alanların Sorunları ve Çözüm
Önerileri’’, Coğrafi Çevre Koruma ve Turizm Sempozyumu (16-18 Nisan 2003), İzmir,
55-63.
Grötsbach, E. (1984). ‘‘Spatial Structure and Development Prospects of Tourism in the Black
Sea Region of Turkey’’, Ege Coğrafya Dergisi, Sayı: 2, İzmir, 198-209.
Halaçoğlu, Y. (1988). XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun İskân Siyaseti ve
Aşiretlerin Yerleştirilmesi, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih
Kurumu Yayınları, Ankara.
Karasar, N. (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yay., II. Baskı, Ankara.
Lindner, R.P. (2000). Ortaçağ Anadolu’sunda Göçebeler ve Osmanlılar (Çeviren: Müfit
Günay), İmge Kitabevi, Ankara.
M.T.A. 1/100 000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası Trabzon E 29 paftası.
Orhonlu, C. (1987). Osmanlı İmparatorluğu’nda Aşiretlerin İskânı, Eren Yayınları, İstanbul.
Özçağlar, A. (1997). Türkiye’de Belediye Örgütlü Yerleşmeler (Kasabalar-Şehirler), Ekol
Yayınevi, Ankara.
Özçağlar, A. (2001). Coğrafya’ya Giriş, Hilmi Usta Matbaacılık, Ankara.
Özgür, E.M. (2000). Türkiye Coğrafyası, Hilmi Usta Matbaacılık, Ankara.
Roth, E.A.-Fratkin, E. (2005). As Pastoralists Settle (Social, Health, and Economic
Consequences of Pastoral Sedentarization in Marsabit District, Kenya), Edited by
Eliot Fratkin and Eric Abella Roth, Plenum Publishers, New York.
Somuncu, M. (2003). ‘‘Türkiye’nin Koruma Altındaki Dağlık Alanlarda Turizm/Rekreasyon
ve Çevre Etkileşimi: Aladağlar ve Kaçkar Dağları Milli Parkı Örnekleri’’, Coğrafi
Çevre Koruma ve Turizm Sempozyumu (16-18 Nisan 2003), İzmir, 65-72.
Tanoğlu, A. (1996). Nüfus ve Yerleşme, İstanbul Üniv. Yay. No: 1183, Edebiyat Fak.
Coğrafya Enst. Yay. No: 45, İstanbul.
Doğanay, S. (2010). İşlevsel değişim sürecinde Çakırgöl çevresinde yaylalar ve yaylacılık. Uluslararası İnsan
Bilimleri Dergisi [Bağlantıda]. 7:2. Erişim: http://www.insanbilimleri.com
639
Tunçdilek, N. (1964). ‘‘Türkiye’de Yaylalar ve Yaylacılık’’, İstanbul Üniv. Coğrafya Enst.
Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 14, İstanbul, 15-28.
Tunçdilek, N. (1967). Türkiye İskân Coğrafyası-Kır İskânı (Köy-Altı İskân Şekilleri), İstanbul
Üniv. Edebiyat Fak. Yay. No: 1283, Coğrafya Enst. Yay. No: 49, İstanbul.
Tunçdilek, N. (1978). Türkiye’nin Kır Potansiyeli ve Sorunları, İstanbul Üniv. Yay. No:
2364, Coğrafya Enst. Yay. No: 96, İstanbul.
Tunçdilek, N. (1985). Türkiye’de Relief Şekilleri ve Arazi Kullanımı, İstanbul Üniv. Deniz
Bilimleri ve Coğrafya Enst. Yay., İstanbul.
Tunçdilek, N. (1987). Geoekoloji’nin İlkeleri-Doğal Bölgeler, İstanbul Üniv. Yay. No: 3417,
Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enst. Yay. No: 5, İstanbul.
Tümertekin, E. & Özgüç, N. (1998). Beşeri Coğrafya (İnsan-Kültür-Mekân), Çantay Kitabevi
Yay., İstanbul.
Zaman, M. (2007). Doğu Karadeniz Kıyı Dağları’nda Yaylalar ve Yaylacılık, Atatürk Üniv.
Yay. No: 960, Fen-Edebiyat Fak. Yay. No: 105, Araştırma Serisi No: 75, Erzurum.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com