Buradasınız

KIBRIS’TA ÇÖZÜM İÇİN ORTAYA ÇIKAN GALİ VE ANNAN PLANLARININ TEMEL ÖZELLİKLERİ

THE MAIN FEATURES FOR THE RESULUTION IN CYPRUS RAISED IN GHALI AND ANNAN PLANS

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2758
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In this research, the main features of Ghali (1992) and Annan (2004) Plans, which emerged in relation to a solution in Cyprus, have been addressed. From this point, the main aim of this research is to analyze main features, impacts on the parties and the implementation steps of Ghali and Annan Plans, which came out during the negotiations between parties in Cyprus. UN’s view on Cyprus following the 1959 Zurich and London Agreements is not identical with its view after the beginning of inter-communal conflicts. From then on, UN was compelled to be become a party in this conflict. Parties in Cyprus, however, made several changes in their strategies of intercommunal dialogues after 1992. Turkish side seeks a solution to Cyprus issue through inter-communal dialogues among parties without submission the issue to international forums, but assisted by Ankara and Athens. The Greek side, on the other hand, has stood with the end of inter-communal dialogues and with the carrying Cyprus issue into the international forums. Consequently, the natural process of inter-communal dialogues has started to continue through EU platforms, rather than UN mechanisms. Conversely, it was understood that a solution for Cyprus issue is not possible through ‘micro packets’ since it requires a total approach which includes issues of constitution, territory, political statue, sovereignty, property rights, self-determination and guarantees. Therefore, it should be necessary to avoid unrealistic solution proposals, pressures and micro packets based on such proposals. Provisions in the Treaty Concerning The Establishment of The Republic of Cyprus and the Overall Framework Agreement on Cyprus form the basis of the peace in Cyprus. For this reason, the well prepared framework, which involves all dimensions of the problem, presents an opportunity to establish permanent peace in Cyprus if both sides agree though it seems complicated at first glance. However, it is important to be careful due to the fact that the gradual implementation without an agreement for each and every subject may lead to a political erosion of the Turkish side. Accordingly, the Greek perception that the Cyprus issue is ‘a concession system’ and its attempts to take some of the main blocks of the process will not bring a permanent peace in Cyprus. Based on this fact, this research consists of two main sections. Ghali’s Set of Ideas in the first section and Annan Plan in the second one have been addressed.
Abstract (Original Language): 
Bu araştırmada, Kıbrıs’ta çözümle ilgili olarak ortaya çıkan Gali (1992) ve Annan (2004) planlarının temel özellikleri ele alınmıştır. Buradan hareketle araştırmanın temel amacı, Kıbrıs’ta taraflar arasında cereyan eden görüşmelerde Gali ve Annan planlarının ortaya koyduğu temel özelliklerinin neler olduğu, tarafları nasıl etkilediği veya uygulama basamaklarının nasıl olacağı incelenmiştir. BM’nin 1959 Zürih ve Londra Antlaşmalarından sonra Kıbrıs’a bakış açısıyla, toplumlararası çatışmaların başlamasından sonraki bakışı bir değildir. Bundan böyle BM, meseleye müdahil olmak zorunda kalmıştır. 1992 yılından sonraysa Kıbrıs’taki taraflar, toplumlararası görüşme stratejisinde birtakım değişiklikler yapmışlardır. Türk tarafı, Kıbrıs meselesinin uluslararası forumlara götürülmeksizin Ankara ve Atina’nın desteğinde ve toplumlararası görüşmeler yoluyla çözümlenmesini istemiştir. Rumlarsa toplumlararası görüşmelerin kesilmesinden ve Kıbrıs meselesinin uluslararası forumlara taşınmasından yana olmuşlardır. Böylece toplumlararası görüşmelerin tabiî süreci, BM’den ziyade, AB nezdinde gelişmeye başlamıştır. Buna karşın anayasa, toprak, siyasal statü, egemenlik, mülkiyet, self-determinasyon ve garantiler ile ilgili ‘bir bütün olan Kıbrıs meselesinin, ‘mini paketlerle’ çözülemeyeceği anlaşılmıştır. Bundan hareketle Kıbrıs’ta gerçekçi olmayan çözüm önerilerinden, baskılardan ve buna dayalı mini paket yöntemlerinden, özellikle uzak durmak gerekecektir. Bununla ilgili olarak Kuruluş Anlaşması’nda ve Kapsamlı Çerçeve Anlaşması’nın diğer bölümlerinde belirtilen hükümler, Kıbrıs’ta kurulması düşünülen barışın esasını oluşturmaktadır. Dolayısıyla sorunun bütün yönlerini kapsayan ve özenle hazırlanan çerçeve, ilk bakışta karışık gibi olsa da üzerinde her iki tarafın mutabık kalması hâlinde, Kıbrıs’ta kalıcı bir barışın sağlanması mümkün olacaktır. Ancak her hususta anlaşılmadıkça, özellikle peyderpey uygulamaya gitmek, Türk tarafının siyasal pozisyonunda erozyona neden olacağı için dikkatli olunmalıdır. Rum tarafının, Kıbrıs meselesini bir ‘ödünler sistemi’ olarak görmesi ve bu sistemin temel taşlarından başlıcalarını yerinden çekip çıkarması, Kıbrıs’a kalıcı bir barışı getirmeyecektir. Bu gerçekten hareketle araştırma, iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Gali Fikirler Dizisi’nin, ikinci ve son bölümde ise Annan Planı’nın temel özellikleri ele alınmıştır.
63
83

