You are here

Ortaokul matematik ders kitaplarında matematik tarihinin yeri: ekolojik bir analiz

History of mathematics in secondary school textbooks: an ecological analysis

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
10.15285/ebd.67242
Abstract (2. Language): 
The use of history of mathematics for teaching mathematics has gained importance in recent years. Historical items have been introduced in mathematics textbooks in many countries. The aim of this introduction is to increase students’ motivation in mathematics courses, to show them how mathematics are used in daily life situations and to provide them opportunities to study the emergence and the development of mathematics. The purpose of this study was to analyse in what measure and how history of mathematics was used in Turkish secondary school mathematics textbooks. The study was conducted with content analysis method. The historical items were first identified and classified, and their contents were analysed using ecological analysis model, which is a specific content analysis approach. This model, which claims that an ecologically viable system should be hierarchical and coherent with regard to its components, was used in the present study to analyse the coherent of the historical items with the content of the textbooks. All the middle school textbooks approved by Ministry of Education to be used for 2013-2014 academic year were analysed in the study. At the end of the study, it was observed that the number of historical items used in the textbooks was low. The qualitative data analysis showed that most of identified items aim to motivate student for learning mathematics and only a few items aim to provide a deeper understanding or analytical thinking. Moreover, the ecological analysis showed that some items were problematic from ecological point of view.
Abstract (Original Language): 
Matematik eğitiminde matematik tarihinin kullanımı son yıllarda önem kazanan bir konudur. Birçok ülkenin ders kitaplarında matematik tarihi öğelerine rastlanmaktadır. Bu sayede öğrencilerin dersteki motivasyonlarını arttırmak, gerçek yaşam durumlarında matematiğin nasıl kullanıldığını göstermek ve öğrencilere matematiğin tarihsel gelişimini inceleme imkânı sunmak amaçlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı ortaokul matematik ders kitaplarında matematik tarihine ne derece ve ne şekilde yer verildiğini incelemektir. Çalışma içerik analizi yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmada bir yandan matematik tarihi ile ilgili öğeler belirlenerek sınıflandırılmış, diğer yandan özel bir içerik analizi yaklaşımı olan ekolojik analiz modeliyle söz konusu öğelerin içerikleri analiz edilmiştir. Ekolojik analiz modeli, bir sistemi oluşturan öğelerin kendi arasındaki hiyerarşiyi ve uyumu konu alan bir analiz modeli olup bu çalışmada matematik tarihi öğelerinin kitapların iç uyumu ile tutarlılığını araştırmak için kullanılmıştır. Çalışmada 2013-2014 eğitim-öğretim yılında okutulmak üzere Talim ve Terbiye Kurulu tarafından onaylanan ortaokul matematik ders kitaplarının tamamı incelenmiştir. Çalışmanın sonunda kitaplarda yer alan matematik tarihi öğelerinin sayıca yetersiz olduğu belirlenmiştir. Nitel analizler sonucunda ise ders kitaplarındaki matematik tarihi öğelerinin büyük kısmının öğrencileri konuya motive etme amacı taşıdığı, buna karşılık anlamlandırma ve analiz etme amacı güden öğelerin çok daha az olduğu ve bazı öğelerin ekolojik açıdan sorunlu olduğu tespit edilmiştir.
239
259

REFERENCES

References: 

