You are here

Home » Content

ŞER’İYYE SİCİLLERİNDEKİ MUHASEBE KAYITLARINA GÖRE XVIII. YÜZYILDA MANİSA VAKIFLARI

MANİSA FOUNDATIONS IN XVIIITH CENTURY ACCORDING TO ACCOUNTING RECORDS IN MANISA COURT REGİSTERS

Journal Name:

  • Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Publication Year:

  • 2016
DOI: 
10.18026/cbusos.33967

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In this research, Manisa foundations’ institutions are dealt with according to accounting records belonging to foundations that were established in the central Manisa from the first quarter of the 18th century to the end of that century. In the research, court registers numbered 187 (1726-1727), 194 (1762-1777), and 211 (1778-1795) have been used. The records in the mentioned registers belong to the cash accounts. What sort of foundations were founded in the city and how much property these foundations had is revealed as specified in the foundations’ accounting records in the court registers numbered 187, 194 and 211 belonging to the beginning, middle, and end of the century. The foundations in the accounting records have been classified according to their types and they have been presented in charts. As a result, thanks to the records belonging to three different dates, the number of the Manisa foundations in the 18th century has been approximately revealed. The accounting records have manifested that most of the foundations were cash foundations.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada XVIII. yüzyılın ilk çeyreğinden sonuna kadar Manisa merkezde bulunan vakıflara ait muhasebe kayıtlarına göre vakıf eserleri ele alınmıştır. Çalışmada Manisa’ya ait 187 (1726-1727), 194 (1762-1777) ve 211 numaralı (1778-1795) şer’iyye sicilleri kullanılmıştır. Belirtilen sicillerde yer alan kayıtlar vakıfların nukut muhasebelerine aittir. Yüzyılın başı, ortası ve sonuna ait olan 187, 194 ve 211 numaralı Manisa Şer’iyye Sicillerinde bulunan vakıf muhasebe kayıtlarında şehirde hangi tür vakıfların kurulduğu, bunların sahip olduğu mal varlığı ortaya konmuştur. Muhasebe kayıtlarında yer alan vakıflar türlerine göre sınıflandırılmış ve bunlar tablolar halinde verilmiştir. Sonuçta üç farklı tarihe ait kayıtlar sayesinde yaklaşık olarak XVIII. yüzyıldaki Manisa vakıfları ortaya konmuştur. Muhasebe kayıtları vakıfların büyük kısmının para vakfı olarak varlığını sürdürdüğünü göstermiştir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-seriyye-sicillerindeki-muhasebe-kayitlarina-gore-xviii-yuzyilda-manisa-vakiflari.pdf
  • 3
277
328
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Şer’iyye Sicilleri
187 Numaralı Manisa Şer’iyye Sicili s. 2-7.
194 Numaralı Manisa Şer’iyye Sicili s. 141-49.
Araştırma Eserleri
AÇIK, Turan (2005), “Mahalle ve Câmii: Osmanlı İmparatorluğu’nda Mahalle Tipleri Hakkında Trabzon Üzerinden Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, S. 35, s. 1-39.
AKGÜNDÜZ, Ahmed (1994), “Ebüssuûd Efendi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. X, İstanbul, s. 365-371.
AKGÜNDÜZ, Ahmed (1996), İslâm Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müessesesi, Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul.
BAŞ, Eyüp (2004), “Aşûre Günü, Tarihsel Boyutu ve Osmanlı Dinî Hayatındaki Yeri Üzerine Düşünceler” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XLV, S.1, Ankara, s. 167-190.
ÇETİN, Abdurrahman (1997), “Hatim”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. XVI, İstanbul, s. 468-469.
ÇİFTÇİ, Cafer (2004), “18. Yüzyılda Bursa’da Para Vakıfları ve Kredi İşlemleri”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi, C. XXIII, S. 36, Ankara, s. 80-102.
