You are here

KARAÇAY-MALKAR TÜRKÇESİYLE VE ARAP HARFLERİYLE BASILMIŞ BİR ESER “KİTABÜ’L-İMÂN VE’L-İSLÂM

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.12787/KARAM1151
Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
In this study information was given regarding the style and content “Kitabu’l-Iman ve’l-Islam” (The book of faith and Islam) which was printed in Karachay-Balkar Turkish and Arabic letters and also author of the book Ismail Akbay’s life and his works. Briefly mentioned about writing features and mistakes of Arabic letters used in this book. Remarkable some linguistic features were determined and was compared with the present literary language of Karachay-Balkar Turkish. In this work, not exist in the modern Karachay-Balkar Turkish some words and suffixes borrowed from Turkey Turkish and Arabic were determined and evaluated. At the end of the study, the book was translated from Arabic letters into Latin letters. Then, the book was translated from Karachay-Balkar Turkish into Turkey Turkish. And the Arabic original version was also presented. The book “Kitabu’l- Iman ve’l-Islam”, which is the subject of this study, it is very important for researchers. Because it is printed in Arabic letters and there are some interesting linguistic features. Also, this book is one of the first written sources.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada, Karaçay-Malkar Türkçesiyle ve Arap harfleriyle basılmış olan “Kitabü’l-İmân ve’l-İslâm” (İman ve İslâm Kitabı) adlı eser hakkında şekil ve muhteva bakımından bilgi verilmiş, ayrıca eserin müellifi İsmail Akbay’ın hayatı ve eserleri üzerinde durulmuştur. Eserde kullanılan Arap harflerinin özelliklerine ve yazım hatalarına kısaca değinilmiştir. Eserin dikkat çeken bazı dil özellikleri tespit edilmiş ve bugünkü Karaçay-Malkar Türkçesi yazı diliyle mukayese edilmiştir. Eserde, Karaçay-Malkar Türkçesinde olmayan, Türkiye Türkçesine ait bazı kelime ve ekler ile yine Türkiye Türkçesi aracılığıyla girmiş olan bazı Arapça kelimelerin varlığı tespit edilmiş ve bunların değerlendirmesi yapılmıştır. Çalışmanın sonunda eserin Latin harflerine ve Türkiye Türkçesine aktarılması yapılmış ve eserin Arap harfleriyle basılmış hali verilmiştir. Bu çalışmanın konusu olan “Kitabü’l- İmân ve’l-İslâm” adlı eser küçük hacimli olmasına karşın bilhassa Arap harfleriyle basılmış olması, içerdiği bazı dil özellikleri ve ayrıca konuyla ilgilenen araştırmacılar için ilk elden yazılı kaynak olması bakımından büyük önem taşımaktadır.
75
116

REFERENCES

References: 

