Buradasınız

TÜRKİYE'DE ÇOCUKLARIN EVLERİNİ TERKEDEREK SOKAKTA YAŞAMALARINDA SORUMLULAR VE SORUMLULUKLARI

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (Original Language): 
Yetişkin gözetim ve bakımında olmaksızın sokakta yaşamlarını geçirmekte olan çocuklar, siyasi, sosyo-ekonomik sistem ve uygulamaların da etkisiyle evlerini terk ederek sokağa gelmiş ve hem haklara erişim hem de hak ihlalleri açısından -görünürdeki- en uç kesimi oluşturmaktadır. Türkiye'de ço¬cukların sokakta yaşamak amacıyla bulunması yeni olmamakla birlikte daha çok sayıda çocuğun sokakta olması ve içinde bulundukları koşulların ağırlaş¬ması ve ülke gündeminde yer tutmaya başlamasında 1990 yılı dönüm noktası olmuştur. Bu yıl aynı zamanda çocuklar hakkında yasal ve idari önlemler alınması açısından da önem taşımaktadır1 Çalışma esas olarak çocukların evlerini terk ederek sokakta yaşamala¬rına neden olan aktörlerin yasal sorumluluklarının tesbit edilmesi ve buna dayanarak çocuklar açısından tazminat talep etme hakkı doğup doğmayacağını irdelemeyi hedeflemektedir. Çalışmaya, Türkiye'de çocukların sokakta yaşa-malarıyla ilgili kısa bir yasal ve fiili tarihçe ile başlanacaktır. Tarihçe bölü¬münü, çocukların sokağa gelme nedenleri, sokakta karşılaştıkları yaşam ve gelişme haklarını tehdit eden tehlikeler ve çocuklara yönelik koruma mekanizmasının kısa anlatımı izleyecektir. Ayrıca çocukların sokağa gelmelerinde etkili olan sebepler temel alınarak, çocuğun bakım, eğitim ve gözetiminden sorumlu olan kişi ve kurumlar ve bunların sorumlulukları ile bu sorumluluklarını ye¬rine getirmelerinde gözlemlenebilen ihmaller ve sorunlar tespit edilecektir. Bu şekilde çocukların yetişmesindeki sorumluların sadece ana baba değil aslında tüm toplumda birey ve görevleri önceden belirlenmiş kurumlar olduğu ve birey ve kurumların yasal ve/ya ahlaki temele dayanan görevlerini yerine getirme¬diklerinde bunun sonuçlarının doğrudan çocukların temel haklarını tehdit ettiği iddia edilerek yeni bir sorumluluk anlayışı ileri sürülecektir. Bu anlayışın belirlenmesinde trafik kazalarından doğan sorumluluk esas alınacaktır. Trafik kazalarında sorumluluğun mağdur/zarar gören ve fail/haksız fiil sorumlusu yanında kara yolları olarak dikkate alınarak paylaştırılması gibi. Sokakta ya¬şama durumunda kalan çocuklar açısından, yetiştirme ve korunma mekaniz¬masında görevli kişi ve kurumların sorumluluklarının oran usulü ile belirlen¬mesi ve oran üzerinden bir tazminata hükmedilmesi gerekliliği de de lege ferenda açıdan gerekçeleri ile iddia edilecektir.
179-200

REFERENCES

References: 

