Buradasınız

YAHYA KEMAL’İN ŞİİRLERİNDE DİNÎ, MİSTİK VE METAFİZİK ÖGELER

RELIGIOUS, MYSTICAL, AND METAPHYSICAL ELEMENTS IN YAHYA KEMAL’S POETRY

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
As the concepts religion, mysticism, and metaphysics are formed around the subject matter “God” or “Allah,” they are related with each other. Also as religious elements that mysticism stems from are closely related with art, these concepts and art can be considered together. In the poetry of Yahya Kemal, one the exceptional poets brought up by the Turkish literature, it is remarkable that the three concepts are present. Yahya Kemal contemplates the subject matter “God” or “Allah,” from which each of the three concepts takes its roots, with respect to the attributes associated with Him and in the context of religion and metaphysics, and in terms of the concept “mysticism” employs Sufism (tasavvuf), which is thought to be Islamic mysticism, in his poems. Rendering life short and death comely, the poet uses reflections of Turkish-Islamic culture in his poems, while he approaches to metaphysics and the western philosophical tradition, bringing death and the concept “bad” together. According to him, soul is eternal and flow of time is subjective. He concieves “Allah” from the concept “presence” and death from the concept “absence.” Besides, he refers to the subject matters heart (gönül), wisdom (hikmet), fate/ firmament (felek). Although his views on dream and imagination focus on motherland and Istanbul, they seem to tend to metaphysics.
Abstract (Original Language): 
Din, mistisizm ve metafizik “Tanrı” veya “Allah” konusu etrafında şekillendiklerinden birbiriyle ilişkili kavramlardır. Mistisizm ve onun yakından ilişkili olduğu “din” ve “metafizik” sanatla birlikte düşünülebilir. Türk edebiyatının yetiştirdiği ender şairlerden olan Yahya Kemal şiirinde işaret edilen üç kavramın yer aldığı dikkati çeker. Her üç kavramın temelini aldığı “Tanrı” veya Allah”a yönelik sıfatları din ve metafizik çevresinde şiirlerinde işleyen Yahya Kemal, “mistisizm” kavramını ise, İslam mistisizmi olarak düşünülen tasavvuf şeklinde kullanır. Hayatı kısa olarak görür, ölümü ise Türk-İslam kültürünün yansımasına bağlı olarak munis bir hâle getirir. Şair, ölümün “kötülük” anlamında kullanılmasıyla metafiziğe veya Batı felsefe geleneğine yaklaşır. Ruhu ezelî, zamanın öznel olduğu fikrindedir. “Varlık” kavramından “Allah”ı, “yokluk” kavramından da ölümü anlar. Bunun yanı sıra gönül, hikmet, felek konularına değinir. Rüya ve hayal konusundaki görüşleri, vatan ve İstanbul üzerinde yoğunlaşsa da, metafiziğe kaydığı da görülür.
218-245

REFERENCES

References: 

