Buradasınız

TÜRKİYE’DE 2001 KRİZİ ÖNCESİ VE SONRASI DÖNEMLER İÇİN DIŞ BORÇ EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ (1991–2010)

EXTERNAL DEBT ECONOMICAL GROWING RELATIONSHIP FOR THE TERMS BEFORE AND AFTER THE 2001 CRYSIS IN TURKEY (1991–2010)

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4508
Abstract (2. Language): 
In order to overcome financial restrictions and so achieve a higher rate of growth, these countries often utilize external loans. External debts, which are initially taken as additional resources, can accelerate the investments, economic growth and development when they are used efficiently. But if the external debts aren’t used efficiently and the principal and interest payments of the external debts become higher than national income increase, it is required to get debts again to pay debts and thereby it causes to increase external debt burden and decrease the country welfare. Most empirical studies indicate a negative correlation between foreign debt and economic growth. In this study, the relationship between economic growth and foreign debt is discussed in terms of Turkish economy. Using time series data over the 1991–2010 period. The stationarity of time series data used in this study was tested by the ADF test. Cointegration test which is developed by Johansen was used in order to investigate long-term relationship between the variables which are stabilize at the same level or not. A least squares regression analysis and at last in order to obtain effect direction between the variables Granger analysis are performed. Analysis show that foreign debts in Turkey habe a negative effect on economical growth. According to these results, domestic resources should finance the required investments and external resources should be reduced in order to increase economic growth-in Turkey.
Abstract (Original Language): 
Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler finansman kısıtlarını aşarak yüksek büyüme hızlarına ulaşmak için dış borçlanmaya sık sık başvurmaktadırlar. Başlangıçta ek bir kaynak olarak alınan dış borçlar etkin bir şekilde kullanıldıklarında yatırımları, ekonomik büyümeyi ve kalkınmayı hızlandırabilmektedir. Fakat alınan dış borcun etkin kullanılmaması ve dış borcun anapara ve faiz ödemelerinin ulusal gelir artışından daha fazla artış göstermesi borçları ödeyebilmek için tekrar borç alınmasını gerektirmekte ve böylece dış borç yükünün artıp ülkenin refahında bir azalmaya neden olabilmektedir. Literatürde dış borçlanma ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki genellikle negatif yönde tespit edilmiştir. Bu çalışmada, dış borç ekonomik büyüme ilişkisi Türkiye ekonomisi açısından ele alınmıştır. Türkiye ekonomisine ait 1991–2010 yılları arasındaki bazı ekonomik veriler kullanılmıştır. Analizde kullanılan zaman serilerinin ADF testi ile durağanlığı incelenmiştir. Aynı düzeyde durağan hale gelen değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin varlığını araştırmak amacıyla Johansen tarafından geliştirilen eşbütünleşme (koentegrasyon) testi uygulanmıştır. En Küçük Kareler yöntemiyle bir regresyon analizi ve son olarak değişkenler arası etkileşimin yönünü belirlemek için Granger nedensellik analizi yapılmıştır. Yapılan analiz sonucuna göre, Türkiye’deki dış borçların ekonomik büyüme üzerinde negatif bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bulunan bu sonuca göre, ekonomik büyümeyi artırmak için, gerekli yatırımların yurt içi kaynaklardan karşılanması ve yurt içi tasarrufların artırılarak, dış kaynak ihtiyacının azaltılması sağlanmalıdır.
111-135

REFERENCES

References: 