Hacer HEYBELİ-Tanju DEMİR-Ertan GÖKMEN
324 |Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi – Cilt: 14, Sayı: 3, Eylül 2016
ÇİZAKÇA, Murat, “Osmanlı Dönemi Vakıflarının Tarihsel ve Ekonomik Boyutları” Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul, s.21-31, http://www.tusev.org.tr/usrfiles/files/Osmanli_Donemi_Vakiflarinin_Ekono...(1).pdf.
DEĞER, Alper, ERDOĞAN Canan (2009), “16. ve 18 YY Arasında Bursa Para Vakıfları ve Bursa Ekonomisine Etkileri”, Uludağ Üniversitesi İktİsâdi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. XXVIII, S. 1, Bursa, s.85-99.
DEMİREL, Ömer, “Sivas Çeşmeleri”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, S. 3, 1992, s. 169-178.
DEMİRTAŞ, Zülfü (2007), “Osmanlı’da Sıbyan Mektepleri ve İlköğretimin Örgütlenmesi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. XVII, S. 1, Elazığ, s. 173-183.
DERMAN, M. Uğur (2011), Yeni Câmi Çeşme ve Sebili’nin Kitabesi, alBaraka, İstanbul.
DEVELLİOĞLU, Ferit (1986), Lugat, Aydın Kitabevi, Ankara.
EMECEN, M. Feridun (1989), XVI. Asırda Manisa Kazâsı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
ERDOĞDU, M. Akif, BIYIK Ömer (Haz.) (2014), Defter-i Evkâf-ı Livâ-i Saruhan (Metin ve İnceleme), T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Daire Başkanlığı Yayın No:7, Ankara.
EYİCE, Semavi (1993), “Çeşme”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. VIII, İstanbul, s. 277-287.
GÖKÇEN, İbrahim (1946), XVI. ve XVII. Asırlarda Saruhan Zaviye ve Yatırları, Marifet Basımevi, İstanbul.
GÖKÇEN, İbrahim (1946), Manisa Tarihinde Vakıflar ve Hayırlar (Hicri 954-1060) I. Kitap, Marifet Basımevi, İstanbul.
GÖKÇEN, İbrahim (1950), Manisa Tarihinde Vakıflar ve Hayırlar (Hicri 1060 Miladi 1650’den Sonra) II. Kitap, Marifet Basımevi, İstanbul.
GÖKMEN, Ertan (2012), “211 Numaralı Manisa Şer’iyye Sicilindeki Vakıf Muhasebe Kayıtları (1778-1795)”, Vakıflar Dergisi, S. 38, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, s. 85-120.
GÜNYOL, Vedat (1972), “Mektep”, İslâm Ansiklopedisi, C. VII, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, s. 652-659.
ŞER’İYYE SİCİLLERİNDEKİ MUHASEBE KAYITLARINA GÖRE
XVIII. YÜZYILDA MANİSA VAKIFLARI
Beşeri Bilimler Sayısı | 325
HALAÇOĞLU, Yusuf (1991), XVI.-XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
HEYBELİ, Hacer (2016), XVIII. Yüzyıl Sonlarında Manisa Vakıfları (Şer’iyye Sicillerine Göre), Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lİsâns Tezi, Aydın.
İPŞİRLİ, Mehmet, (1993), “Çivizâde Muhyiddin Mehmed Efendi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C.VIII, İstanbul.
KARAKUYU, Mehmet (2007), “Manisa Şehrinde Mahallelerin Tarihsel Gelişimi”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, C. 4, s. 1-20., www.insanbilimleri.com
KAYAPINAR, Hüseyin (2002), “Kuyular”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. XXVI, İstanbul, s. 510-513.
KELEŞ, Hamza (2001), “Osmanlılarda 19. Yüzyıldaki Para Vakıflarının İşleyiş Tarzı ve İktisâdî Sonuçları Üzerine Bir Çalışma”, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 21, S. 1, Ankara, s. 189-217.
KOYUNCU KAYA, Miyase (2014), “Vakıf Kurucusu Olarak Osmanlı Esnafı (18. Yüzyıl İstanbul Örneği)”, Vakıflar Dergisi, S. 42, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, s. 35-50.
KURT, Burcu (2015), “Kar ve Buz Temininde Modernleşme ve XIX. Yüzyıl İstanbul’unda Karcı Esnafı” Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C. V, S. 9, Edirne, s. 145-167.
KURT, İsmail, “Para Vakıfları ve Davut Paşa Mahkemesi’nde Kayıtlı Para Vakfiyeleri”, s. 1-7, http://www.isav.org.tr/img/20131030__4127313495.pdf.
