Buradasınız

AKRANLARIN SOSYAL BECERİLERE MODEL OLDUĞU DOĞRUDAN ÖĞRETİMİN ZİHİNSEL ENGELLİ ÖĞRENCİNİN SOSYAL BECERİLERİ KAZANMASI SÜRDÜRMESİ GENELLEMESİ VE SOSYAL KABULÜNE ETKİSİ

THE EFFECT OF DIRECT INSTRUCTION WITH MODELING THE SOCIAL SKILLS BY THE PEERS OF THE MENTALLY RETARDED STUDENT ON HIS/HER ACQUIRING, MAINTAINING AND GENERALIZING THE SOCIAL SKILLS AND HIS/HER SOCIAL ACCEPTANCE

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1898
Abstract (2. Language): 
The purpose of this investigation was to determine the effectiveness of direct instruction approach on the acquisition, maintenance and generalization of social skills of the mentally retarded students placed into regular classroom settings via peer models and to determine the effects of acquisition of social skills of these students and the interaction they develop with their peers during acquisition process on the social acceptance of such students by their peers. In order to determine “the effectiveness of the direct instruction of the mentally retarded student who is placed into regular classroom settings by using peer models to make them acquire, maintain and generalize the social skills”, which is the first objective of the study, Multiple Probe Across Behaviors Design among the single subject experimental designs was used. In order to determine “the effect of the social acceptance of the peers which is the second objective of the study “single group pretest-posttest model” among the pre trial models was used. Study subjects consisted of a mentally retarded student and his/her peers (thirtysix students)) taught in the same classroom. Data related to the primary purpose of the study have been analyzed in graphics and then these graphics have been interpreted in qualitative terms. One Way Variance of Analyze procedure has been applied to analyze the data for the second purpose of the study by using SPSS package program. The study concluded that the education based on direct instruction approach by using peer models is effective on the acquisition, maintenance and generalization of the social skills such as giving thanks, of offering help and asking for permission. In addition, although the interaction between the mentally retarded student and his/her peers and the student’s acquisition of social skills seem to have increased his/her peers social acceptance, this increase is not significant.
Abstract (Original Language): 
Bu araştırmanın genel amacı birlikte eğitim ortamına devam eden zihinsel yetersizliği olan öğrenciye akran modellerden yararlanarak yapılan doğrudan öğretimin sosyal becerileri kazandırmada, sürdürmede ve genellemedeki etkililiğini ve bu öğrenciye sosyal beceriler kazandırılırken akranların model olarak etkileşimde bulunması ve sosyal becerileri kazanmasının birlikte, akranların sosyal kabulüne etkisini belirlemektir. Araştırmanın birinci amacı olan “birlikte eğitim ortamına devam eden zihinsel yetersizliği olan öğrenciye akran modellerden yararlanarak doğrudan öğretimin sosyal becerileri kazandırmada, sürdürmede ve genellemede ki etkililiğini belirlemek” amacıyla tek denekli deneysel desenlerden “davranışlar arası çoklu yoklama deseni” kullanılmıştır. İkinci amacı olan akranların sosyal kabulünü belirlemek” amacıyla deneme öncesi modellerden “tek grup öntest - sontest modeli” kullanılmıştır. Araştırmanın denekleri, zihinsel yetersizliği olan bir öğrenci ve bu zihinsel yetersizliği olan öğrencinin sınıfında bulunan (otuzaltı öğrenci) akranlardır. Araştırmanın birinci amacına ilişkin veriler grafiksel olarak analiz edilmiş ve grafikler niteliksel olarak yorumlanmıştır. Araştırmanın ikinci amacına ilişkin veriler ise SPSS paket programında Tek Yönlü Varyans Analizi uygulanarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, akran modellerden yararlanarak doğrudan öğretim yaklaşımı ile yapılan öğretim, teşekkür etme, yardım etme ve izin isteme sosyal becerilerini kazandırmada, kazanılanların sürdürülmesinde ve genellenmesinde etkilidir. Ayrıca, birlikte eğitim ortamına devam eden zihinsel yetersizliği olan öğrencinin sosyal becerileri kazanırken akranlarla etkileşimde bulunması ve öğrencinin sosyal becerileri kazanması akranların sosyal kabullerini artırıyor görünse bile, bu artış anlamlı değildir.
