Buradasınız

ANLAMI TAYİN EDEN KARÎNE

The Clue Which Determines The Meaning

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
This study discusses the role of clue which has an important place in many disciplines; particularly Islamic law, Rhetoric, Theology, Logic, and Commentary; in determination of meaning. The Branches of science aforementioned and other disciplines that make up the basis of language debates constitute the system of denotation (meaning / indicator) which can be named as the methodologies of understanding. The clue which serves in determination of meaning of words on the basis of basic meaning-connotation, polysemy- connotation relationship, can be examined in two main groups which are internal language and non-language clue. The internal-language clues are obtained from both syntax rules and words of sentences. The non-language clues which are expressed as context; obtained from physical and psychological conditions such as the physical and emotional environment in which word is said, gestures, mien and attitude. Even though the existence of linguistic phenomenons which lead to uncertainty of meaning can not be denied, the ability of pointing only one meaning of polysemic components within a context provides a relative ease in efforts of identifi cation of meaining.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışma, başta İslam Hukuku olmak üzere Belagat, Kelam, Mantık ve Tefsir gibi birçok ilim dalında önemli bir yere sahip olan karînenin, anlamın belirlenmesindeki rolünü ele almaktadır. Anılan bilim dalları ve diğer disiplinlerin temelini oluşturan dil bahisleri, anlama metodolojileri olarak isimlendirilebilecek bir delalet (anlam/gösterge) sistemini teşkil etmektedir. Temel anlam-yan anlam, çokanlamlılık-yan anlam ilişkileri temelinde sözün anlamını tespite yarayan karîne, dil içi ve dil dışı karîneler olarak iki ana grupta incelenebilir. Dil içi karîneler cümlenin gerek sözdizimi kurallarından gerekse sözcüklerinden elde edilir. Bağlam olarak ifade edilen dil dışı karîneler ise, sözün söylendiği fi ziksel ve duygusal ortam, jest-mimikler, eda, tavır gibi diğer fi ziksel ve psikolojik şartlardan elde edilir. Anlam belirsizliğine yol açan dilsel olguların varlığı inkâr edilemese de, bir bağlam içinde çokanlamlı ögelerin yalnızca bir anlamının kastedilebilir olması anlamın tespiti çabalarında nisbî bir kolaylık sağlamaktadır.
183-202

REFERENCES

References: 

