You are here

NİZAMİ G9NC9VİNİN «YEDDİ GÖZ9L» POEMASINDA KAMİLL9ŞM9 MODELİNİN Ş9RHİ

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (Original Language): 
Nizami yaradıclığında, o cümlədən “Yeddi gözəl” poemasında təsəvvüfi motivləri geniş şəkildə müşahidə olunur. Lakin bu motivlərdən istifadə şairin yaradıcılığını bütöv şəkildə təsəvvüfi-irvani görüşlərin təcəssümü hesab etməyə imkan vermir. Ona görə ki, Nizami görkəmli mütəfəkkir filosof idi. Bütün tədqiqatçıların təsdiq etdiyi kimi, XII əsr Şərq və Azərbaycan intibahını yaradan və onun bütün ideya-estetik ağırlığını çiyinlərində daşıyan Nizamini özünəqədərki mədəni irsin bütün mütərəqqi ideyaları cəlb etsə də, o öz yaradıcılığında məqbul bildiyi ideyalardan istifadə edirdi. Sufizm də özünün mütərəqqi ideya və motivləri ilə Nizami üçün cəlbedici fikir qaynağı idi. Şair bu qaynağa biganə qalmamış, sufi ideya və motivlərindən istifadə etmişdir. Lakin müşahidələr göstərir ki, Nizami sufizmdən yaradıcı şəkildə istifadə etmişdir. Yəni süfi görüşləri ona öz ideyalarıını vermək üçün bir vasitə rolunu oynamış, şair heç vaxt sufi ideyalarının tam təsiri altına düşməmişdir. «Xəmsə»də təsəvvüfdən istifadənin əsərdən-əsərə fərqli şəkildə təqdim olunması, sonuncu poemada – «İsgəndərnamə»də Nizaminin artıq sufizmdən, demək olar ki, yerli-dibli istifadə etməməsi də sənətkarın sufizmə yaradıcı yanaşdığını göstərir.
1-7

REFERENCES

References: 

ABDULKASIMOVA, N.,
(1991)
, Nizami o vselennoy, Baku: Elm.
AXUNDOV, D., (1986), Arxitektura drevneqo i srednevekovoqo Azerbaydjan
Baku:
Azerneşr
.
BERTELS, Y.G., (1962),
İzbrannıe
trudı. Nizami i Fizuli, Moskva: İzd.Vostoçnaya literatura.
CAHANI, Q., (1979), Azerbaycan adabiyyatında Nizami ananalari, Bakı: Elm.
DANİLOVA, İ.E., (1989), O kateqorii vremeni ijivopisi srednix vekovi ranneqo Vozrojdeniya / İz istorii kul'turı srednix vekov i Vozrojdeniya (sb.st.), Moskva: İskusstvo.
9HM9DOV, 9., (1984), "Nizaminin "Xosrov va Şirin" asarinda handasa, fizika va astronomiya masalalari", Nizami Gancavi almanaxi, I kitab, Bakı: Elm.
Huraman HUMMATOVA
7
9LİYEV, R., (1983), Nizaminin «Yeddi gözal» poeması (ön söz)/ N.Gancavi. Yeddi gözal. Tarcüma edan Mammad Rahim, Bakı: Yazıçı.
G9NC9Vİ, N., (1983), İsgandarnama: Şarafnama. Filoloji tercüme, izahlar ve qeydler prof. Qezenfer Qliyev; iqbalnama. Filoloji tercüme fil.e.d. Vaqif Aslanov, izahlar fel.e.d. Züymrüd Quluzade ve Vaqif Aslanov, Bakı: Elm.
G9NC9Vİ, N., (1983), Yeddi gözal. Filoloji tercüme, izahlar ve qeydler Rustem Qliyev, Bakı: Elm.
JUKOVSKAYA,
N.L.
, (1988), Kateqorii i simvolika tradisionnoy kul'turı monqolov, Moskva: Nauka.
KERİMOV, T.Q., (1983), Romantiçeskoe vospriyatiye istorii u Nizami (po poeme «Sem' krasavits») / Dis. na. so. uç. st. kandidata filoloqiçeskix nauk, Baku.
K9ZIMOV, M.D., (1987), «Xaft peykar» Nizami i traditsiya nazire v persoyazıçnoy literature, Baku: Elm.
KULI-ZADE,
Z.A.
, (1987), Teoretiçeskiye problemı istorii kul'turı Vostoka i nizamivedeniye, Baku: Elm.
MAKOVEL'SKIY, A., (1960), Avesta, Baku: İzd-vo ANAzSSR.
MEHDİYEV, N., (1986), "Orta asr Azarbaycan madaniyyatinin bazi etnik asasları", Azerbaycan filologiyası masalalari, II buraxılış, Bakı: Elm.
MELETİNSKIY, E.M., (1983), Srednevekovıy roman, Moskva: Nauka.
NAĞISOYLU, M., (2005), ""Gülşani-raz" tasavvüfün ana qaynaqlarından biridir", Şeyx Mahmud Şabüstari. Gülşani-raz. Fars dilindan filoloji tarcüma, ön sözün va izahların müallifi Möhsün Nağısoylu, 3-10, Bakı: Nurlan.
QULİYEV, Q.M., (1989), Tvorçestvo Nizami Qendjevi i puti epiçeskoqo povestvovaniya, Baku: Yazıçı.
QUREVİÇ, A., (1984), Kateqoriisrednevekovoy kul'turı, Moskva: İskusstvo.
RZASOY, S., (2003), Nizamipoeziyası: Mif-Tarix konteksti, Bakı: Ağrıdağ.
ŞEYX MAHMUD Ş9BÜST9Rİ, (2005), Gülşani-raz. Fars dilindan filoloji tarcüma, ön sözün va izahların müallifi Möhsün Nağısoylu, 3-10, Bakı: Nurlan
V9LİYEV, K., (1987), Elin yaddaşı, dilin yaddaşı, Bakı: Ganclik.
XALİSB9YLİ, T., (1991), Nizami Gancavi va Azarbaycan qaynaqları, Bakı:Azarnaşr.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com