31
58

REFERENCES

References: 

AGRAN, M. & WEHMEYER, M. Ç. (1999). Teaching problem to students with mental retardation. Washington, D.C.: American Association on Mental Retardation.
ALLEN, K. (1992). The exceptional child: Mainstreaming in early childhood education. (İkinci Basım). New York: Delmar Publishers Inc.
AVCIOĞLU, H. (2013). Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere selam verme becerilerinin öğretiminde video ile modelin etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri-Educational Sciences: Theory & Practice. 13(1), 455-477.
……………. (2012). Zihinsel yetersizliği olan çocuklara sosyal beceri kazandırmada
işbirliğine dayalı öğrenme ve drama yöntemlerinin etkililiği. Eğitim ve Bilim. 3( 163), 111-115.
……………… (2005). Etkinliklerle sosyal beceri öğretimi.(Birinci Basım). Ankara: Kök Yayıncılık.
BATU, S. & KIRCAALİ-İFTAR, G. (2006). Kaynaştırma. (Birinci Basım). Ankara: Kök Yayıncılık.
BLANK, D., FOGARTY, B., WIERZBA, K. & YORE, N. (2000). Improving social skills through cooperative learning and other instructional strategies. İlnios: Saint Xavier University.
BREMER, C.D. & SMITH, J. (2004). Teaching social skills. Addressing Trends And Developments in Secondary Education. 3(5), www.ncset.org.
CAIN, A.F.H. (1990). Social skills training. Dissertation Abstracts International. 52(3), 877–878A.
CHADSEY-RUSH, J. (1992). Toward defining and measuring social skills in employment settings. American Journal on Mental Retardation. 96(4), 405-418.
CARNIE, D., SILBERT, J. & STEIN, M. (1990). Direct instruction mathematics. (İkinci Basım). Colombus Ohoio: Merril Publishing Company.
CIECHALSKI, J.C. & SCHMIDT, M.W. (1995). The effects of social skills training on students with exceptionals. Elemantary School Guidance & Counseling. 29(3), 217-223.
CİVELEK, A. H. (1990). Eğitilebilir zihinsel engelli çocukların sosyal kabul görmelerinde bilgilendirilmelerinin ve iki grubun beden eğitimi derslerinde bütünleştirilmelerinin etkileri. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
COLLET-KLINGENBERG, L. & CHADSEY-RUSCH, J. (1991). Using a cognitive process approach to teach social skills. Education and Training in Mental Retardation. 26, 258-270.
Akranların Sosyal Becerilere Model Olduğu Doğrudan Öğretimin Zihinsel Engelli Öğrencinin… 55
CORNISH, U. (2003). Social skills training for adolescents with general moderate learning difficulties. London and Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers.
CUMMINGS, K.D. (2004). Advances in the assessment of social competence. Unpublished doctoral thesis. Üniversity of Oregon, USA.
ÇAKIR, S. (2006). Doğrudan öğretim yaklaşımının zihin engelli öğrencilere telefonla uygun şekilde konuşma sosyal becerisini kazandırmada etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
ÇİFTÇİ, İ. (2001). Zihinsel engelli bireyler için hazırlanan bilişsel süreç yaklaşımına dayalı sosyal beceri programının etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
DAĞSEVEN, D. (2011) Comparasion of direct instruction and problem solving aproach teaching social skills to children with mental retardition. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri-Educational Sciences: Theory & Practice. 11(3) 1414-1420
……………. (2008). Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrencilere sosyal becerilerin kazandırılmasında doğrudan öğretim ve bilişsel süreç yaklaşımları ile yapılan öğretimin etkililiklerinin ve verimliliklerinin karşılaştırılması, Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
DIGENNARO R., F. D.; MCINTYRE, L. L.; DUSEK, J.; QUINTERO, N. (2011). Assessment of friendship, problem behavior, and social adjustment in children with disabilities in an inclusive education setting. Journal of Developmental and Physical Disabilities. 23(6), 477 – 489.