Acar, Ömer (2010). “Çokanlamlılık-Eşadlılık İkileminde İştirâk-i Lafzî”, A.Ü.İ.F.D., 51:
2, ss. 241-270.
Akdemir, Hikmet (1999). Belâgat Terimleri Ansiklopedisi. İzmir: Nil Yayınları.
Aksan, Doğan (1995). Her Yönüyle Dil-Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: T.D.K. Yay.
el-‘Antâkî, Muhammed (1969). Dirâsât fî Fıkhi’l-Luğa. Beyrut: Dâru’ş-Şarki’l-Arabî.
el-Bâr, Abdullah Ali ‘Iydullah (2002). el-Kadâu bi’l-Karâin fi ’ş-Şerî‘ati’l-İslâmiyye. (Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi). Mekke.
Bardakoğlu, Ali (1994). “Delâlet”, T.D.V. İslam Ansiklopedisi. İstanbul: T.D.V. Yayınları,
IX, ss. 119-122.
Barthes, Roland (1999). Göstergebilimsel Serüven (çev. Mehmet-Sema Rifat). İstanbul:
Kaf Yayınları.
el-Basrî, Muhammed b. Ali et-Tayyib Ebu’l-Huseyn (1982). el-Mu‘temed fî Usûli’l-Fıkh.
(thk. Halîl Meys). Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye.
Benten, Nizâr Ma‘rûf Muhammed Cân, (2002), el-Karâin ve Ehemmiyyetuhâ fî Beyâni’l-
Murâd mine’l-Hitâb ‘İnde’l-Usûliyyîn ve’l-Fukahâ. (Basılmamış Doktora
Tezi), Mekke.
Bilgegil, Kaya (1989). Edebiyat Bilgi ve Teorileri. İstanbul: Enderun Kitabevi.
Bolay, M. Naci (1994). “Delâlet”. TDV İslam Ansiklopedisi. İstanbul: T.D.V. Yayınları,
IX, s. 119.
el-Cevherî, İsmail b. Hammâd (1990). es-Sıhâh. Beyrut: Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn.
Cevdet Paşa, Ahmet (2000). Belâgat-ı Osmâniyye. Ankara: Akçağ.
el-Curcânî, Seyyid Şerîf (1985). et-Ta‘rîfât. Beyrut: Mektebetu Lubnân.
ANLAMI TAYİN EDEN KARÎNE 201
Ebû Zehra, Muhammed (1981). İslâm Hukuku Metodolojisi (çev. Abdülkadir Şener). Ankara:
Fon Matbaası.
el-Fâiz, İbrahim b. Muhammed (1983). el-İsbâtu bi’l-Karâin fi ’l-Fıkhi’l-İslâmî. Riyâd:
Mektebetu Usâme.
el-Gazâlî, Ebû Hâmid (1993). el-Mustasfâ. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye.
Güven, Şahin (2005). Kur’ân’ın Anlaşılması ve Yorumlanmasında Çokanlamlılık Sorunu.
İstanbul: Denge.
el-Hafyân, Muhammed Ali Muhammed (1995). el-Karâinu’s-Sârife li’l-Emri ‘an Hakîkatih
ve Eseru Zâlike fi ’l-Furû‘i’l-Fıkhiyye fi Kitâbey es-Savm ve’l-Hacc,
(Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Mekke.
el-Hasen, Halîfe Bâbekr (1989). Menâhicu’l-Usûliyyîn fî Turuki Delâlâti’l-Elfâz ale’l-
Ahkâm. Kahire: Mektebetu Vehbe.
Hassân, Temmâm (1994). el-Lugatu’l-Arabiyye Ma‘nâhâ ve Mebnâhâ. Mağrib: Dâru’s-
Sekâfe.
el-Hın, Mustafa Sa‘îd (1998). Eseru’l-İhtilâf fi ’l-Kavâidi’l-Usûliyye fî İhtilâfi ’l-Fukahâ.
Beyrut: Muessesetu’r-Risâle.
İbn Cinnî, Ebu’l-Feth Usmân (t.y.). el-Hasâis, thk. Muhammed Ali en-Neccâr. Beyrut:
el-Mektebetu’l-İlmiyye.
İbn Hanbel, İmâm Ahmed (1995). el-Musned. Kahire: Dâru’l-Hadîs.
İbn Manzûr, Muhammed b. Mukerrem (1993). Lisânu’l-Arab. Beyrut: Dâru İhyâi’t-
Turâsi’l-Arabî.
İbnu’l-Enbârî, Muhammed b. el-Kâsım (1987). Kitâbu’l-Ezdâd. Thk. Muhammed Ebu’l-
Fadl İbrahim. Beyrut: el-Mektebetu’l-‘Asriyye.
el-Kahtânî, Fehd b. Saîd b. Abdullah (2006). Eseru’l-Karîneti’ş-Şer‘iyye fî Tevcîhi’l-
Hukmi’n-Nahvî ‘inde İbn Hişâm fi ’l-Muğnî. (Basılmamış Yüksek Lisans
Tezi). Mekke.
el-Kazvînî, Celâluddîn Muhammed b. Abdrurrahman b. ‘Umer b. Ahmed b. Muhammed