REFERENCES

References: 

A. Arşiv Belgeleri:
“10 Aralık 2004 Tarihli Kıbrıs Sorununun Kapsamlı Çözümü İçin Anlaşma Temeli - Annan Plan for Cyprus Settlement - Full Text 10 December 2004”, KKTC Cumhurbaşkanı Arşivi, Dosya: BM Önerileri, Tarih: 2004.
“1990 Yılında Sunulan 27 Sayfalık Türk Önerileri”, KKTC Cumhurbaşkanı Arşivi, Dosya: Türk Önerileri, Tarih: 1990.
“Birleşmiş Milletler Çözüm Plânının Tam Metnini Açıklıyoruz”, KKTC Dışişleri ve Savunma Bakanlığı Arşivi, Dosya: BM Önerileri-Gali Fikirler Dizisi, Tarih: 1992.
“Draft Outline Agreement”, KKTC Cumhurbaşkanı Arşivi, Dosya: BM Önerileri, Tarih: 26 February 1990.
“Draft Outline of A Comprehensive Settlement in Cyprus”, KKTC Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Dosya: BM Önerileri, Tarih: 6 April 1989.
A New Pattern of Relationship in Cyprus, The Turkish Cypriot Proposals of 11 October 1989, Published by The Public Information Office of The Turkish Republic of Northern Cyprus, Nicosia, 1990.
“Güvenlik Konseyi Gali Raporu’nu Ele Alıyor”, KKTC Başbakanlık Enformasyon Müdürlüğü Arşivi, Dosya: BM Çözüm Planları, Tarih: 10 Nisan 1992, s. 8.
“Kıbrıs Raporu”, KKTC Başbakanlık Enformasyon Müdürlüğü Arşivi, Dosya: Raporlar, Tarih: 23 Kasım 1992, s. 1.
“Kıbrıs Sorununun Kapsamlı Çözümü”, KKTC Cumhurbaşkanı Arşivi, Dosya: BM Önerileri – Annan Plânı, Tarih: 30 Mart 2004.
“Kıbrıs Türk Tarafının Görüşmelerin Gelecekteki Seyri Konusundaki Yaklaşımı”, KKTC Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Dosya: Türk Önerileri, Tarih: 22 Kasım 1988.
“Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’ın New York Zirvesinde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Perez De Cuellar’a Verdiği Belge”, KKTC Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Dosya: Türk Önerileri, Tarih: 1986.
“Proposal for A Lasting Solution in Cyprus by President Rauf Denktaş”, KKTC Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Dosya: Öneri Paketleri, Tarih: 31 Ağustos 1998.
Tutanak Dergisi, 10 Haziran 1993.
B. Telif Eserler:
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 789 (1992) Sayılı Kararının Işığında Kıbrıs Sorunu ve Türkiye (1993), İstanbul: Siyasî ve Sosyal Araştırmaları Vakfı – SİSAV.
CARTER, Jimmy (1982). Keeping Faith – Memoirs of A President, New York: Bantam Books.
CERRAHOĞLU, Zehra Yalçınkaya (1998). Birleşmiş Milletler Gözetiminde Kıbrıs Sorunu İlke İlgili Olarak Yapılan Toplumlararası Görüşmeler (1968-1990), İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
DENKTAŞ, Rauf Raif (2001). “Kıbrıs Meselesi Nedir?”, Kıbrıs Mektubu Dergisi, C/S 14 (3): 4-7.
82
Soyalp TAMÇELİK
DENKTAŞ, Rauf Raif (1996b). Kıbrıs Meselesinde Vizyon-1994, Raif Denktaş Eğitim Vakfı Yayınları No: 1, Lefkoşa: Demokrat Matbaacılık.
EASTON, David (1968). The Political System, New York: Alfred A. Knopf.
EROĞLU, Hamza (1975). Kıbrıs Uyuşmazlığı ve Kıbrıs Barış Harekâtı, Ankara: Emel Matbaacılık.
FIRAT, Melek M. (1997). 1960-1971 Arası Türk Dış Politikası ve Kıbrıs Sorunu, Ankara: Siyasal Kitapevi.
GÖĞER, Erdoğan (1971). Hukuk Başlangıcı Dersleri, Ankara: Şenyuva Matbaacılık.
Greek Cypriot Anti-Federation Statements (1898), Nicosia: Ministry of Foreign Affairs and Defence Turkish Republic of Northern Cyprus.
