Buradasınız

PINARBAŞI (ADIYAMAN) APATİTLİ MANYETİT YATAĞININ JEOLOJİSİ, JEOKİMYASAL ÖZELLİKLERİ VE EKONOMİK POTANSİYELİ

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Abstract (2. Language): 
In the near vicinity of the apatitebearing magnetite deposit of Pınarbaşı Permianaged Malatya Metamorphites consisting of, from bottom to top, chlorite schists, cericite schists, calcschists and recrystallized limestone s cover large areas. These folded and faulted metamorphic rocks, which thrust over the Eoceneaged Maden Complex, underwent one regional metamorphism and one subsequent retrograde metamorphism in the greenschist facies. Mineralizations associated with chloritesericite schists are in the form of magnetitebearing apatite lenses. The ore horizons, which reach a thickness of 15 m and have a northsouth strike, dip approximate¬ly 30 degrees to the west. In the field, massive, banded and disseminated ore types are distinguished. The most important ore mineral is magnetite. It is followed by hematite, siderite, goethite and specularite. The proportion of the fluorapatite, the most valuable gangue mineral, reaches up to 30% in some places. Quartz, calcite, chlorite and sericite are other common gangue minerals. Rarely, rutile, zircon, monazite and xenotime are also observed. There is a significant positive correlation between Fe, P2O5 and depth. The variograms reveal holeeffects which reflect orerock alternations. Frequency distributions of the elements are logarithmic. Magnetite reserves with an iron content of over 20% Fe are approximately 78 Mt. The average P2O5 concentration of these reserves having an average Fe tenor of 35% is 1.57%. The F concentration of 3.46% in apatite is significant. However, rare earth element (REE) concentration of apatite (900 ppm) and V concentration of magnetite (800 ppm) are low. This deposit defined as classic Kirunatype sedimentary apatitebearing magnetite deposit, is not considered to be eco¬nomically mined.
Abstract (Original Language): 
Pınarbaşı Apatitli Manyetit Yatağı'nın yakın çevresinde, alttan üste doğru klorit, serisit ve kalkşistlerle re-kristalize kireçtaşlarından oluşan Permiyen yaşlı Malatya Metamorfitleri vardır. Eosen yaşlı Maden Karmaşığı'nın üstüne bir bindirme ile gelen bu oldukça kıvrımlanmış ve kırılmış başkalaşım kayaçları, yeşil şist fasiyesinde bir bölgesel ve bunu takip eden bir retrograd başkalaşım geçirmiştir. Klorit-serisit şistlere bağlı cevherleşmeler, manyetitli apatit mercekleri şeklindedir. Kuzey-güney doğrultulu, 15 m kalınlığa ulaşan cevher düzeyleri, yaklaşık 30° eğimle batıya dalmaktadır. Sahada masif, bantlı ve saçınımlı cevher tipleri ayırt edilmektedir. En önemli cevher minerali manyetittir. Bunu hematit, siderit, götit ve spekülarit izler. En değerli gang minerali olan flüora-patitin oranı yer yer %30'a varmaktadır. Kuvars, kalsit, klorit ve serisit diğer yaygın gang mineralleridir. Ender olarak rutil, zirkon, monazit ve ksenotim gözlenir. Fe, P2O5 ve derinlik arasında uyumlu ve anlamlı bir bağıntı ile ardalanmadan kaynaklanan boşluk etkeni gözlenmektedir. Elementlerin sıklık dağılımları logaritmiktir. %20 üzerinde Fe içeren manyetit rezervleri yaklaşık 78 Mt'dur. Ortalama Fe tenörü %35 olan bu rezervlerin ortalama P2O5 derişimi %1,57'dir. Apatitte F derişimi %3,46 ile önemlidir. Ancak apatitin nadir toprak element (NTE) derişimi (900 ppm) ve manyetitin V derişimi (800 ppm) düşüktür. Klasik Kiruna tipi sedimanter apatitli manyetit yatağı olarak tanımlanan yatak, ekonomik bir işletmeye elverişli görülmemektedir.
29-53

REFERENCES

References: 