KÜTÜKOĞLU Mübahat S. (1994), Osmanlı Belgelerinin Dili (Diplomatik), Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı, İstanbul.
OKUR, Kaşif Hamdi (2005), “Para Vakıfları Bağlamında Osmanlı Hukuk Düzeni ve Ebussuud Efendinin Hukuk Anlayışı Üzerine Bazı Değerlendirmeler”, Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. IV, S.7-8, Ankara, s. 33-58.
ORTAÇ, Hilal (1996), Tanzimattan Birinci Meşrutiyete Manisa (İdari, Sosyal, Ekonomik ve Demografik Yapı), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, İzmir.
ÖZ, Mehmet (2005), “Osmanlı Klasik Döneminde Anadolu Kentleri” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C. III, S. 6, s. 57-88.
Hacer HEYBELİ-Tanju DEMİR-Ertan GÖKMEN
326 |Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi – Cilt: 14, Sayı: 3, Eylül 2016
ÖZCAN, Tahsin (2003), Osmanlı Para Vakıfları Kanuni Dönemi Üsküdar Örneği, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
ÖZCAN, Tahsin (2008), “Osmanlı Toplumuna Özgü Bir Finansman Modeli: Para Vakıfları”, Çerçeve Dergisi, S. 48, s. 123-128.
ÖZEL, Ahmet (2004), “Mevlid”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. XXIX, İstanbul, s. 475-479.
PAKALIN, Mehmet Zeki (1993), Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.III, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
SARGON, Erdem (1989), “Abdesthane”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. I,İstanbul, s. 70-72.
ŞİMŞEK, Mehmet (1986), “Osmanlı Cemiyetinde Para Vakıfları Üzerinde Münakaşalar”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. XXVII, S.1, Ankara, s. 207-220.
TALİ, Şeref (2009), “İstanbul Su Mimarisinde Eminönü Sebillerinin Yeri ve Önemi”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, S. 15, Erzurum, s. 47- 64.
TAŞKIN, Ünal, (2008), “Klasik Dönem Osmanlı Eğitim Kurumları”, Uluslar arası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 1, S. 3, s. 343-366, http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt1/sayi3/sayi3_pdf/taskin_unal.pdf.
TOPALOĞLU, Bekir (2013), “Yâsin Sûresi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. XXXXIII, İstanbul, s. 340-341.
ULUÇAY, M. Çağatay (1942), XVII. Yüzyılda Manisa’da Ziraat, Ticaret ve Esnaf Teşkilatı, Manisa Halkevi Yayınları No.9, İstanbul.
ULUÇAY, M. Çağatay (1940), Saruhanoğulları ve Eserlerine Dair Vesikalar, Resimli Ay Matbaası, İstanbul.
URFALIOĞLU, Nur (2009), “Sebil”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. XXXVI, İstanbul, s. 249-251.
ÜNAL, Mehmet Ali (2010), Osmanlı Müesseseleri Tarihi, Fakülte Kitabevi, Isparta.
YAVİ Ersal, YAZICIOĞLU Necla (1995), Manisa, T.C. Manisa Valiliği, İzmir.
YAVUZ, Yusuf Şevki (1991), “Âşûrâ”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. IV, İstanbul, s. 24-26.
YEDİYILDIZ, Bahaeddin (2003), XVIII. Yüzyılda Türkiye’de Vakıf Müessesi Bir Sosyal Tarih İncelemesi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
ŞER’İYYE SİCİLLERİNDEKİ MUHASEBE KAYITLARINA GÖRE
XVIII. YÜZYILDA MANİSA VAKIFLARI
Beşeri Bilimler Sayısı | 327
YEDİYILDIZ, Bahaeddin (1986), “Vakıf”, İslâm Ansiklopedisi, C. XIII, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, s. 153-172.
YOLUK, Mehmet Emin (2010), XVIII. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nde Eğitim ve Öğretim Faaliyetleri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı, Konya.
YÜTER, Fatıma Zehra (2014), İstanbul’da Su Mimarisi ve Şadırvanlar, Basılmamış Yüksek Lİsâns Tezi, Haliç Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Ana Bilim Dalı, Mimarlık Programı, İstanbul.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com