ABAYLANI, İsmail; İsmail Akbaylanı (1926), Bizni Küçübüz, Bizni Ceribizd /
Karaçay bla Malkar Tilde Ullulağa Elible, Moskova.
ADİLOĞLU, Adilhan (2005), Kitâbü Mürşidi’n-Nisâ: Metin-Aktarma-İnceleme,
Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çağdaş Türk Lehçeleri
Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
ADİLOĞLU, Adilhan (2006). Karaçay-Balkar Türkçesiyle Basılmış İlk Kitap
Kitâbü Mürşidi’n-Nisâ, Ankara, Birlik Matbaası.
AKBAYEF, İsmail (1924) Ana Tili, Batalpaşinsk.
AKBAYLANI, İsmail (1916), Ana Tili, Tiflis.
AKBAYLANI, İsmail (1991), Zikirle-Mavlut, (Haz: Abul-Kerim Bayramuklanı),
Çerkessk.
AKBAYOĞU, İsmail (1906), “Karaçaydan” Tercüman Gazetesi, Sayı: 39, Bahçesaray.
ALİYLANI, Umar, C. (1927), Caññı Karaçay Elible, Moskova.
ATA, Aysu (2009), “Türk Dillerinde +lA Çokluk Eki”, International Journal of
Central Asian Studies, V. 13, s. 89-99.
BASKAKOV, N.A. (1966), Karaçay-Malkar Tilni Grammatikası, Nalçik, Kabartı-
Malkar Kitab Basma.
BİLİMGOTLANI, Münir; Raşid Laypanlanı (1975), “Leninni Bayrağı Gazetni
Tuvğanı Emda Ösüv Colu”, Zamannı Avazı, Çerkessk.ÇAĞATAY, Saadet (1951), “Karaçayca Birkaç Metin”, Ankara Üniversitesi
DTCF Dergisi, C. IX, Sayı: 3, Ankara, s. 277-300.
DOĞAN, İsmail (2000), “Karaçay-Malkar Türklerinde Din ve İçinde Dinî
Manzumeler Bulunan Bir Mecmua”, Kafkasya’da İslam Medeniyeti Milletlerarası
Sempozyumu Tebliğleri, Bakü-Azerbaycan, 9-11 Aralık
1998, İstanbul, s. 201-2016.
EL-BALKARÎ, Hacı Lokman Asanî (1909), Kitâbü Mürşidi’n-Nisâ, TemirhanŞura,
Matbaatü’l-İslâmiyye.
EL-KARAŞAY, İsmail Efendi ibn Yakub (1912), Kitabü’l-İmân ve’l-İslâm,
Temirhan-Şura, Matbaatü’l-İslâmiyye.
GOÇİYAYEVA, S.A.; H.İ. Süyünçev (1989), Karaçay-Malkar-Orus Sözlük,
Moskva, İzdatelstvo «Russkiy Yazık».
GUZELANI, J.; A. Jappulanı, İ. Ahmatlanı (1996), Karaçay-Malkar Tilni Angılatma
Sözlügü, Tom: I (A-J), Nalçik, El-Fa Kitap Basma.
GUZELANI, J.; A. Jappulanı (2002), Karaçay-Malkar Tilni Angılatma Sözlügü,
Tom: II (Z-R), Nalçik, El-Fa Basma Ara.
GUZELANI, J.; A. Jappulanı (2005), Karaçay-Malkar Tilni Angılatma Sözlügü,
Tom: III (S-Ya), Nalçik, El-Fa Basma Ara.
HAŞHOJEVA, R. H. (2003), “Pisаtеli Kabаrdinо-Bаlkarii”, Bibliоgrаfiçеskiy
Slоvаr, Nаlçik.
HATUYEV, R.T. (2014), Çokuna Efendi, Çerkessk.
HUBİYLANI, Osman (1982), Caşav bla Fahmu, Çerkessk.
HUBİYLANI, M.A.; A.A. Süyünçlanı, K.T. Laypanlanı (1988), Karaçay Literatura,
Çerkessk.
NEVRUZ, Yılmaz (1981), “Karaçayca Bir El Yazması Mecmua ve Yusuf Haçır’ın
Dinî Manzumeleri”, Türk Kültürü Dergisi, Sayı: 218, Ankara.
NEVRUZ, Yılmaz (1999), Birleşik Kafkasya Dergisi - Şiir Özel Saysı, S. 18,
Eskişehir.
PEKACAR, Çetin (2007), “Kumuk Türkçesindeki Arapça Alıntı Kelimelerde
Son Ses /U/ Meselesi ve Türkçe-Arapça İlişkileri”, IV. Uluslararası Türk
Dili Kurultayı 2000, II. Cilt, Ankara, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek
Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 856/II, s. 1465-1473.
PRITSAK, Omeljan (1959), “Das Karatschaische und Balkarische”, Philologiae
Turciacae Fundamenta, Tomus Primus (Cilt:1), A.D. MCMLIX
(1959), s. 340-368.
PRÖHLE, Wilhelm (1909), “Karatschajische Studien”, Keleti Szemle, No: 10,
Budapest, s. 215-304.
PRÖHLE, Wilhelm (1914-1915), “Balkarische Studien”, Keleti Szemle, No:
15, Budapest, , s. 165-276.
SÜYÜNÇEV, H.İ.; H.İ. Urusbiyev (1965), Russko-Karaçayevo-Balkarskiy Slovar,
Moskva, İzdatelstvo «Sovyetskaya Entsiklopediya».
Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Grameri - I; Fiil: Basit Çekim, (2006), (Red. A.
B. Ercilasun, L. Karahan, M. F. Kirişçioğlu), Ankara, TDK Yayınları: 879.
URUSOV, S.B.; R.T. Hatuyev (1997), İzvestnıye Lüdi Karaçayevo-Çerkessi
Kratkiy Biografiçeskiy Slovar, Çerkessk.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com