Buradasınız

Anasayfa » Content

HİKMET VE FITRAT EKSENİNDE ADALETİN TEMELLERİ

THE FUNDAMENTALS OF JUSTICE IN THE AXIS OF WISDOM AND DISPOSITION

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2014
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7635

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The aim of this article is to reveal the main dynamics of the concept of justice which was contentious through the human history. Justice is a broad meaning notion which connected with all aspects of life. Justice is one of the ethical, juridical and intellectual values of society for the reason that it interests all communities. Therefore it is characterized as a foundation of state. For the reason that justise is realized by human, the commitment to the esteemed authority is important for the establishment of justice. Therefore Allah puts the faith in the center of justice and connects the improvement of the sense of justice and the believing in Allah and Afterdeath. Allah created all creatures and laid down the law for them. Within this scope Allah designated the disposition for human and sent the religion wich is compatible with this disposition. In this religion Allah encourages the behaviors which are compatible with the nature of man and make a contribution to the improvement and realization of human. On the other hand Allah prohibits the behaviors which damages man. In this sense Allah is the basic source of justice. For the reason that Koran includes the innate laws, it will be felicitous to designate Koran as a source of justice. Allah declares in Koran the main principles which are not changeable. In this way Allah indicates the criteria for the juridical and ethical levels. According to the Verses the plenipotentiary person for the explanation of Koran is Prophet Muhammad (p.b.u.h.). There are expressions which clarify the quantity of justice and declare limits of it through the life of Prophet Muhammad (p.b.u.h.). Therefore Prophet Muhammad (p.b.u.h.) is another basic resource of justice for the reason that he is annunciator of Koran. Thus his attitudes in relation to the norms of justice is the indicative of the absoluteness of justice.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Bu makalenin amacı; insanlık tarihinin ilk dönemlerinden itibaren tartışmalara konu olan adalet kavramının temel dinamiklerini tespit etmektir. Adalet hayatın her safhasıyla alakalı geniş anlamları olan bir terimdir. Adalet tüm hakları ilgilendirmesi sebebiyle, toplumun ahlaki, hukuki ve fikri değerlerinin en önemlilerinden biridir. Bu sebeple de mülkün temeli olarak nitelendirilir. Adaletin insan tarafından gerçekleştirilen bir değer olması sebebiyle, insanın saygı duyup çekineceği bir otoriteye bağlılığı adaletin tesisinde önemlidir. Bunun için Allah adaletin merkezine kendine imanı koymuş ve adalet duygusunun gelişimi ile Allah ve Ahiret gününe imanı ilişkilendirmiştir. O mahlukatı yaratmış ve onlara yasalar koymuştur. Bu çerçevede insan için de fıtrat belirlemiş ve bu fıtrata uygun bir din göndermiştir. Bu dinde Allah insanın doğasına uygun, onun gelişmesine ve kendisini gerçekleştirmesine katkı sağlayacak şeyleri teşvik etmiş, ona zarar verecek iş ve davranışları ise yasaklamıştır. Meselenin bu yönüyle Allah adaletin temelinde yer almaktadır. Fıtri yasaları içermesi sebebiyle Kur’an’ı adaletin temelleri arasında kabul etmek isabetli olacaktır. Allah, Kur’an’da toplum ve zamana göre değişmeyecek temel düsturları zikretmiş böylece insanların hukuki ve ahlaki düzlemde ölçü almalarını istediği kriterleri göstermiştir. Ayetler Kur’an’ı anlama ve açıklamada en yetkili kişi olarak Hazreti Peygamberi işaret etmektedir. Onun hayatında ve sünnetinde adaletin niceliğini açıklayan, adaletin sınırlarını tebyin eden ifadeler bulunmaktadır. Bunun için Hazreti Peygamber, Kur’an’ın mübelliği olarak adaletin diğer temel kaynağıdır. Onun adalet düsturları karşısındaki tavrı ise adaletin mutlaklığına işaret etmektedir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-hikmet-fitrat-ekseninde-adaletin-temelleri.pdf
  • 11
455
478
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Abdulb, Muammed Fud, el-Mucemu’l-mufehres li elfi’l-ur’n, Çağrı Yayınları, İstanbul 1990.
