Buradasınız

Anasayfa » Content

OSMANLI DEVLETĐ’NDE BĐR SARAY HAPĐSHANESĐ: 18.-19. YÜZYILLARDA BOSTANCIBASI MAHBESĐ

A PALACE PRISON IN THE OTTOMAN STATE: THE MAHBES OF BOSTANJIBASHI IN 18th - 19th CENTURY

Journal Name:

  • Türkiyat Mecmuası

Publication Year:

  • 2012

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author Name
Abstract (2. Language): 
The bostanjibashi mahbes was in the Hasbahçe (the khass bagcha: the private garden of the Sultan’s palace) which belongs to the Yenisaray. The mahbes located in the place within the palace ramparts which are between the Yalı Köskü Kapısı (the door of Yali Kiosk) and the Demirkapı which was at the same time a loot of the bostancı ocağı's (bostanji ojaq) buildings, passes in the sources with different names. The mahbes which consists of a part of fırın (oven) was located in the near of the hammams (Turkish barth) and the rooms of bölükbasıs (bulukbashi: an inspector or sergeant of police). Both the torture which was carried out there for disclosured guilty people and the image aroused by the name of bostanjibashi who was a officer to execute were enough to make the mahbes a terrible place for the suspects. This place was a prison for the guilty people from the lower stratum to the higher stratum almost from all sections including the Grand viziers who were the second person of state.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Bostancıbası mahbesi, Yenisaray’a ait Hasbahçedeydi. Saray surlarının dâhilinde ve aynı zamanda bostancı ocağına ait birçok binanın yer aldığı Yalı Köskü kapısı ile Demirkapı arasındaki mıntıkada bulunan mahbes, kaynaklarda değisik adlarla geçmektedir. Bostancı ocağına ait fırının bir kısmından olusan mahbes, burada bulunan hamamlarla bölükbasıların odalarının yakınında bulunmaktaydı. Gerek suçluların ortaya çıkarılması için burada uygulanan iskence, gerekse bir idam infaz memuru olan bostancıbası adının uyandırdığı imaj, mahbesi zanlılar için korkunç bir yer yapmaya yetiyordu. Burası, devletin ikinci adamı olan sadrazamlar dâhil, en alt tabakadan en üst tabakaya kadar suç isleyen hemen hemen her kesimden insanın mahpusluk yasadığı bir hapishaneydi.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-osmanli-devletdnde-bdr-saray-hapdshanesd-18-19-yuzyillarda-bostancibasi-mahbesd.pdf
  • 1
239
275
  • Turkish

REFERENCES

References: 

