You are here

HAYÂLÎ VE BÂKÎ’DE “TAPŞURDUM” REDİFLİ GAZELLERİN MUKAYESESİ

A COMPERATIVE OF GHAZALS ENDED WITH REPEATED WORD “TAPSHURDUM” BY HAYÂLÎ AND BÂKÎ

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
As it known, pronunciational attractive of Ottoman poetry belongs to rhyme/redif, as well. The repeated word (redif), found out by the poet, must be impressive, remarkable and enough attractive to be the pivot of meaning of the poetry. In Hayâlî’s Divân there are two ghazals versed with the rhyme/redif “tapshurdum”, which is considered as an archaic word. As one more ghazal with repeated word “tapshurdum” edded among the poems belong to Hayâlî, founded out from a Majmua of Poetry, in total there are three ghazals with thise redif written by the poet. There is a ghazal written by Bâkî, a contemporary poet with Hayâlî. Bâkî and Hayâlî are important poets of Classical Turkish Literature, lived in XVIth century. Both of them in addition to their poetry, are two important poets, who impressed on the other Turkish poets. In this paper, three ghazals with redif “tapshurdum” of Hayâlî and one ghazal with the same redif of Bâkî are trying to examined in aspect of rhyme, vocabulary, theme and the elements, which consider attractive of meaning and voice of poetry. The similarities and differences between those ghazals, versed in the same redif, rhyme, meter and theme; and from thise point the characteristic way of saying of both poets is trying to be shown.
Abstract (Original Language): 
Bilindiği gibi, Klasik şiirin söyleyiş güzelliği redifte de yatmaktadır. Şair tarafından bulunan redif etkileyici, çarpıcı ve şiirde anlam eksenini oluşturacak güzellikte olmalıdır. Hayâlî Divanında arkaik kelime sayılan “tapşurdum” redifiyle yazılmış iki gazeli bulunmaktadır. Bir Divan mecmuası taranarak edebiyat dünyasına tanıtılan Hayâlî’ye ait şiirler arasında “tapşurdum” redifli bir gazeli daha eklenerek toplam bu redifle şairin üç gazeli vardır. Çağdaşı olan Bâkî’de de bu redifle yazılmış bir gazel vardır. Bâkî ve Hayâlî, Klasik Türk edebiyatının XVI. yy.’da yaşamış iki önemli şairidir. İkisi de yazdıkları şiirlerin yanı sıra kendi dönemlerinden başlamak üzere diğer Türk şairlerine olan etkileri bakımından da önemli iki şahsiyettir. Bu çalışmada Hayâlî’nin “tapşurdum” redifli üç gazeli ve Bâkî’nin aynı redifli bir gazeli, kafiye, kelime kadrosu, konu, şiirde ses ve anlam güzelliğini oluşturan unsurlar bakımından incelenmeye çalışılacaktır. Ortak redif, kafiye, vezin ve konu bakımından yazılan bu gazeller arasındaki benzerlik ve farklılıklar üzerinden iki şairin de söyleyiş özellikleri tespit edilmeye çalışılacaktır.
159
182

REFERENCES

References: 

AHMET VEFİK PAŞA (2000). Lehçe-i Osmani, TDK yay., Ankara, Haz. Recep
Toparlı.
AKÜN, Ömer Faruk (1994). “Divan Edebiyatı”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam
Ansiklopedisi, C.9, İstanbul.
AKYÜZ, Kenan vd. (1958). Fuzûlî Divânı, Ankara.
ANDREWS, Walter (2000). Şiirin Sesi Toplumun Şarkısı (çev. Tansel Güney),
İstanbul.
AYTAÇ, Gürsel (2001). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi, Kültür Bakanlığı Yayınları,
Ankara.
BAHADIR, Savaşkan Cem (2012). “Hayâlî Bey’in Bilinmeyen Gazelleri”, Turkish
Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or
Turkic, Volume 7/4, Fall, S. 921-946, Ankara.
BEKTAŞ, Ekrem (2009). “Kaşki Redifli Gazeller Üzerine Bir Değerlendirme”,
Turkish Studies International Periodical for Languages, Literature and History of Turkish
or Turkic, Volume 4/2 Winter, S.133-151.
DİLÇİN, Cem (1999). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, TDK yay., Ankara.
İPEKTEN, Haluk (1994). Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz, Dergah Yay.,
İstanbul.
KARADENİZ, 2017; (33)
182
KORTANTAMER, Tunca (1982). “Türk Şiirinde Ses Konusunda ve Ses Gelişmesinin
Devamlılığı Üzerine Genel Bazı Düşünceler-I”, Ege Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı
Araştırmaları Dergisi, S.1, İzmir, s. 71, 83.
KURNAZ, Cemal (1996). Hayâlî Bey Divânı’nın Tahlîli, M.E.B. Yayınları, İstanbul.
KURNAZ, Cemal (1997). “Divan Şiirinde Belge Redifler, Divan Edebiyatı Yazıları,
Akçağ Yayınları, Ankara.
KURNAZ, Cemal (2011) “Kanunî’nin En Sevdiği Şairdi: Hayâlî Bey”, Dil ve
Edebiyat, Ayın dosyası, Haziran sayısı, S. 16-33. (PDF)
KÜÇÜK, Sabahattin (1994). Bâkî Divanı Tenkitli Basım, Ankara, TDK Yayınları.
MACİT, Muhsin (1996). Divan Şiirinde Ahenk Unsurları, Akçağ Yayınları, Ankara.
MAZIOĞLU, Hasibe (1983). “Türk Edebiyatı, Eski”, Türk Ansiklopedisi, C. XXXII,
Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara, C. XXXII, S. 80-134.
MENGİ, Mine (2011). Eski Türk Edebiyatı Tarihi, Edebiyat Tarihi-Metinler, Akçağ
Yayınları, Ankara.
PALA, İskender (1989). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Akçağ, Ankara.
SAMİ, Şemseddin (1992). Kamus-ı Türki, İstanbul, Çağrı Yayınları, İstanbul.
SEFERCİOĞLU, M. Nejat (2008). “Meyve Redifli Gazeller”, Turkish Studies
International Periodical for Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,
Volume 3/5, Fall, S. 321-344.
ŞEN, Fatma Meliha (2006). “Kanunî Sultan Süleyman (Muhibbî) ve Bâkî”, Osmanlı
Araştırmaları XXVIII, Prof. Dr. Mehmed Çavuşoğlu’na Armağan IV, İstanbul, S. 183-193.
ŞENTÜRK, A. Atilla- Ahmet Kartal (2004). Üniversiteler İçin Eski Türk Edebiyatı
Tarihi, Dergâh Yayınları, İstanbul.
TARLAN, A. Nihat (1946-47). “Hayâlî-Bâkî”, İÜ Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. 1.
Sayı: 1, S. 26-38.
ÜSTÜNER, Kaplan (2007). Divan Şiirinde Tasavvuf, Ankara.
YENİTERZİ, Emine (2005). “Divan Şiirinde Gazel Redifli Gazeller”, Selçuk
Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı:
18/Güz, Konya, S.1-10.
(http://turkoloji.cu.edu.tr/ESKI%20TURK%20%20EDEBIYATI/yeniterzi_gazel.pdf)
YILDIZ, Ayşe (2009). “Klasik Türk Edebiyatında “Var İçinde” Redifli Gazeller ve
Nedim’in “Var İçinde” Redifli Gazeli”, Turkish Studies, Volume 4/6 Fall, S. 278-298.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com