Buradasınız

Anasayfa » Content

ÇANKIRI-ÇORUM HAVZASINDA MEVSİMLİK GÖL ALANINDA GÜNCEL BLÖDİT OLUŞUMU

Journal Name:

  • Maden Tetkik ve Arama Dergisi

Publication Year:

  • 2010

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Bloedite (Na2Mg(SO4)2.4H2O) which is an economically important sodium sulfate mineral currently precipitates through evaporation in Lake ishaklı, a small seasonal lake (playa lake) situated to the north of ishaklı Village (Bayat - Çorum) in Çankırı-Çorum Basin. Lake ishaklı, in which actual bloedite precipitation has been determined for the first time by this work in Turkey, extends in East-West direction and covers an area of approximately 220 000 m2. During winter and spring months it becomes a lake with a depth of more than 2 m. However, during hot periods when evaporation becomes effective, the lake dries up and is covered with a white mineral crust. Mineralogical determinations, chemical analyses and SEM examinations were carried out on the representative samples taken from conspicuous zonings in the lake. According to the results of the analysis, it has been determined that the predominant mineral in the area is bloedite; however, thenardite (Na2SO4), very little halite (NaCI) and gypsum (CaSO4.2H2O) accompany this precipitation. The sodium sulfate crustification (bloedite + thenardite), which reaches an average thicknes of 3 cm over an evaporation area of approximately 187 500 m2 in Lake ishaklı, has economical potential with its proven reserve of about 12 500 tons.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Ekonomik yönden önemli bir sodyum sülfat minerali olan blödit (Na2Mg(SO4)2.4H2O) Çankırı-Çorum Havzasında Çorum Bayat ilçesi ishaklı Köyü kuzeyindeki mevsimlik bir göl olan ishaklı Gölünde evaporasyon sonucu güncel olarak çökelmektedir. Türkiye'de ilk defa bu çalışma ile belirlenen güncel blödit çökeliminin olduğu küçük bir mevsimlik göl (playa göl) olan ishaklı Gölü doğu-batı uzanımlı olup yaklaşık 220 000 m2'lik bir yayılıma sahiptir. Göl kış ve ilkbahar aylarında derinliği 2 m' yi aşan sulu bir göl olmaktadır. Buharlaşmanın olduğu sıcak dönemlerde ise göl suyu kurumakta ve beyaz bir mineral kabuk ile kaplanmaktadır. ishaklı playa gölünde belirgin zonlanmalardan alınan temsili örneklerde; mineralojik tayinler, kimyasal analizler ve SEM incelemeleri yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre göl alanında egemen mineralin blödit olduğu, buna karşın tenardit (Na2SO4), çok az halit (NaCI) ve jips (CaSO4.2H2O) çökelime eşlik ettiği saptanmıştır. ishaklı Gölünde yaklaşık 187 500 m2'lik evaporasyon alanı içerisinde ortalama 3 cm kalınlığa ulaşan sodyum sülfat kabuklaşması (blödit+tenardit) yaklaşık 12 500 ton görünür rezervi ile ekonomik bir potansiyel taşımaktadır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastrmx_182913_140_pp_37-55.pdf
  • 1
37-55
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Akyürek, B., Bilginer, E., Akbaş, B., Hepşen, N., Pehlivan , Ş., Sunu, O., Soysal, Y., Çatal, E., Dağer, Z., Sözeri, B., Yıldırım , H. ve Hak-yemez, Y. 1982. Ankara-Elmadağ-Kalecik dolayının temel jeolojisi Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Rapor no: 7298 Ankara; (Yayımlanmamış).
Aziz, A.1972. iskilip civarı ile güney ve güney batısının jeolojisi ve petrol olanakları: Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Rapor no: 6132 Ankara (Yayımlanmamış).
Birgili, S.,Yoldaş, R. ve Ünalan, G. 1975. Çankırı-Çorum havzasının jeolojisi ve petrol olanakları: Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Rapor no: 5621 Ankara (Yayımlanmamış).
Çelik, E., Kayakıran S. ve Kartalkanat A.,1987 Çayırhan doğal sodyum yatağı maden jeolojisi raporu ve dünyada sodyum sülfat, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Rapor no: 8206 (Yayımlanmamış).
Dromart, G. ve Dumas, D., 1997. The Salt Basin of Valence
(France)
: In: (Sedimentary deposition in Rift and Foreland Basins in France and Spain (Eds. G. Busson and B.Ch. Schreiber) pp. 195-239, Columbia University Press, New York.
Ergun, O.N., 1977. Sedimentology and Tertiary eva-porites, Uğurludağ Area Çankırı - Çorum basin, Turkey. Doktora Tezi Imperial College, London, 260s. (Yayımlanmamış).
Görür,
N.
, Oktay, F. Y., Seymen, i. ve Şengör , A. M. C. 1984. Paleotectonic evolution of the Tuzgölü
Basin complex, Central Turkey. Sedimentary record of a Neo-Tethyan closure, In: (Eds. Dixon, J. E. and Robertson, A. H. F.) The geological evolution of the eastern mediterranean: Geological Society of London special Paper,
17, 467-482.
Gündoğan, i.,
1994
. Geology, mineralogy, geo¬chemistry and economic potential of the Bolluk Lake and the adjacent area Cihanbeyli - Konya. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, izmir, 79s (Yayımlanmamış).