AKENGİN, Y. (2012). Edebiyat Biraz da Mistisizmdir. Bizim Külliye. 50, 31-32.
AYVAZOĞLU, B. (2003). Yahya Kemal (Eve Dönen Adam). İstanbul: Ötüken Yayınları.
AYVAZOĞLU, B. (2008). Yahya Kemal, “Eve Dönen Adam”, Ansiklopedik Biyografi. İstanbul: Kapı Yayınları.
BANARLI, N. S. (1984). Bir Dağdan Bir Dağa. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat.
BERGSON, H.vd. (2001). Metafizik Nedir (drl. A. Aydoğan). İstanbul: Birey Yayınları.
BEYATLI, Y. K. (1962). Eski Şiirin Rüzgârıyle. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.
BEYATLI, Y.K. (1976). Bitmemiş Şiirler. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.
BEYATLI, Y.K. (2004). Kendi Gök Kubbemiz. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
BEYATLI, Y.K. (2004). Rubâîler ve Hayam Rubâîlerini Türkçe Söyleyiş. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
BİLGEGİL, K. (1997). Yahya Kemal’in Şiirlerinde Din. M. Kaya Bilgegil’in Makaleleri. (hzl. Zöhre Bilgegil), Ankara: Akçağ Yayınları, , s. 547-575.
BOLAY, S. H. (1983). Yahya Kemal ve Din. Ölümünün Yirmibeşinci Yılında Yahya Kemal Beyatlı. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, s.195-218.
BOLAY, S. H. (2005). Aristo Metafiziği ile Gazzalî Metafiziğinin Karşılaştırılması. Ankara: MEB Yayınları.
CEBECİ, O. (2004). Psikanalitik Edebiyat Kuramı. İstanbul: İthaki Yayınları.
ÇETİN, N. (2005). Şiir Çözümleme Yöntemi. Ankara: Öncü Kitap Yayınları.
ÇETİN, N. (2012). “Metafizik” Meselesini Sorgulamak. Bizim Külliye. 50, 20-27.
ÇUBUKÇU, İ.A. (1992). Türk-İslam Düşüncesi Hakkında Araştırmalar. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
EŞEL, E. (2009). Dinî ve Mistik Deneyimlerin Muhtemel Bilişsel ve Nörobiyolojik Düzenekleri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 2, 193-205.
GÖLPINARLI, A. (2004). Tasavvuf. İstanbul: Milenyum Yayınları.
GÜÇLÜ, A.; E. UZUN; S. UZUN; Ü. H. YOLSAL (2002). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Bilim ve Sanat Yayınları.
GÜNDÜZ, Ş. (2007). “İslam”, Yaşayan Dünya Dinleri. Ankara: Diyanet İşleri Bakanlığı Yayınları.
HANÇERLİOĞLU, O. (1975). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları.
HİLAV, S. (1997). Felsefe El Kitabı. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
İPEK, A. (1992). Vahdet-i Vücut. İstanbul: Timaş Yayınları.
KANTER, N. (2012). Ölüm. Bizim Külliye. 50, 70-72.
KAPLAN, M. (1978). Şiir Tahlilleri I. İstanbul: Dergâh Yayınları.
KARA, M. (1999). Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
KARABULUT, A. (2012). Ömer Naci Soykan ile Felsefe, Edebiyat ve Metafizik İlişkisi Üzerine. Bizim Külliye. 50, 8-11.
KARATAŞ, T. (2012). Metafizik Bizi Nereye Çağırıyor?. Bizim Külliye. 50, 17-19.
KILIÇ, S. (1995). Tabiattaki Metafizik ve Guenon’un Doğu Metafiziği. Ankara: Akçağ Yayınları.
KOLCU, A. İ. (2008). Edebiyat Kuramları. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
KÖPRÜLÜ, F. (2004). Edebiyat Araştırmaları I. Ankara: Akçağ Yayınları.
KURNAZ, C. (1996), Hayali Bey Divanının Tahlili. İstanbul: MEB Yayınları.
MAREN-GRİSEBACH, M. (1995). Edebiyat Biliminin Yöntemleri. (çev. Yrd. Doç. Dr. Arif Ünal), Ankara: AKM Yayınları.
MİLLET, L. (2004). Metafizik (çev. Yrd., Doç. Dr. Talip Karakaya). Ankara: Elips Yayınları.
ÖZBALCI, M. (1996). Yahya Kemal’in Duygu ve Düşünce Dünyası. Ankara: Akçağ Yayınları.
ÖZDEN, H. Ö. (1996). İbn-i Sînâ Descartes Metafizik Bir Karşılaştırma. İstanbul: Dergâh Yayınları.
PALA, İ. (2003). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: LM Yayınları.
PAZARLI, O. (1972). Din Psikolojisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
SAFA, P. (1979). Nasyonalizm Sosyalizm Mistisizm. İstanbul: Yağmur Yayınları.
SARIKÇIOĞLU, E. (2002). Din Fenomenolojisi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları.
SUNAR, C. (1966). Mistisizmin Ana Hatları. Ankara: Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları.
ŞENLER, Y. (1997). Kültür ve Edebiyata Dair Görüşleriyle Yahya Kemal. İstanbul: Ötüken Yayınları.
TANPINAR, A. H. (1988). 19uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
TANPINAR, A. H. (2005). Yahya Kemal. İstanbul: Dergâh Yayınları.
TAŞDELEN, V. (2012). Metafizik ve Edebiyat: Sorundan Metafizik Gerçeğe. Bizim Külliye. 50, 43-54.
TURAL, S. (2003). Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Din Duygusu. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
ÜLKEN, H.Z. (1967). İslâm Felsefesi, Ankara: Selçuk Yayınları.
YAVUZ, H., Yahya Kemal Deist miydi? Tartışmalarına Gecikmiş Bir Zeyl, Zaman, 7 Aralık 2004.
YAVUZ, H., Yahya Kemal Deist miydi?. Zaman, 9 Aralık 1997.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com