AMOATENG, K. and Amoako, A.B. (1996). Economic Growth, Export and External Debt
Causality: The Case of African Countries. Applied Economics, 28, 21–27.
AYSU, A. (2007). Dış borçlanma ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği. T.C. Erciyes
Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Ġktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,
Kayseri.
AYSU, Y. (2011). 1980 Sonrası Türkiye’nin Dış Borç Sorunu ve Ekonomik Büyüme
Üzerindeki Etkisi. T.C. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Ġktisat
Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
BAYATA, H. G. (2008). Dış borçların sürdürülebilirliği: Türkiye Örneği. T.C. Erciyes
Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Ġktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,
Kayseri.
BĠLGĠNOĞLU, M. A. ve Aysu, A. (2008). Dış Borçların Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:
Türkiye Örneği. Erciyes Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı
31.
BULUTOĞLU, K. (2004). Kamu Ekonomisine Giriş. Batı Türkeli Yayıncılık, Ġstanbul.
CELEPCĠOĞLU, M. E. (2011). Kamu Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi:
Türkiye Örneği. T.C. Balıkesir Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Ġktisat Anabilim
Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir.
CHOWDHURY, A. R. (2001). External Debt and Growth in Developing Countries: A
Sensitivity and Causal Analysis. World Institute for Development Economics
Research, Discussion Paper, No. 2001/95, pp. 1–26.
CLEMENTS, B., Bhattacharya, R. and Nguyen, T. Q. (2003). External Debt, Public Investment
and Growth in Low- Income Countries. IMF Working Paper, No. WP/03/249, ss. 1–25.
COHEN, D. (1996). The Sustainability of African Debt. World Bank Policy Research Working
Paper, No.1621, pp. 1–40.
134 Süleyman ÇELİK – Tuba BAŞKONUŞ DİREKCİ
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/3, Winter 2013
DEMĠREL, O. (2006). Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Ekonomik Büyümeye Etkileri ve Türkiye
Uygulaması. T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Ġktisat
Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
DESHPANDE, A. (1997). The Debt Overhang and the Disincentive to Invest. Journal of
Development Economics, 52, ss. 169–187.
ERBAYKAL, E. (2007). Türkiye’de Savunma Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi.
T.C. Balıkesir Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Ġktisat Anabilim Dalı, Yüksek
Lisans Tezi, Balıkesir.
GLASBERG, D. S. and Ward, K. B. (1993). Foreign Debt and Economic Growth in the
World System. Social Science Quarterly, 74(4), ss. 703– 721.
HANSEN, H. (2001). The Impact of Aid and External Debt on Growth and Investment:
Insights From Cross-Country Regression Analysis. Wider Development Conference
on Debt Relief, Helsinki.
ĠNCE, M. (2001). Devlet Borçları ve Türkiye. Altıncı Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
KAHĠLOĞULLARI, A. (2010). Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği.
T.C. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Ġktisat Anabilim Dalı,
Yüksek Lisans Tezi, Hatay.
KARA, M. (2001). Türkiye’nin Ekonomik Büyüme Sürecinde Dış Borç Çıkmazı. Süleyman
Demirel Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 6, Sayı 1, ss. 95–110
KAT, A. (2008). 1980 Sonrası Türkiye Ekonomisinde Dış Borçlar ve Büyüme. T.C. Ege
Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Ġktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ġzmir.
KAYA, A. (2008). 1980 Sonrası Dış Ticaretteki Gelişmeler ve Büyümeye Etkisi: Türkiye
Örneği. T.C. Sakarya Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Ġktisat Anabilim Dalı
Ġktisat Politikası Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
KOCAOĞLU, F. (2005). 1990 sonrası Türkiye’de dış borç sorunu, dış borçların sürdürülebilirliği
ve dış borç yönetimi. T.C. Anadolu Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Ġktisat
Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, EskiĢehir.
KOZALI, J. (2007). Dış Borç Sorunu Ve Dış Borçların Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi:
Türkiye Örneği. T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Ġktisat Anabilim
Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ġzmir.
KÜÇÜKKALE, Y. ve Ahmet, U. (1996). Türkiye’de Dış Borçların İktisadi Büyüme ve
Enflasyon Üzerine Etkisi: Granger Nedensellik Testi. Ekonomik YaklaĢım, Cilt: 7, Sayı:
21.
LĠN, S. and Sosin, K. (2001). Foreign Debt and Economic Growth. Economics of Transition, 9(3),
ss. 635–655.
PATTĠLLO, C., Poirson, H. and Ricci, L. (2002b). External Debt and Growth. IMF Working
Paper, No. WP/02/69, pp. 1–49.
PAUDEL, R. (2006). The Role of External Debt, Total Trade and Labour Force in
Economic Growth: The Case of Nepal. The Business Review, Cambridge, Volume 5,
Number 2, pp. 130–136.
SERĠEUX, J. and Yiagadeesen S. (2001). The Debt Service Burden and Growth: Evidence
From LowIncıme Countries. The Nourth-South Institute, Canada.
Türkiye’de 2001 Krizi Öncesi ve Sonrası Dönemler İçin Dış Borç
Ekonomik Büyüme İlişkisi (1991–2010) 135
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/3, Winter 2013
SEYĠDOĞLU, H. (2009). Uluslararası İktisat Teori Politika ve Uygulama. GeliĢtirilmiĢ On
Yedinci Baskı, Güzem Can Yayınları No: 24, Ġstanbul.
SĠNAY, M. (2010). Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Bilgi Transferi Yönünden
İncelenmesi: Türkiye Örneği. T.C. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal
bilimler enstitüsü Ġktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak.
ġEKER, M. (2006). Dış Borçlanmaya Teorik Bir Bakış ve Dış Borçların Ekonomik Etkileri.
Sosyoekonomi Dergisi, Ocak-Haziran 2006–1.
ġEN, F. (2007). Büyüme ve Dış Ticaret İlişkisi: Türkiye Örneği. T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi
Sosyal bilimler enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ġzmir.
TELEK, A. (2012). Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi (2003–2011): Türkiye Örneği. T.C.
Gaziantep Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Ġktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans
Tezi, Gaziantep.
ULUSOY, A. (2004). Devlet Borçlanması. Ġkinci Baskı, Celepler Matbaacılık, Trabzon.
UYSAL D. ve Diğerleri. (2009). Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği
(1965–2007). Atatürk Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 4.
WARNER, A. M. (1992). Did the Debt Crisis Cause the Investment Crisis. Quarterly Journal
of Economics, Cilt 107, Sayı 4.
WERE, M. (2001). The Impact of External Debt on economic Growth and Private
Investments in Kenya: An Empirical Assesment. Wider Development Conference on
Debt Relief, Helsinki.
WĠJEWEERA, A., Dollery, B. and Pathberiya, P. (2005). Economic Growth and External
Debt Servicing:A Cointegration Analysis of Sri Lanka, 1952 to 2002. Working Paper
Series in Economics.
YAVUZ, B. (2011). İthalatın Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Feder-Ram Modeli. T.C.
Karadeniz Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı, Yüksek
Lisans Tezi, Trabzon.
YÜCESAN, M. (2011). Türkiye’nin Dış Borçlarının Analizi ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri.
T.C. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal bilimler enstitüsü Ġktisat Anabilim Dalı, Yüksek
Lisans Tezi, Manisa.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com