Ecological and Geographical Characteristics of Turkish Roses
(Rosa L. Spp.)
Journal Name:
- Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Dergisi
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
This study was done between the years of 2006-2012 in all over Türkiye. In this article, all of Türkiye rose (Rosa L.) taxa are explained with their habitats, geographical and vertical distributions and hytogeographical regions in the country. Origines of Türkiye roses have been estimated as Asia, Caucasia and Türkiye by us. 45 taxa are new records for 158 geographical squares in Türkiye. For some wild taxa such as Rosa hirtissima, R. villosa, R. iberica, R. dumalis were determined interesting istributions. Most of new records belong to garden roses. R. canina, R. damascena, R. odorata species re most widely distributed taxa in Türkiye. In Gaziantep, Bursa, Antalya, Erzurum, Konya, Isparta rovinces are being grown greatly old garden roses; on the other hand Kastamonu, Erzurum, Isparta, Ankara, Niğde, Amasya, Gümüşhane provinces are from the differentiation centers of natural rose. From eastern regions to westward in Türkiye; from habitats with high altitudes to low (sea level); from hot and dry habitats to humid ones, in terms of wild rose taxa and genetic diversity were established decrease. Accordingly; Asia is the main homeland of the genus; the native species should be spread to Europe via the bridge position countries such as Türkiye. Scented old garden roses were taken to the West via the Silk Road especially through Syria which was one from Damascus(Şam in Turkish) countries and thought that is a gene source for many new culture types. The modern varieties of roses which are developed as a result of breeding activities such as hybridization, mutation, gene transfer etc., recently, these have been sold commercially from Europe to some countries Türkiye etc. and are planted instead of the old garden roses. Although Europe has approximately 10000 rose varieties from 18000 all over the world rose varieties, wild rose diversity of Europe is weaker than Türkiye, Asia and the Caucasus so that this situation is forced Europe for breeding and developing new types.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Bu çalışma 2006-2012 yılları arasında Türkiye genelinde yapılmıştır. Makalede, Türkiye'nin tüm ül (Rosa L.) taksonlarının Türkiye'deki yetiştiği habitatları, coğrafi yayılışları, yayılış gösterdiği dikey ükseltileri, fitocoğrafi bölgeleri ile anlatılmaktadır. Türkiye güllerinin orijinlerine ait tahminlerde ulunulmaktadır. 45 taksonun Türkiye'deki yayılışının 158 coğrafi kare için yeni kayıt olduğu nlaşılmıştır. Rosa hirtissima, R. villosa, R. iberica, R. dumalis gibi bazı doğal taksonlar için ilginç ve nlamlı yayılışlar tespit edilmiştir. Yayılışlarda en çok yeni kayıt bahçe güllerine aittir. R. canina, R. amascena, R. odorata ise Türkiye'de en çok yayılış gösteren türlerdir. Gaziantep, Bursa, Antalya,
Erzurum, Konya, Isparta eski bahçe gülü yetiştiren illerin başında yer alırken, Kastamonu, Erzurum, sparta, Ankara, Niğde, Amasya, Gümüşhane doğal güllerin farklılaşma merkezlerini taşıyan illerimizin aşında gelmektedir. Türkiye'nin doğu bölgelerinden başlayarak batıya doğru; yüksek rakımlı abitatlardan düşük rakımlı (deniz seviyesi) habitatlara doğru; sıcak ve kuraktan nemli habitatlara doğru oğal güllerin tür ve genetik çeşitlilik açısından azaldığı tespit edilmiştir. Buna göre; cinsin anavatanı
Asya olup doğal türler Türkiye gibi köprü konumundaki ülkeler üzerinden Avrupa'ya yayılmış olmalıdır.
Kokulu eski bahçe güllerinin ise özellikle Şam ülkelerinden olan Suriye üzerinden ipek yolu ile Batı'ya ötürüldüğü ve burada pek çok yeni kültür çeşidine gen kaynağı olduğu düşünülmektedir. Hibritleştirme,
mutasyon, gen transferi vb. ıslah çalışmaları sonucunda geliştirilen modern gül çeşitleri ise son amanlarda ticari olarak Avrupa'dan Türkiye vb. ülkelere satılmakta ve eski bahçe güllerinin yerine ikilmektedir. Dünya'daki 18000 gül çeşidinin 10.000 kadarının Avrupa'da bulunuşu ve buna karşılık
Avrupa'nın yabani gül çeşitliliğinin Türkiye, Asya ve Kafkaslara göre daha zayıf bulunuşu Avrupa'yı slah ve çeşit geliştirmeye zorlamıştır.
- 1