1. Arsiv Belgeleri
Basbakanlık Osmanlı Arsivi (BOA)
Cevdet Askeriye (C.AS): nr. 435/18082, 461/19228.
Cevdet Dahiliye (C.DH): nr. 152/7553.
Cevdet Darbhane (C.DRB), nr. 22/1071.
Cevdet Maliye (C.ML): nr. 80/3676, 176/7475, 320/13178, 360/14769.
Cevdet Zabtiye (C.ZB): nr. 25/1235.
Hatt-ı Hümayun (HAT): nr, 266/15448, 503/24735, 510/25034 D, 102/4036,
103/4065, 1114/44793 B, 1124/44948, 1125/44981 B, 1125/44987, 1126/45023
B, 1127/45026, 1134/45194, 1135/45229 C, 1135/45229, 1136/45243,
1217/47676, 1274/49421, 1294/50264 B, 13/480, 13/483, 1313/51107,
1325/51695, 1383/54685, 1386/55045, 1390/55381, 1391/55485, 1404/56754,
1405/56876, 1433/58798, 15/593, 15/632, 180/8139, 182/8317, 183/8434,
183/8436, 186/8713, 211/11398, 23/1173, 256/14711, 268/15612, 277/16299,
278/16344, 280/16643, 290/17382, 290/17391, 343/19601, 343/19601,
344/19627, 344/19640, 345/19673, 367/20277, 385/20654, 407/21219,
410/21339, 410/21339, 489/24009, 500/24514 E, 502/24652, 503/24735,
504/24825, 510/25034 A, 510/25034 E, 510/25034, 516/25225, 525/25668,
526/25751, nr. 668/32565, 685/33298, 773/36255, 885/39112, 885/39123,
890/39316 A.
Đrade Dahiliye (Đ.DH): nr. 933/73933.
Maliyeden Müdevver Defterler (MAD), nr. 5347.
Meclis-i Vükela (Đ.MVL): nr. 52/1004.
273
Türkiyat Mecmuası, C. 22/Bahar, 2012
Topkapı Sarayı Müzesi (TSMA):
TSMA.d, nr. 4754.
TSMA, E. 7017/75.
2. Arastırma ve Đncelemeler
Abdurrahman Abdi Pasa Vekāyi‘-nâmesi, (Haz. Fahri Ç. Derin), Çamlıca Basım
Yayın, Đstanbul 2008.
AKIN, Hatice, “Osmanlı Devleti'nde Hapishane Islahatına Dair 1893 Tarihli
Bir Nizamname Önerisi”, History Studies (International Journal of History),
3/3 (2011), 23-36.
ALĐ SEYDĐ BEY, Tesrifat ve Teskilât-ı Kadimemiz, Tercüman 1001 Temel
Eserler, (Tarihsiz).
ALĐM BARAN, Tülay, “Mütareke Döneminde Đtilaf Devletlerinin Hapishaneler
Üzerindeki Denetimi”, Belleten, LXXII/263 (2008), s. 155-174.
Anonim Osmanlı Tarihi (1099-1116: 1688-1704), (Haz. Abdulkadir Özcan),
Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2000.
ARIKAN Zeki, “Osmanlı Đmparatorluğu’nda Đhracı Yasak Mallar (Memnu
Meta)”, Prof. Dr. Bekir Kütükoğlu’na Armağan, Edebiyat Fakültesi Basımevi,
Đstanbul, 1991, s. 279-306.
BAKKALZÂDE DEFTERDÂR SARI MEHMED PASA, Zübde-i Vekayiât:
Tahlil ve Metin: 1066-1116/1656-1704, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara,
1995.
Câbî Târihi (Târih-i Sultân Selîm-i Sâlis ve Mahmûd-i Sâni), I-II, (Haz.
Mehmet Ali Beyhan), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2003.
CĐHAN, Ahmet – DOĞAN, Đlyas, “Osmanlı Toplumsal Yapısı ve Sivil
Toplum”, Türkler, X, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2002, s. 292-314.
ÇELĐK, Yüksel, “Hapishane Tarihimizden Bir Kesit: Üsküdar Pasakapısı
Tevkifhanesi ve Mütareke Dönemi’nde Đsgali”, Belleten, LXXII/264 (2008), s.
603-627.
ÇESMÎ-ZÂDE MUSTAFA RESÎD, Çesmî-zâde Tarihi, (Haz. Bekir
Kütükoğlu), Đstanbul Fetih Cemiyeti Yahya Kemal Enstitüsü Yayınları,
Đstanbul, 1993.
274
Türkiyat Mecmuası, C. 22/Bahar, 2012
EREMYA ÇELEBĐ KÖMÜRCÜYAN, Đstanbul Tarihi XVII. Asırda Đstanbul,
(Çev. Hrand D. Andreasyan), Đstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Yayınları, Đstanbul, 1952.
HAMMER, Joseph Von, Đstanbul ve Boğaziçi, I, (Çev. Senail Özkan), Türk
Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2011.
Hasan Beyzâde Târihi Tahlil Kaynak Tenkidi, III, (Haz. Sevki Nezihi Aykut),
Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2004.
Đsâ-zâde Târihi, (Metin ve Tahlil), (Haz. Ziya Yılmazer), Đstanbul Fetih
Cemiyeti, Đstanbul, 1996.
JORGA, Nicolae, Osmanlı Đmparatorluğu Tarihi, IV, (Çev. Nilüfer Epçeli),
Yeditepe Yayınevi, Đstanbul, 2005.
KANTEMĐR, Dimitri, Osmanlı Đmparatorlugu’nun Yükselis ve Çöküs Tarihi,
III, (Çev. Özdemir Çobanoğlu), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1980.
MANTRAN, Robert, 17. Yüzyılın Đkinci Yarısında Đstanbul (Kurumsal, Đktisadî,
Toplumsal Tarih Denemesi), I, (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay-Enver Özcan), Türk
Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1990.
Mecmu‘a-i Vekāyi‘-i Asr-ı Mahmûd Hân-ı Adlî, (Haz. Đlmihan Sağlamdemir),
Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamıs Yüksek
Lisans Tezi), Đstanbul 1994.
MUSAFFA MEHEMMED EFENDI, Kıt‘a-min-Tarih-i Sultan Mahmud-i
Evvel, Tahlil ve Metin, (Haz. Melek Çoruhlu), (Mimar Sinan Güzel Sanatlar
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ortaçağ Tarihi Anabilim Dalı, Tarih
Programı, Yayımlanmamıs Yüksek Lisans Tezi), Đstanbul 2005.
MUSTAFA NURĐ PASA, Netâyicü’l-Vuku‘ât, III, Uhuvvet Matbaası, Đstanbul,
1327.
ÖRENÇ, Ali Fuat, Yakın Dönem Tarihimizde Rodos ve Oniki Ada, Đstanbul,
2006.
PAKALIN, M. Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, II, MEB
Yayınları, Đstanbul, 1983.
SĐLÂHDÂR FINDIKLILI MEHMED AĞA, Nusretnâme (1106-1133/1695-
1721), Tahlil ve Metin, (Haz. Mehmet Topal), (Marmara Üniversitesi, Türkiyat
Arastırmaları Enstitüsü, Yayımlanmamıs Doktora Tezi), Đstanbul, 2001.
Silâhdâr Târîhi, II, (Haz. Ahmed Refik), Devlet Matbaası, Đstanbul, 1928.
275
Türkiyat Mecmuası, C. 22/Bahar, 2012
SEM‘DANÎ-ZÂDE FINDIKLILI SÜLEYMAN EFENDĐ, Mür‘i‘t-Tevârih, I,
(Haz. Münir Aktepe), Đstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları,
Đstanbul, 1976.
SEM‘DANÎ-ZÂDE FINDIKLILI SÜLEYMAN EFENDĐ, Mür‘i‘t-Tevârih, IIA,
(Haz. Münir Aktepe), Đstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları,
Đstanbul, 1978.
SEN, Ömer, Osmanlı’da Mahkûm Olmak: Avrupalılasma Sürecinde
Hapishaneler, Kapı Yayınları, Đstanbul, 2007.
Tarih-i Naima, I, III, IV, V, Matbaa-i Âmire, Đstanbul, 1281-1283.
Târîh-i Râsid, II, Matbaa-i Âmire, Đstanbul, 1282.
Topçular Kâtibi Abdulkadir (Kadri) Efendi Tarihi, II, (Haz. Ziya Yılmazer),
Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2003.
Ussâkîzâde Târihi, II, haz. Rasit Gündoğdu, Çamlıca Basım Yayın, Đstanbul
2005.
ÜÇEL-AYBET, Gülgün, Avrupalı Seyyahların Gözünden Osmanlı Dünyası ve
Đnsanları (1530-1699), Đletisim Yayınları, Đstanbul, 2003.
Vak‘a-nüvîs Es‘ad Efendi Tarihi (Bâhir Efendi’nin Zeyl ve Đlâveleriyle) 1237-
1241/1821-1826, (Haz. Ziya Yılmazer), Osmanlı Arastırmaları Vakfı, Đstanbul,
2000.
YILDIZ, Murat, Bahçıvanlıktan Saray Muhafızlığına: Bostancı Ocağı, Yitik
Hazine Yayınları, Đstanbul, 2011.
YILDIZ, Gültekin, Osmanlı Devleti’nde Hapishane Islahatı, (Marmara
Üniversitesi, Türkiyat Arastırmaları Enstitüsü, Yayımlanmamıs, Yüksek Lisans
Tezi), Đstanbul, 2002.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com