AÇIKEL, Yusuf, “Hz. Peygamberin Evrensel Mesajlarından “Adalet” Prensibi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi VI. Kutlu Doğum Sempozyumu, Isparta 2003, 69-79.
AKSEKİ, Ahmet Hamdi, İslam Fıtrî Tabiî ve Umumî Bir Dindir, Sebil Yayınevi, İstanbul 2004.
AKYÜZ, Ali, Yaşayan Kur’an Hazreti Peygamber, Ensar Neştiyat, İstanbul 2007.
ALTINTAŞ, Ramazan, “İbn Miskeveyh’in Adalet Anlayışı”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sivas, 2 (1998), 237-249.
Aristotales, Politika, çev. Murat Temelli, Ark Kitapları, İstanbul 2013.
El-Asker, Eb Hill el-asen ibn Abdillh, el-Mucemu’l-fur el-luğav, tahk. Buytullh Beyt, Muessesetu’n-neşru’l-islm, 1412.
AYDIN, Ali Rıza, “İslam Dünyasında yaşanan son olayların ışığında “İslamiyet ve Milletler Arası Adalet””, Doğuda ve Batıda İnsan Hakları, TDV Yayınları, Ankara 1996, 139-154.
AYDÜZ, Davut, Tefsir Tarihi, Çeşitleri ve Konulu Tefsir, Yeni Akademi Yayınları, İzmir 2010.
BERKİ, Şakir, “İslam Hukukunda Adalet Esasları ve Adalet Teşkilatı”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Ankara, 6/1 (1957), 35-43.
El-Beyha, Eb Bekr Amed ibn useyn, es-Sunenu’l-kubr, tahk. Muammed Abduldir A, Dru’l-kutubi’l-ilmiyye, Beyrut 2003.
……. Şuabu’l-mn, tahk. Abdulal Abdulamd mid, Mektebetu’r-ruşd, Riyad 2003
BİLGİN, Mehmet Fevzi, “John Rawls’un Adalet Kuramı ve İslam Hukuku Işığında Değerlendirilmesi” Divan, 2 (1996), 207-215.
El-Bur, Eb Abdillh Muammed ibn İsml, el-Cmiu’-ai, tahk. Muammed Zuheyr ibn Nır, Druavu’n-nect, 1422.
CERRAHOĞLU, İsmail, “Kur’an-ı Kerim’in Öngördüğü Adalet Esasları”, Diyanet İlmi Dergi, 29/2 (1993), 17-30.
ÇAĞRICI, Mustafa, “Adalet” TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul I (1988), 341-343.
ÇETİNKAYA, Bayram Ali, İrfan ve Hikmet Peygamberi, İnsan Yayınları, İstanbul 2011.
Ed-Drim, Eb Muammed Abdullh ibn Abdurramn, Sunenu’d-drim, tahk. Huseyn Selm, Dru’l-muğn, el-Memlekeu’l-arabiyyetu’s-sudiyye 2000.
Eb Dvd, Suleymn ibn Eş‘a, Sunenu eb dvd, tahk. Muammed Muyiddn Abdulamd, el-Mektebetu’l-asriyye, Beyrut, ty.
Eb abb, Sad, el-msu’l-fıh luğaten ve ıılan, Dru’l-fikr, Dımeşk 1988.
Eb’l-asen, Al ibn İsml, el-Mukem ve’l-muu’l-aam, tahk. Abdulmu Hendv, Dru’l-kutubi’l-ilmiyye, Beyrut 2000.
Eb Manr, Muammed ibn Amed, Tehbu’l-luğa, tahk. Muammed Av, Dru iyi’t-turi’l-arab, Beyrut 2001.
476 Harun SAVUT
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 9/11 Fall 2014
Ebu Zehra, Muhammed, “İslam Ceza Hukukunda Merhamet ve Adalet”, çev. Hasan Güleç, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, İzmir, 3 (1986), 245-260.
En-Nes, Eb Abdirramn Amed ibn Şuayb, es-Sunenu’s-suğra, tahk. Abdulfett Eb Ğudde, Haleb 1986.
ERDOĞAN, Mehmet, Vahiy-Akıl Dengesi Açısından Sünnet, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı, İstanbul 1996.