Adalet Alada/Sevgi Sayıta/Sezai Temelli, Küreselleşme, Yoksulluk ve Şiddet Bağlamında İstanbul'da Sokağın Çocukları, Yoksulluk, Şiddet ve İnsan Hakları, TODAİE İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara, 2002 Ali Hakan Evik, "Çocuk Koruma Hakkında Düşünceler", Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.1, İstanbul, 2007,
Ayşe Buğra, Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye'de Sosyal Politika, İletişim
Yayınları, 2.Baskı, İstanbul, 2008,
Betül Onursal- Sevgi Usta Sayıta,,Birleşmiş Milletler Belgelerine Barış Kültürü ve Şiddet Karşıtı Olma ve Avrupa Konseyi Kararlarında Çocuğun Şiddet ve Kötü Muameleden Korunması, İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi Yayını, İstanbul 2002.
Cengiz Koçhisarlıoğlu, Objektif Sorumluluğun Genel Teorisi, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Diyarbakır, 1984.
Dural/Öğüz/Gümüş, Türk Özel Hukuku- Aile Hukuku Cilt III; Filiz Kitabevi, İstanbul 2008
Emine Akyüz,Ulusal ve Uluslararası Hukukta Çocuğu Haklarının ve Gü¬venliğinin Korunması, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara 2000,. Faruk Sapancalı, Sosyal Dışlanma, Dokuz Eylül Yayınları, İzmir, Aralık 2005 Gülçin Elçin Grassinger, Türk Medeni Kanununda Yer Alan Velayet Hükümleri Kapsamında Küçüğün Kişi Varlığının Korunması İçin Alınacak Tedbirler, XII Levha Yayınevi, İstanbul Ocak 2009,
Hakan Acar, "Duvarların Dışındaki Yaşam: Çocukların Anlatımıyla Sokaklar". Eğitim Bilim Toplum. Eğitim-Sen Yayını, Cilt: 20. İstanbul Haziran, 2008 İsmail Özmen, Açıklamalı İçtihatlı Velayet Hukuku Davaları ve Çocuk Mahkemeleri, Kartal Yayıncılık Ankara 2005
İstanbul Çocukları Vakfı, "Sokak Çocukları Alt Komisyonu Raporu" 1.İstanbul Çocuk Kurultayı, İstanbul Çocuk Raporu Der:Sevgi Usta Sayıta/Mustafa Ruhi Şirin, İstanbul Çocukları Vakfı, Yayını, İstanbul 2000.
K. Karataş- Y Baykara.Acar -G.Çamur Duyan, Sokak Çocukları Açısından Sokak ve Suç İlişkisi Üzerine Medyadaki Yansımalar", IV.Sokakta Yaşayan ve Sokakta Çalışan Çocuklar, İzmir IV.Sempozyumu 30 Eylül-2 Ekim 2005 Balçova İzmir, 2006.
Kocayusufpaşaoğlu/Hatemi Serozan/Arpacı, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, İkinci Cilt, İstanbul 1998(Hüseyin Hatemi, Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku) Mustafa Kılıçoğlu, Tazminat Hukuku, Legal Yayınevi, 2.Baskı, Temmuz 2006 Nadir Özbek, Osmanlı İmparatorluğu'nda Sosyal Devlet, İletişim Yayınları,
İstanbul, 2002
Naom Schimmel, "Freedom and Autonomy of Street Children", The International Journal of Children Rights 14, 2006.
Özkan Yıldız,Toplumsal Değişme Sürecinde Sokak Çocukları ve Sosyal Dışlanma, Eğitim Bilim Toplum. Eğitim-Sen Yayını, Cilt: 20. İstanbul, Haziran, 2008,
Rona Serozan, Çocuk Hukuku, Genişletilmiş II:Bası,İstanbul 2005
Serdar Mermut, "Çocuk Koruma Kanunu Üzerine Bir Değerlendirme", Legal
Hukuk Dergisi, İstanbul 2006.
Sevda Uluğtekin, 1940'lı Yıllarda İstanbul'un Sokak Çocukları", Sema Kut'a
Armağan, Yaşam Boyu Sosyal Hizmet, HÜ Sosyal Hizmetler Yüksek Okulu Yayın No.4, Ankara 1999;
Sevda Uluğtekin, Çocuk Mahkemeleri ve Sosyal İnceleme Raporları, Türkiye Barolar Birliği Yayını, Ankara 2004.
Sevda Uluğtekin, Türkiye'de Çocuk Sorunu ve Sokak Çocukları" Sokak Çocukları Eğiticilerin Eğitimi Programı, İstanbul 14-20 Nisan 1996,Yayına ha¬zırlayan Sevda Uluğtekin, Ek 2, Ankara 1997
Sevgi Usta Sayıta, "Mağdur Çocuklar Hakkında Koruma Tedbirleri"Mağdur Çocukların Hukuksal Konumu, İstanbul 2004
Sevgi Usta Sayıta, Türk Hukukunda Çocuğun Koruyucu Aile Yanına Yer¬leştirilmesi; Filiz Kitabevi, İstanbul 1996
Sevil Atauz, "Dünya Kentlerinin Yeni Olgusu: Sokak Çocukları", Birikim, sayı:116, İstanbul 1998.
Sevil Atauz, " Sokak Çocuklarının Yaşam Kültürü", Cumhuriyet ve Çocuk, 2 Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi, Der: Bekir Onur, Ankara, 1999. Sevil Atauz, "Türkiye'nin Beş İlinde Sokak Çocukları Projelerinin Değer¬lendirilmesi", Hacettepe Üniversitesi Çocuk Hakları Merkezi, Ankara 2003 T.H. Şengül Kent Yoksulluğu ve Kentlerin Parçalanması. Tes-İş Dergisi. Ekim-
Kasım İstanbul ,2001
Turgut Akıntürk, Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku, Yeni Medeni Kanuna Uyarlanmış, II:Cilt Yenilenmiş 10.Bası, İstanbul 2006.
UNICEF Önce Çocuklar, UNICEF Yayını, Ankara 1996.
Yusuf Solmaz Balo, Uluslararası İlkeler Işığında Çocuk Koruma Kanunu ve Uygulaması, Seçkin Yayınları Ankara, 2005

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com