SİNAN PAŞA MAÂRİF-NÂME, ÖZLÜ SÖZLER VE ÖĞÜTLER KİTABI

Sinan Paşa, XV. yüzyılın önemli âlim, mutasavvıf ve devlet adamlarındandır. İstanbul'un ilk kadısı Hızır Bey'in oğlu olan Sinan Paşa, devrin büyük ulema meclislerine devam etmiştir. Bunlardan biri dedesi Molla Yegân'dır. Dönemin önemli astronomi ve kelam âlimi olan Ali Kuşçu'dan da dersler almıştır. Sinan Paşa özellikle nesirdeki başarısı ve kullandığı secîli üslubu ile eşine az rastlanan bir müelliftir. Riyâziye, hey'et, fıkıh ve kelâm konularında Arapça; din, tasavvuf, ahlâk ve evliya menkıbeleri konularında ise Türkçe eserler vermiştir (Koç 2009: 230). Sinan Paşa'nın ilk Türkçe eseri Edirne'de kaleme aldığı Tazarru'-nâme'dir (Banarlı 1971: 491). Esas itibariyle mensur olan eserde manzum parçalara rastlamak mümkündür. Eser Darâ 'ât-nâme, Tazarruât-ı Sinan Paşa ve Tazarru'-nâme adlarıyla da bilinir (Sinan Paşa 1961: 14). Tamamıyla mensur bir münâcât sayılabilecek eserde yazar dünyadan ahirete olan uzun yolculuktan bahsetmiş, eserini hikayeler, kıssalar ve nasihatlerle süslemiştir. Klasik edebiyatta süslü nesrin kapılarını açan ilk eser olup "Sinan Paşa üslûbu" diye bilinen üslûbu da beraberinde getirmiştir. Sinan Paşa eserinde inşâ kabiliyetinin yanı sıra dinî, manevî ve beşerî ilimlerdeki bilgisini de ortaya koymuştur (Koç 2009: 230). Pek çok yazması olan eser, edebiyatımızın en çok okunan kitaplarından olmuştur. Bu eserle ilgili olarak "Sina Paşa, Tazarru'-nâme -Tenkitli Metin ve Fonetik İnceleme" başlığıyla Prof. Dr. Mertol TULUM çalışmış ve bu çalışmasıyla 1968 yılında Doktor unvanını almıştır. TULUM kısa bir süre önce Tazarru'-nâme'yi bugünün diline aktarmış, Diyanet Vakfı Yayınlarından Yakarışlar Kitabı başlığıyla yayımlanmıştır.