(2003). el-Îdâh fî ‘Ulûmi’l-Belâga. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye.
el-Kefevî, Eyyûb b. Mûsâ el-Huseynî Ebu’l-Bekâ (t.y.). el-Kulliyyât. Beyrut: Muessesetu’r-
Risâle.
Kıran, Zeynel (2008). “Dilde Örtük Anlam ve Dolaylı Anlatım”, Kur’ân ve Dil-Dilbilim
ve Hermenötik Sempozyumu, Van.
Kızıklı, Zafer (2006). “Sibeveyhi’nin el-Kitâb’ında Belâgat Biliminin Temelleri”. Nüsha
Şarkiyat Araştırmaları Dergisi. Yıl: VI, Sayı: 23, ss. 49-60.
______ (2008). Arap Dilinde Belagat Bilimi. Ankara: Kızıklı Yay.
el-Kîlânî, ‘Abdurrahman (2006). “el-Karînetu’l-Hâliyye ve Eseruhâ fî Tebeyyuni ‘İlleti’l-
Hukmi’ş-Şer‘î”, el-Mecelletu’l-Urduniyye fi ’d-Dirâsâti’l-İslâmiyye. Amman,
C. III, S. I.
202 / Dr. Ömer ACAR EKEV AKADEMİ DERGİSİ
el-Muberred, Ebu’l-Abbâs Muhammed b. Yezîd (1988). Mâ İttefeka Lafzuh ve İfteraka
Ma‘nâh mine’l-Kur’âni’l-Mecîd, thk. Ahmed Muhammed Suleymân Ebû
Ra‘d, Kuveyt: Vizâratu’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye.
el-Mut‘ınî, Abdulazîm (t.y.). el-Mecâzu fi ’l-Lugati ve’l-Kur’âni’l-Kerîm Beyne’l-İcâze
ve’l-Men‘. Kahire: Mektebetu Vehbe.
_________ (1995). el-Mecâz ‘inde’l-İmâm İbn Teymiyye ve Telâmîzih Beyne’l-İnkâr
ve’l-İkrâr. Kahire: Mektebetu Vehbe.
Öner, Necati (1991). Klasik Mantık. Ankara: A.Ü. İlahiyat Fak. Yayınları.
Palmer, F. R. (2001). Semantik-Yeni Bir Anlambilim Projesi. (çev. Ramazan Ertürk). Ankara:
Ankara Okulu Yayınları.
er-Râzî, Muhammed b. ‘Umar b. el-Huseyn (1997). el-Mahsûl. (thk. Tâhâ Câbir Feyyâz
el-‘Alvânî). Beyrut: Muessesetu’r-Risâle.
es-Sa‘rân, Mahmud, İlmu’l-Luğa- Mukaddimetun li’l-Kârii’l-Arabî. Beyrut: Dâru’n-
Nahdati’l-Arabî.
es-Sekkâkî, Ebû Ya‘kûb Yusuf İbn Ebû Bekr Muhammed b. Ali (2000). Miftâhu’l-‘Ulûm.
Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye.
es-Semerkandî, Ebûbekr Muhammed b. Ahmed (1984). Mîzânu’l-Usûl fî Netâici’l-‘Ukûl
fî Usûli’l-Fıkh. Thk. Abdulmelik Abdurrahman el-Es‘ad es-Sa‘dî. (Basılmamış
Doktora Tezi). Mekke.
Soykan, Ömer Naci (1995). Felsefe ve Dil-Wittgenstein Üstüne Bir Araştırma. İstanbul:
Kabalcı Yayınevi.
es-Subkî, Takiyyuddîn Ebu’l-Hasen Ali b. Abdulkâfî (1995). el-İbhâc fî Şerhi’l-Minhâc.
Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye.
Şaban, Zekiyyuddîn (1996). İslâm Hukuk İlminin Esasları (çev. İbrahim Kâfi Dönmez).
Ankara: T.D.V. Yayınları.
eş-Şenkıtî, Muhammed el-Emîn b. Muhammed el-Muhtâr el-Cekenî (t.y.). Men‘u
Cevâzi’l-Mecâz fi ’l-Munezzeli li’t-Te‘abbudi ve’l-İ‘câz. Kahire: Mektebetu
İbn Teymiyye.
Tâhiru’l-Mevlevî (1994). Edebiyat Lügatı. İstanbul: Enderun Kitabevi.
et-Tehânevî, Muhammed Ali (1996). Keşşâfu Istılâhâti’l-Funûn ve’l-‘Ulûm. Beyrut:
Mektebetu Lubnân Nâşirûn.
el-Ustul, Muhammed Kâsım (2004). el-Karîne ‘İnde’l-Usûliyyîn ve Eseruhâ fî Fehmi’n-
Nusûs, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazze: el-Câmi‘atu’l-İslâmiyye.
Yavuz, Galip (2006). “Akıl ve Yan Anlam İlişkisi Açısından Mecazî Anlatım”. Dinbilimleri
Akademik Araştırma Dergisi, VI (2006), sayı: 4, ss. 97-113.
ez-Zuhaylî, Vehbe (1986). Usûlu’l-Fıkhi’l-İslâmî. Dımeşk: Dâru’l-Fikr.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com