ESKİCİOĞLU, Osman, “İslam ve Uluslararası Adalet”, Doğuda ve Batıda İnsan Hakları (Kutlu Doğum Haftası: 1993-94), Ankara 1996, 117-123.
Farabi, Üstün Ülke el-Medînetü’l-Fâzıla, çev. Seyfi Say, Kurtuba Kitap, İstanbul 2012.
El-Fris, Yab ibn Sufyn, el-Marifetu ve’t-tr, tahk. Ekrem ıy el-Umer, Muessesetu’r-risle, Beyrut, 1981.
el-Frzbd, Mecduddn Eb hir Muammed ibn Yab, el-msu’l-mu, Muessesetu’r-risale, Beyrut 2005.
GENÇ, Mustafa, Sünnet Vahiy İlişkisi, Kitâbî Yayınevi, İstanbul 2009.
GÜNGÖR, Mevlüt, “Kur’an’ın Hz. Peygamber’in Sünnetine Verdiği Değer”, Sünnetin Dindeki Yeri, editör: İsmail Lütfi Çakan, Ensar, İstanbul 2010.
Hadduri, Macid, İslâm’da Adalet Kavramı, Yöneliş, İstanbul 1999.
El-zin, Aluddn Al ibn Muammed ibn İbrhm, Lubbu’t-te’vl f meni’t-tenzl, tahk. Muammed Al Şhn, Dru’l-kitbi’l-ilmiyye, Beyrut 1415.
HÖKELEKLİ, Hayati, Psikoloji, Din ve Eğitim Yönüyle İnsani Değerler, Değerler Eğitim Merkezi, İstanbul 2013.
İbn Abdurrazz, Muammed ibn Muammed, Tcu’l-ars min cevhiri’l-ms, Dru’l-hidye, ty.
İbn Eb tim, Eb Muammed Abdurramn ibn Muammed, Tefsru’l-urni’l-am, tahk. Esad Muammed b, Mektebetu Nezzr Muaf el-Bz, el-Memleketu’l-arabiyyetu’s-sudiyye, 1419.
İbn Eb’l-İzz, Al ibn Al ibn Muammed, Şeru’l-adeti’t-taviyye, tahk. Abdullh ibn Abdulmusin et-Turk, Şuayb Arnat, Muessesetu’r-risle, Beyrut 1993.
İbn Eb Şeybe, Eb Bekr, el-Kitbu’l-muannef f’l-eadi ve’l-r, tahk. Keml Ysuf el-t, Mektebetu’r-ruşd, Riyad 1409.
İbn el-Ezher, Muammed ibn Amed, Tehbu’l-luğa, tahk. Muammed Avd, Dru ihyi’-turi’l-arab, Beyrut 2001.
İbn Fris, Amed, Mucmelu’l-luğa libni fris, Muessesetu’r-risle, Beyrut 1986.
İbn anbel, Amed Eb Abdillh eş-Şeybn, Musnedu el-imm amed ibn anbel, tahk. Şuayb Arnat, Muessesetu’r-risle, 2001.
İbn Hemmm, Eb Bekr Abdurrazz, el-Muannef, tahk . Habburramn el-Aam, Mektebetu’l-islm, Beyrut 1403.
Hikmet ve Fıtrat Ekseninde Adaletin Temelleri 477
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 9/11 Fall 2014
İbn ibbn, Muammed ibn Amed, el-İsn f tarbi ai ibn ibbn, Muessesetu’r-risle, Beyrut 1988.
İbn ayyım el-Cevziyye, Muammed ibn Eb Bekr, İlmu’l-mın an rabbi’l-alemn, Dru’l-kitbi’l-ilmiyye, Beyrut 1991.
İbn Ker, İsml ibn Umer, Tefsru’l-urni’l-am, tahk. Sm ibn Muammed Selme, Dru Tbe, 1999.
……. el-Bidye ve’n-nihye, Dru’l-fikr, 1986.
İbn Manr, Cemluddn, Lisnu’l-arab, Dru dır, Beyrut, 1414.