DORSETT, P.G. & KELLY, J.A. (1984). Social skills training with the mentally retarded. Advances in Mental Retardation and Developmental Disabilities, England: Vol 2 London.
ELKSNIN, L.K. & ELKSNIN, N. (2000). Teaching parents to teach their children to be prosocial. Intervetion in School Clinic. 36(1),27-35.
FOX, C.L. & WEAVER, I. (1989). Social acceptance of students identified as learning disabled. Teacher Education and Special Education 12(3), 83-90.
GRESHAM, F.M. & ELLIOT, S.N. (1987). The relationship between adaptive behavior and social skills: Issues in definıtion and assessment. The Journal of Special Education. 21(1), 168-181.
GURALNICK, M.J. (1990). Social interactions among preschool children. Exceptional Children. 46, 248-253.
GÜZEL, R. (1998). Alt özel sınıflardaki öğrencilerin sesli okudukları öyküyü anlama becerilerini kazanmalarında doğrudan öğretim yöntemiyle sunulan bireyselleştirilmiş okuduğunu anlama materyalinin etkililiği. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
56
Serpil ALPTEKİN – Mehmet ÖZYÜREK
KARASAR, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. (18. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
KAVALE, K.A., FORNESS, S.R. & BENDER,B. (1987). Handbook of learning disabilities :Volume III methods and intervations. Boston Massachusetts: Little Brown and Company.
KEMP, C. & CARTER, M. (2002). The social skills and social status of mainstreamed students with intellectual disabilities. Educational Psychology. 22, 391-411.
KIRCAALİ-İFTAR, G. & TEKİN, E. (1997). Tek denekli araştırma yöntemleri. Ankara: Türk Psikologlor Derneği Yayınları.
KNAPCZYK, D.R. (1989). Generalization of student qestion asking from special class to regular class settings. Journal of Applied Behavior Analysis.22(1), 77-83.
LEWIS, R.B. & DOORLAG, D.H. (1999). Teaching special students in general education classrooms. New Jersey: Prentice Hall Inc.
MAAG, J.W. & WEBBER, J. (1995). Promoting children’s social development in general education classrooms. Researcah in Developmental Disabilities. Vol. 39 (23), 13-20.
MANETTI, M., SCHNEIDER, B.H. & SIPERSITEIN, G. (2001). Social acceptance of children with mental retardation: testing hypothesis with an italian sample. International Behavioral Development. 25(3), 279-286.
MERRELL, K.W. (2001). Assesments of children’s social skills: Recent developments, best practices and new directions. Exceptionality. 9(1&2), 3-18.
MEB, (2009). Hayat Bilgisi Dersi Programı. http:// www.orgm.meb.gov.tr (2009, Temmuz 10).
MCLANE, M.T. (1998). What general education teachers know about the social competence of students with disabilities and what are the sources of this knowledge. Unpublished doctoral thesis. State University of New York, USA.
MCMAHON, C.M., WACCKER, D.O., SASSO, G.M. & MELLOY, K.J. (1994). Eveluation of the multiple effects of a social skill intervetion. Behavioral Disorders. 20(1), 35-50.
MILLER, M.J., LANE, K.L., & WEHBY, J. (2005). Social skills instruction for students with high incidence disabilities: A school-based intervetion to address acquisition deficits. Preventing School Failure: Winter. 49(2), 27-39.
NABUZAKA, D. & RONNING, J.A. (1997). Social acceptance of children with intellectual disabilities in an integrated school setting in zambia: A pilot study. International Journal of Diability, Development and Education. 44(2), 105- 115.
ÖZKAN YAŞARAN, Ö. (2009). Normal gelişim gösteren öğrencilerin özel gereksinimli bireylerin sosyal kabullerini sağlamada kaynaştırmaya hazırlık etkinliklerinin etkisi.
