Journal Name:
- İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi
Author Name | University of Author | Faculty of Author |
---|---|---|
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Özel emeklilik plânları, özel sektörde faaliyet gösteren bir işletmenin
kendi işgörenlerine gönüllü olarak ve onların gelecekteki ekonomik
güvenini sağlamak amacıyla, onların belirli bir ihtiyarlık yaşına
ulaşmaları veya çalışamama durumuna gelerek işletmeden ayrılmaları
halide, kendilerine veya geride kalan ailesine, toptan veya
emeklilik aylığı1 şeklinde ilâve bir tutarı ödemek için aldığı tedbirlerin
yürütüldüğü organizasyonlardır.
Bugün Batı dünyasında yaygın olan görüşe göre özel emeklilik
plânlarının2 önemi, bunların sosyal sigortaları tamamlamasmdadır.
Özel emeklilik plânları, sosyal sigortaların yeterli ölçüde gelişmediği
sahalarda bütün tedbirleriyle mevcut olmaktadır. Bu özelliği ile özel
emeklilik plânları, yaşlılık probleminde sosyal sigortallar ve ferdi sigorta
mukaveleleri yanında ilâve bir tedbir olarak karakterize edilebilir.
özel emeklilik plânları şeklinde bir müessese Türkiye'de Sosyal
Sigorta Kanununun 128. maddesi ile kabul edilen özel emeklilik sandıkları
dolayısiyle uygulanmaya başlanmıştır.
Özel emeklilik sandıkları, tüzel kişiliğe sahip bir kuruluş olarak
faaliyet gösterebilmek için vakıf, dernek ve kooperatif şeklinde kurulabilirler.
Ayrıca bir işletme, işgörenleri için bir emeklilik sandığı kurulması
veya yaşaması için yedek akçe ayırmış ise, bilânçosundaki bu
yedek akçelerin ortaklık mal varlığından ayrılarak halen varolan veya kurulacak bir vakfa veya bir diğer tüzel kişiye (dernek, kooperatif
gibi) devretmelidirler.
Vakıf olarak kurulan emeklilik sandıkları, Ticaret Kanununun
468. maddesi ve Medenî Kanunun 903 sayılı kanunla değiştirilen hükümlerine
tabidirler. 903 sayılı kanunun 77/A ve devamı maddelerin
i n istihdam edilenler ve işçilere yardım vakıfları olarak nitelendirdiği
ve bir resmî senetle kurulacağını öngördüğü vakıflar, bizim emeklilik
dediğimiz amaç ile kurulur ve çalışırlar. Teşkilât, faaliyet ve mali durumları
kesin olarak 903 sayılı kanun hükümleriyle belirlenmiştir.
Kanunda istihdam vakfı olarak tanımlanan emeklilik sandıkları,
tâbi oldukları kanunlar bakımından i k i t ü r l ü d ü r :
----- a) • 506 sayılı sigortalar kanununun geçici, 20. maddesine uygun
olarak kurulan ve sosyal sigortaya bağlı olmayan emeklilik
sandıklarıdır. Halen Türkiye'de banka ye sigorta şirketleri bu
uygulamaya rağbet göstermektedirler.
bî Sosyal Sigortalar Kanununa tâbi olup da bundan başka, işgörenlerine
ilâve emeklilik menfaatları sağlamak için özel sektör-
işletmelerinin kurdukları emeklilik sandıklarıdır,
FULL TEXT (PDF):
- 2
307-313