,2000. Geology, mineralogy - petrography and
economic potential of the Upper Miocene eva-porites in the Beypazarı and Çankırı-Çorum Basins. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 254 s (Yayımlanmamış).
ve Helvacı,
C.
, 2001. Sedimentological and
petrographical aspects of Upper Miocene evaporites in Beypazarı and Çankırı - Çorum Basins, Turkey. International Geology Reviews,
43, 818-829.
Hakyemez, Y., Barkurt, M.Y., Bilginer, E., Pehlivan, Ş., Can, B., Dağer, Z. ve Sözeri, B., 1986. Yapraklı-llgaz-Çankırı-Çandır dolayının jeolo¬jisi: Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Rapor no: 7966 Ankara (Yayımlanmamış).
Helvacı,
C
. ,inci, U. ,Yılmaz, H. ve Yağmurlu, F., 1989. Geology and Neogene Trona Deposit of the Beypazarı region, Turkey, Doğa Türk Müh. ve Çev. D., 13/2, 245-256.
Karadenizli, L. 1999. Çankırı-Çorum Havzası'ndaki Orta Eosen-Erken Miyosen Tortullarının Sedi-mantolojisi, Doktora Tezi Ankara Üniversitesi, 189 s (Yayımlanmamış).
v
e Kazancı, N. 2000. Çankırı-Çorum
havzasındaki paleo - yükselti ve alt hav¬zalar. Cumhuriyetin 75. yıldönümü yerbi¬limleri ve madencilik kongresi, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara, Bildiriler
209-227.
ÇANKIRI-ÇORUM HAVZASI GÜNCEL BLÖDiT ÇÖKELiMi
55
Karadenizli, L. Saraç, G., Şen, Ş., Seyitoğlu, G., Antoine, P.O., Kazancı, N., Varol, B., Alçiçek, M.C., Gül, A., Erten, H., Esat, K., Özcan, F., Savaşçı, D., Antoine, A., Filoreau, X., Hervet, S., Bouvrain, G., De Bonis, L. ve Hakyemez, Y., 2004. Çankırı-Çorum Havzasının batı ve güney kesiminin memeli fosillere dayalı Oligo-Miyosen biyostratigrafisi ve dolgulama evrimi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Rapor no: 10706 Ankara (yayımlanmamış)
Kaymakçı, N., 2000. Tectono-stratigraphical evolution of the Çankırı basin (Central Anatolia Turkey). PhD Thesis, Univ. Utrecht, Geologia Ultra-iectina. 190, 247 p.
Koçyiğit, A., 1991. Changing stress orientation in progressive intracontinental deformation is indicated by the Neotectonics of the Ankara Region (NW Central Anatolia). TPJD Bülteni, 3
(1), 43-55.
Ordonez,
S
. ve Garcia del Cura, M.A., 1994. Deposition and diagenesis of sodium-calcium sulfate salts in the Tertiary saline lakes of the Madrid basin, Spain. In: (Eds. R.W. Renault and W.M. Last). Sedimentology and Geo¬chemistry of modern and ancient saline lakes
SEPM Spec. Publ., 50, 229-238.
Orti, F. ve Rosell, L., 2000. Evaporative systems and diagenetic patterns in the Calatayud Basin (Miocene, central Spain). Sedimentology, 47,
665-685.
Salvany, J. M.,1997. Continental evaporitic sedimenta¬tion in Navarra during the Oligocene to Lower Miocene: Falces and Lerin Formations. In: Sedimentary deposition in rift and foreland basins in France and Spain, Paleogene and Lower Neogene (Eds. G.Busson and B.Ch. Schreiber), 397-419, Columbia University Press, New York.
v
e Orti,F., 1994. Miocene glauberite deposits of
Alcanadre, Ebro Basin, Spain, sedimentery and diagenetic processes, Sedimentology and Geochemistry of modern and ancient saline
lakes (Eds R.W. Renault and W.M. Last), SEPM Spec. Publ., 50, p. 203-215.
Salvany, J.M., Veigas,J.G., ve Orti F., 2007. Glauberite-halite association of the Zaragoza Gypsum Formation (Lower Miocene, Ebro Basin, NE Spain), Sedimentology 54, 443-467.
Seyitoğlu. G., Kazancı, N., Karakuş, K., Fodor, L., Araz. H. ve Karadenizli, L.,
1997
. Does continuous compressive tectonic regime exist during Late Palaeogene to Late Neogene in NW Central Anatolia, Turkey? Preliminary observations. Turkish Journal of Earth Sciences, 6, 77-83.
, ,
Karadenizli
, L., Şen, Ş., Varol, B. ve
Karabıyıkoğlu, T., 2001. Rockfall avalanche deposits associated with normal faulting in the NW of Çankırı basin: implication fort he post -collisional tectonic evolution of the Neo-Tethyan suture zone. Terra Nova, 12/6, 245¬251.
Şengör, A. M. C. ve Yılmaz, Y.
1981
. Tethyan evolution of Turkey: A plate tectonic approach. Tectonophysics, 75, 181-241.
Türkel, K. ve Ertok, H., 2001. 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı, Özel ihtisas Komisyonu Raporu, Endüs¬triyel Hammaddeler Alt Komisyonu, Cilt II, Sodyum Sülfat Çalışma Raporu, s 113-150.
Tüysüz, O. ve Dellaloğlu, A.A., 1992. Çankırı havza¬sının tektonik birlikleri ve havzanın Jeolojik evrimi. Türkiye 9. Petrol Kongresi Bildirileri özeti, 180.
Varol, B., Araz, H., Karadenizli, L., Kazancı, N., Seyitoğlu, G. ve Şen, Ş., 2002. Sedimentology of the Miocene evaporitıc succession in the North of Çankırı-Çorum Basin, Central Anatolia, Turkey. Carbonates and Evaporites,
17/2, 197-209.
Yoldaş, R., 1982 Tosya (Kastamonu) ile Bayat (Çorum) arasındaki bölgenin jeolojisi. Doktora tezi, istanbul Üniversitesi. 311 s (Yayım¬lanmamış).

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com