Akranların Sosyal Becerilere Model Olduğu Doğrudan Öğretimin Zihinsel Engelli Öğrencinin… 57
Yayınlanmamış yüksek lisans tez. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
ÖZOKÇU, O. (2007). Birlikte Eğitim ortamlarındaki zihin engelli öğrencilere sosyal becerilerin kazandırılmasında doğrudan öğretim yönteminin etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
ÖZYÜREK, M. (1983). Birlikte ve ayrı eğitimin etkililiği. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
……………. (1990). Özel eğitimde normalleştirmenin doğurguları. Eğitim Bilimleri 1. Ulusal Kongresi. Bildiriler IV. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
…………... (2010). Tutumlar ve engellilere yönelik tutumların değiştirilmesi. Ankara: Kök Yayıncılık.
……………. (2009). Bireyselleştirilmiş eğitim programını geliştirme ve temelleri. (Beşinci Basım). Ankara: Kök Yayıncılık.
PRATER, M.A., BRUHL, S. & SERNA, L. (1998). Acquring social skills through cooperative learning and teacher directed İnstruction. Remedial and Special Education. 19(3), 160-173.
ROSENSHINE, B.V. (1982). Synthesis of reasearch on explict teaching. Educational Leadership. April, 43(7), 60-68.
RUTHERFORD, J.R., ROBERT, B., MATHUR, S.R. & QUINN, M.M. (1998). Promoting social skills through cooperative learning and direct instruction. Education and Treatment of Children. 21(3),354-369.
SALEND, J.S. (1998). Effective mainstreaming. New Jersey: Prentice Hall Inc.
SANNA H.W., SOPHIA, P. H., & PENA, B. (2011). Increasing prosocial behaviors of young children with disabilities in inclusive classrooms using a combination of peer mediated intervention and social narratives. Increasing prosocial behavior. 21(2), 29-36.
SAZAK, E. (2008). Genel eğitim sınıflarında engelli olan ve olmayan öğrencilerin sosyal becerilerinin değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(9), 16, 171-187.
…………. (2003). Zihinsel engelli birey için hazırlanan akran aracılı sosyal beceri öğretim programının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tez. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
SIPERSTEIN, G.N. & RICKARDS, E.P. (2004). Promoting social success. Baltimore: Paul.h. Brookes Publishing.
58
Serpil ALPTEKİN – Mehmet ÖZYÜREK
SUCUOĞLU, B & ÖZOKÇU, O. (2005). Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 6 (1), 41-57.
SUCUOĞLU, B. & KARGIN, T. (2006). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları: Yaklaşımlar yöntemler teknikler. Ankara: Morpa Kültür Yayınları.
ŞAHBAZ, Ü. (2007). Normal öğrencilerin kaynaştırma sınıflarına devam eden engelli öğrenciler hakkında bilgilendirilmelerinin engellilerin sosyal kabullerine etkisi. Eurasion Journal of Educational Research. 26, 199-208.
……………. (2004). Kaynaştırma sınıflarına devam eden zihin engelli öğrencilerin sosyal kabul düzeylerinin belirlenmesi. 13. Ulusal Özel Eğitim Kongre Bildirileri. Ankara: Kök Yayıncılık.
ŞAHBAZ, Ü. & PEKER, S. (2005). Kaynaştırma sınıflarına devam eden engelli öğrenciler hakkında normal akranların bilgilendirilmelerinin engellilerin sosyal kabul düzeylerine etkisi. 15. Ulusal Özel Eğitim Kongresi Özet Kitabı. Ankara: Kök Yayıncılık
ŞAFAK, P. (2005). Birlikte eğitim ortamlarındaki görme yetersizliğinden etkilenmiş öğrencilere gezici öğretmenlik düzenlemesine göre verilen destek hizmetin etkililiği. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
TEKİN, E. (1994). The Effects of exposure to information techniques on fourth children’s social acceptance level of exceptionality. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
TEKİN, E., & KIRCAALİ-İFTAR, G. (2004). Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri. (İkinci Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
TİMUÇİN, E.U. (2008). Doğrudan davranışsal danışmanlığın birlikte eğitim ortamına yerleştirilmiş yetersizliği olan öğrencilerin problem davranışlarını azaltmadaki etkililiği. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com