İSMAİL, Sabahattin (1998a). 150 Sorunda Kıbrıs Sorunu, İstanbul: Kastaş Yayınları.
KAPANİ, Münci (1988). Politika Bilimine Giriş, 4. Baskı, İstanbul: Bilgi Yayınevi.
Kıbrıs Sorunu Gelişmeler ve Görüşmeler (1990), SİSAV Yayınları, İstanbul: Reyo Matbaacılık.
Kıbrıs Sorunu (1975), Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara: Sevinç Matbaaları.
KOÇ, Haldun (1993). Pazarlık Gücünün Etkileri Yönüyle Camp David Orta Doğu Barış Sürecine Etkileri, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Bölümü Yüksek Lisans Tezi.
MORAN, Michael (1998). Sovereignty Divided Essays on The International Dimensions of The Cyprus Problem, Nicosia: CYREP.
NECATIGIL, Zaim M. (1998). The Cyprus Question and The Turkish Position in International Law, Revised 2. Edition, Biddles Ltd Guildford and King’s Lynn, London: Oxford University Press.
“Peace Efforts on Cyprus – and Intransigence of Greek Cypriots Introduction” (1987), Kıbrıs Mektubu, C/S 2 (1): 54-56.
SÖNMEZOĞLU, Faruk (2000). Türkiye-Yunanistan İlişkileri ve Büyük Güçler, Kıbrıs, Ege ve Diğer Sorunlar, İstanbul: Der Yayınları.
TAMÇELİK, Soyalp (2008). Kıbrıs Meselesinin Çözüm Plânları (BM’nin 789 Sayılı Kararına Göre), Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
TAMÇELİK, Soyalp (2010). “Kıbrıs’ta Kurulacak Federal Devletin Temel Unsurları”, I. Uluslararası Kıbrıs Sempozyumu Bildiri Kitabı-II (21-23 Kasım 2008), Yayıma Hazırlayan: Ulvi Keser, Cilt II, Ankara: Kıbrıs Türk Kültür Derneği Yayınları, s. 57-80.
TAMÇELİK, Soyalp (2013). “Kıbrıs’ta Kurulmak İstenen Federasyonda Ekonomik Tedbirler ve Dış Yardım Meselesi”, The Journal of Academic Social Science Studies, C/S 6 (6): 1071-1100.
TATARLI, İbrahim (2000). “Bulgaristan’da İkinci Dünya Savaşı Sonrası Döneminde Kıbrıs ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Sorunlarının Akademik Araştırması”, Proceedings of The Third International Congress for Cyprus Studies 13-17 November 2000, Volume: 3, Gazimağusa: Eastern Mediterranean University Congress for Cyprus Studies Publications, s. 419-439.
ULUS, Tahsin (2003). “Son BM Anlaşması ile Kıbrıs Nereye Gidiyor”, Kıbrıs Mektubu Dergisi, C/S 16 (1): 46-53.
YILMAZ, Mesut (1999). ANAP 2000 Vizyon Devlet-Demokrasi-Siyaset, Ankara: ANAP Teknik Büro.
YILDIZ, Yavuz Gökalp (2000). “21. Yüzyıla Doğru Stratejik Vizyon Arayışları Koşullar ve Ortaya Çıkan Eğilimler”, Belgelerle Türk Tarih Dergisi, (36): 74-85.
Kıbrıs’ta Çözüm İçin Ortaya Çıkan Gali ve Annan Planlarının Genel Özellikleri 83
C. Gazeteler:
“BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın, 8 Kasım’da Cenevre’de Klerides ve Denktaş’a Yaptığı Sözlü Açıklamaların Tam Metni”, Kıbrıs Gazetesi, 8 Kasım 2000, No:1023, s. 1.
“BM’den İmzala Dayatması”, Cumhuriyet Gazetesi, 14 Ocak 2003, No:62254, s. 7.
EKŞİ, Oktay (1992). “Kıbrıs’la İlgili Doğrular”, Hürriyet Gazetesi, 15 Aralık 1992, No:87747, s. 19.
“Güvenlik Konseyi Gali Raporu’nu Ele Alıyor”, Kıbrıs Gazetesi, 10 Nisan 1992, No:871, s. 8.
“İşte Belge”, Kıbrıs Gazetesi, 13 Kasım 2002, No:567, s. 11-16.
“Kıbrıs’ta Dayton Formülü”, Cumhuriyet Gazetesi, 10 Ocak 1997, No:98552, s. 1.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com