Ahrens, L. H., 1954a.
Th
e lognormal distribution of the elements (1). Geochim.et Cosmochim. Acta, 5,
49-79.
,19546.
Th
e lognormal distribution of the ele¬ments (2). Geochim.et Cosmochim. Acta, 6,
121-131.
Akar, A., 1973. Adıyaman-Çelikhan-Pınarbaşı mevkiin¬deki apatitli manyetit-hematit cevherinin zen¬ginleştirme etüdü. MTA raporu no. 4915, Ankara (yayımlanmamış).
Akın, H. ve Siemes, H., 1988. Praktische geostatistik. Springer Verl., Berlin, 304 s.
Aktaş, G. ve
Robertson
, A. H. F., 1984: The Maden Complex, SE Turkey: Evolution of a neotethyan active margin. Dixon, J. E. ve Robertson (eds.). The geological evolution of the Eastern Mediterranean Spec. Publ. Geol. Soc. London
17, 375-402.
Brinkmann, R., 1971. Das kristalline Grundgebirge von Anatolien. Geol. Rudsch. 60, 886-889.
Brownlow, A. H., 1996. Geochemistry. 2nd Ed, Prentice Hall, Inc., New Jersey, 580 p.
Büyükkıdık, H. ve Aras, A, 1984. Adıyaman-Çelikhan-Pınarbaşı apatitli demir madeni jeoloji raporu. MTA Raporu, No: 1803, 7843 s (yayımlan¬mamış) Ankara.
Çelebi,
H.
, 1989. Ansaetze zur Rohstoffwirt-schaftlichen Bewertung der Magnetit-Apatit-Lagerstatte Avnik, Ost-Türkei, Erzmetall 42/2,
78-85.
,2001.
Vanadyum
: Doğada bulunuşu, üreti¬mi, kullanımı ve Türkiye'deki potansiyeli. MMO Adana Şubesi Bülteni 4, 9-13.
,2007. Mineralische Rohstoffsituation in der
Türkei. TU-International 52, 12-14.
,Helvacı
, C. ve Uçurum, A., 2005. Bulam
(Pınarbaşı) Apatitli Manyetit Yatağının Vanad¬yum, Nadir Toprak Elementleri ve Flüor Açısın-
PINARBAŞI APATİTLİ MAGNETİT YATAĞI
53
dan İncelenmesi ve Ekonomikliğinin Araştırıl¬ması. Tübitak projesi, YDABAG - 101Y119, Ankara (yayımlanmamış), 82 s.
David, M., 1977. Geostatistical ore reserve estimation II. Elsevier, Amsterdam, 364 p.
Ekambaram, V., Brookins, D. G., Rosenberg, P. E. ve Emanuel, K. M., 1986. Rare-earth elements geochemistry of fluorite-carbonate deposits in Western Montana, USA. Chem. Geol. 54, 319¬331.
Fernandez, A. ve Moro, M. C., (1998). Origin and depositional envirenment of Ordovician strati¬form iron mineralization from Zamora (NW Iberian Pensula). Min. Deposita 33, 606-619.
Förster,
H
. ve Jafarzadeh, A., 1994. The Bafq Mining District in Central Iran - a Highly Mineralized Infracambrian Volcanic Field. Econ. Jeol. 89,
1697-1721.
Frietsch, R. ve Perdahl, J.-A., 1995. Rare earth ele¬ments in apatite and magnetite in Kiruna type iron ores and some other iron ore types. Ore Geology Review 9, 489-510.
Güneş, Ö., 1994. Bulam (Adıyaman) apatitli manyetit yatağının jeolojisi ve rezerv hesaplanması. Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ (yayımlanmamış),
59 s.
Gözübol, A. L. ve Önal, M., 1986. Malatya-Çelikhan alanının jeolojisi. Tübitak projesi no TBAG-647, Ankara (yayımlanmamış).
Kalkan A. H. ve Çelebi, H., 2004. Türkiye'deki apatitli manyetit yatakları ve jeokimyasal özellikleri. 1. Ulusal Jeokimya Sempozyumu, Bildiri Özleri,
49.
Koşal,
C.
, 1967. Elbistan-Doğanşehir arası demir prospeksiyonu ve jeolojisi. MTA raporu, no. 498, (yayımlanmamış) Ankara.
Mücke,
A
. ve Younessi, R., 1994. Magnetite-apatite deposits (kiruna-type) along the Sanandej-Sirjan zone and in the Bafq area, Iran, asso-
ciated with ultramafic and calcalkaline rocks an carbonatites. Mineralogy and Petrology 50,
219-244.
Önal, M., Şahinci, A. ve Gözübol, M. A., 1986. Yeşilyurt-Çelikhan (Malatya - Adıyaman) dola¬yının hidrojeolojik incelenmesi. Jeoloji Müh. 29,
5-12.
v
e Gözübol, M. A., 1992. Malatya Metamofitleri
üstündeki örtü birimlerinin stratigrafisi, yaşı, sedimanter fasiyesleri, depolanma ortamı ve tektonik evrimi. TPJD Bült. 1/2, 119-127.
Önal, A., Şaşmaz, A. ve Önal, A., 2002. Pınarbaşı (Çalikhan-Adıyaman) apatitli manyetit cevhe¬rinin mineralojisi, jeokimyası ve kökeni. Yerbi¬limleri Dergisi 40/41, 207-226.
Öztürk, M., 1982. Adıyaman-Çelikhan-Bulam Pınar¬başı demir aramaları manyetik etüt raporu. MTA raporu no: 7367 (yayımlanmamış) Ankara.
Perinçek, D., 1979. Çelikhan-Sincik-Koçali (Adıyaman İli) alanının jeoloji araştırması. İÜ Fen. Fak. Mec. B 44, 127-147.
Pfeufer, J., 1997. Phosphat im Eisenerz der Lagerstatte Leonie im Auerbach (Ober-pfalz). Spurenelemente in Lagerstatten, GDMB 80,
Clausthal-Zellerfeld, 41-52.
Ranjbar, M., 2002. Dephosphatisation of Iranian Iron Oxide Fines by Flotation. Erz-metall 55, 11,
613-616.
Shannon, R. D., 1976. Revised effective ionic radii and systematic studies of interatomic distances in halid and chalcogenides. Acta Crystallogr. A32,
751-767.
Sınacı,
H.
, Çelebi, H., Alpaslan, M., Helvacı, C. ve Uçurum, A., 2003. Bulam (Pınarbaşı) Çelikhan/ Adıyaman Apatitli Manyetit Yatağı'nın jeolojik özellikleri ve ekonomik potansiyeli. Mersin Üni¬versitesi 10. Yıl Sempozyumu Bildiri Özleri, 68.
Tolun, N., 1955.
Besni-Adıyaman-Samsa
t arası böl¬gelerinin jeoloji etüdü. MTA raporu no: 2251 (yayımlanmamış) Ankara.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com