Albayrak, Ö. (2011). Effects of history of mathematics integrated instruction on mathematics self-efficacy
and achievement (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Boğaziçi University, Institute for Graduate
Studies in Science and Engineering, İstanbul.
Altun, M., Arslan, Ç. & Yazgan, Y. (2004). Lise matematik ders kitaplarının kullanım şekli ve sıklığı üzerine
bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 131-147.
Baki, A. (2008). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi (Genişletilmiş 4. Basım). Ankara: Harf Eğitim.
Baki, A. & Bütüner, S. Ö. (2010). Matematik tarihi etkinlikleriyle zenginleştirilmiş sınıf ortamından
yansımalar. IX. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Özetleri içinde (s. 104),
Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Baki, A. & Bütüner, S. Ö. (2013). 6, 7 ve 8. sınıf matematik ders kitaplarında matematik tarihinin kullanım
şekilleri. İlköğretim Online, 12(3), 849-872.
Baki, A. & Yıldız, C. (2010). Matematik tarihi etkinlikleriyle zenginleştirilmiş sınıf ortamından yansımalar. II.
Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongre Kitabı içinde (ss. 563-577), Eğitim Araştırmaları
Birliği, Antalya.
Bidwell, J. (1993). Humanize your classroom with the history of mathematics. Mathematics Teacher, 86,
461-464.
Bosch, M., Fonseca, C. & Gascon, J. (2004). Incompletitud de las organizaciones matemáticas locales en las
instituciones escolares. Recherches en Didactique des Mathématiques, 24(2/3), 205-250.
Bütüner, S. Ö. (2008). 8. sınıf denklemler konusunun matematik tarihi kullanılarak öğretimi. İlköğretim
Online, 7(3), 6-10.
Carter, D. B. (2006). The role of the history of mathematics in middle school (Yayınlanmamış yüksek lisans
tezi), United States: East Tennessee State University.
Chevallard, Y. (1985). La transposition didactique - Du savoir savant au savoir enseigné. Grenoble: La Pensée
Sauvage Editons.
Chevallard, Y. (2002). Organiser l’étude. Écologie et régulation. In J.-L. Dorier, M. Artaud,M. Artigue, R.
Berthelot et R. Floris (Eds.), Actes de la 11eécole d’été de didactique des mathématiques (pp. 41-56).
Grenoble: La Pensée Sauvage Editions.
Chevallard, Y., Arsac, G., Martinand, J.L. & Tiberghien, A. (1994). La transposition didactique a l’épreuve.
Grenoble: La Pensée Sauvage Editions.
Fauvel, J. & Van Maanen, J. (Eds.) (2000). History in mathematics education. The ICMI (International
Commission on Mathematical Instruction) study. Dordrecht: Kluwer.
Göker, L. (1997). Matematik tarihi ve Türk-İslam matematikçilerinin yeri. İstanbul: MEB.
Jankvist, U. T. (2009). A categorization of the “whys” and “hows” of using history in mathematics education.
Educational Studies In Mathematics, 71(3), 235-261.
Karakuş, F. (2009). Matematik tarihinin matematik öğretiminde kullanılması: Karekök hesaplamada Babil
metodu. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 3(1),
195-206.
Lit, C-K., Siu, M-K. & Wong, N-Y. (2001). The use of history in the teaching of mathematics: Theory, practice
and evaluation of effectiveness. Education Journal, 29(1), 17-31.
MEB. (2005). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ilköğretim matematik dersi öğretim programı ve kılavuzu.
Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
MEB. (2009). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ilköğretim matematik dersi 6-8.sınıflar öğretim programı ve
kılavuzu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
MEB. (2013). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ortaokul matematik dersi (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim
programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
Abdülkadir ERDOĞAN • Emine EŞMEN • Selim FINDIK
258
Özdemir, A. Ş. & Göktepe, S. (2012). Matematik tarihi etkinlikleriyle matematik derslerinin ilişkilendirilmesi.
10. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (UFBMEK), 27-30 Haziran 2012, Niğde.
Rajoson, L. (1988). L’analyse écologique des conditions et des contraintes dans l’étude des phénomènes de
transposition didactique: trois études de cas (Yayınlanmamış doktora tezi). Marseille Üniversitesi.
Siu, M-K. & Tzanakis, C. (2004). History of mathematics in classroom teaching - appetizer? Main course?
Ordessert? Mediterranean Journal For Research In Mathematics Education, 3(1-2), 5-10.
Smestad, B. (2000). History of mathematics in norwegian textbooks. Ninth International Congress on
Mathematical Education (ICME-9), Working Group For Action-13, Tokyo.
Tavşancıl, E. & Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
Thomaidis, Y. & Tzanakis, C. (2009). The implementation of the history of mathematics in the new
curriculum and textbooks in Greek secondary education. Proceedings of CERME 6 (Congress of
The European Society For Research in Mathematics Education), 2801-2810, Lyon.
Tözlüyurt, E. (2008). Sayılar öğrenme alanı ile ilgili matematik tarihinden seçilen etkinliklerle yapılan dersler
hakkında lise son sınıf öğrencilerinin görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi,
Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tzanakis, C. & Arcavi, A. (2000). Integrating history of mathematics in the classroom: An analytic survey.
In Fauvel & Van Maanen (Eds.). History In Mathematics Education: The ICMI Study (pp. 201-240).
Dordrecht: Kluwer.
Ünsal, Y. & Güneş, B. (2003). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak M.E.B. ilköğretim 4. sınıf fen bilgisi
ders kitabına fizik konuları yönünden eleştirel bir bakış. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim
Dergisi, 11(2), 387–394.
Wilson, P.S., & Chauvot, J. B. (2000). Who? How? What? A Strategy for using history to teach mathematics.
Mathematics Teacher, 93(8), 642-645.
Yenilmez, K. (2011). Matematik öğretmen adaylarının matematik tarihi dersine ilişkin düşünceleri.
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 79- 90.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin
Yayıncılık.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com