İbn Miskeveyh, Tehzîbu’l-Ahlak-Ahlak Eğitimi, çev. Abdulkadir Şener, Büyüyenay Yayınları, İstanbul 2013.
Mutil ibn Suleymn, Tefsru mutil bin suleymn, Daru ihyi’t-tur, Beyrut 1423.
El-İsfehn, er-Rğıb, Mufredtu elfu’l-ur’n, tahkik, afvn Adnn Dvd, Dru’l-kalem, Dımeşk 1992.
KARAGÖZ, İsmail, Dini Kavramlar Sözlüğü, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2010.
……. İslam’ın Ana Kaynakları Kur’an ve Sünnet, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2010.
KARAMAN, Hayrettin, “Adalet”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul I (1988), 343-344.
KASAPOĞLU, Abdurrahman, “Kur’an’da Adalet Psikolojisi-Adaleti Engelleyen Psiko-Sosyal Faktörler”, Hikmet Yurdu, Malatya, 5/10 ( 2012), 61-105.
El-urub, Eb Abdillh Muammed ibn Amed, el-Cmiu li akmi’l-urn, tahk. Amed el-Berdn, Dru’l-kutubi’l-mıriyye, Kahire 1964. uub, Seyyid, F illi’l-kurn, Daru’ş-şur, Beyrut 1412.
El-Mturd, Muammed ibn Mamd Eb Manr, Te’viltu ehli’s-sunne, tahk. Mecd Bsellm, Dru’l-kutubi’l-ilmiye, Beyrut 2005.
Muslim, ibn accc Eb’l-asen, Sau muslim, tahk. Muammed Fud Abdulb, Druiyi’t-turai’l-arab, Beyrut, ty.
ORAL, Osman, “Kelam İlminde İlahi Adalet”, Kelam Araştırmaları Dergisi, 11/1 (2013), 443-458.
PEKCAN, Ali, İslam Hukunda Gaye Problemi, Rağbet Yayınları, İstanbul 2003.
Er-Rz, Faruddn Meftiu’l-ğayb, İyau’t-turi’l-arab, Beyrut 1430.
Es-Semerand, Eb’l-Ley Nar ibn Muammed ibn Amed, Baru’l-ulm, ty.
Eş-Şfi, Eb Abdillh Muammed ibn İdrs, Tefsru’l-imm eş-şfi, tahk. Amed ibn Muafa el-Ferrn, Dru’t-tedmiriyye, el-Memleketu’l-arabiyyetu’sudiyye 2006.
Eş-Şıb, Eb İsa İbrhm ibn Ms, el-Muvfat, basım yeri yok, ty.
E-abern, Suleymn ibn Amed ibn Eyyb, el-Mucemu’l-kebr, tahk. amd ibn Abdulmecd, Mektebetu İbn Teymiyye, Kahire 1994.
E-aber, Muammed ibn Cerr, Cmiu’l-beyn f tevli’l-urn, tahk. Amed Muammed Şkir, Muessesetu’r-risle, 2000.
478 Harun SAVUT
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 9/11 Fall 2014
……. Tru’r-rusul ve’l-mulk, Dru’t-tur, Beyrut 1387.
El-Vaid, Eb’l-asen Ali ibn Amed ibn Muammed, el-Vesi f tefsri ur’ani’l-mecd, tahk. Adil Amed Abdulmevcd, Dru’l-kutubi’l-ilmiyye, Beyrut 1994.
YARAN, Cafer Sadık, İslam’da Ahlâk’ın Şartı Kaç, Elif Yayınları, İstanbul 2005.
YAZIR, M. Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Eser Neşriyat, ty.
YILDIRIM, Suat, Kur’an’da Uluhiyyet, Kayıhan Yayınları, İstanbul 1987.
…….. Peygamberimizin Kur’an’ı Tefsiri, Yeni Akademi Yayınları, İzmir 2007.
YILDIRIMER, Şahban, “Orhan Münir Çağıl’da Adalet İdesi ve Mistik Yaklaşımlar”, Kelam Araştırmaları, 11/1 (2013) 511-532.
Ez-Zemaşer, Eb’l-sım Muammed ibn Amr, el-Keşşf an aii ğavmii’t-tenzl, Dru’l-kitbi’l-arab, Beyrut 1407.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com